هدایت شغلی

مشاوره و هدایت تحصیلی درست، بدون شک نقش قابل توجهی در آینده تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان دارد، با توجه به اهمیت و جایگاه مشاوره و راهنمایی، این مقاله با هدف تبیین نقش مشاوره و هدایت تحصیلی در آینده شغلی و حرفه‌ای دانش‌آموزان دوره متوسطه تهیه شده.

اجرای درست طرح هدایت تحصیلی با كمك مشاوره و نظر خانواده از انتخاب نادرست رشته تحصیلی و پیامدهای آن از قبیل افت تحصیلی و شكوفا نشدن استعدادهای دانش‌آموزان جلوگیری می‌كند و با افزایش آگاهی دانش‌آموزان و خانواده‌ها از رشته‌ها و مشاغل، نگرش و انتظارات آنها را از هدف تحصیلی معقول‌تر و منطقی‌تر ساخته و زمینه رضایت‌مندی از شغل آینده و پیشبرد نیازهای جامعه را فراهم می‌سازد.

ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن اﺳﺘﻌﺪاد، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ، ﻋﻼﻗﻪ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان، ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ رﺷﺘﻪﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﺴﯿﺮ آﯾﻨﺪه ﺷﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪای داﻧﺶآﻣﻮزان و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﺘﻮازن داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و رﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪای ﮐﺸﻮر از ﺟﻤﻠﻪ اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

از آن جا که یکی از اهداف تعلیم و تربیت در کنار اهداف دیگر ، تسهیل رشد حرفه ای و هدایت شغلی افراد است.

این هدف ویژه درحیطه آموزش و پرورش و تا حدی آموزش عالی کشور قرار می گیرد.

لذا ، باید کوشش نمود تا این مهم به صورت سیستماتیک به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد و هدایت  تحصیلی و هدایت شغلی تحصیلی متناسب با ویژگی های فرد و نیاز بازار کار حرکت کند.

رﺳﺎﻟﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺎور اﺷﺎره دارد ﮐﻪ ﻣﺴﯿﺮ ﺷﻐﻠﯽ ﻓﺮد ﺑﺨﺶ اﺻﻠﯽ ﻣﻘﺼﻮد و ﻣﻌﻨﺎی زﻧﺪﮔﯽ اوﺳﺖ.

رﺳﺎﻟﺖ ﻣﺴﯿﺮ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﯾﺎ ﭘﯿﺸﺒﺮد اوﺿﺎع ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد و اﻏﻠﺐ از ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽﻫﺎی دروﻧﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻧﺸﺄت ﻣﯽﮔﯿﺮد

ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺳﺎدهﺗﺮ رﺳﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺴﯿﺮ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوی ﻓﺮاﺗﺮ از ﺧﻮد ﻓﺮد و در ﺟﻬﺖ ﻧﻔﻊ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ

از طریق « خدمات راهنمایی و مشاوره » می توان تواناییها و نیز محدودیت های دانش آموزان را شناخت و از امكانات موجود حداكثر استفاده را به عمل آورد. مشاور تحصیلی با شناخت دانش آموزان در زمینه های گوناگون می تواند آنان را به رشته های تحصیلی مناسب راهنمایی كند و آنان را در حل مشكلات یاری دهد. اهداف آموزش وپرورش زمانی تحقق خواهند یافت كه برنامه ها و محتوای آموزشی با توجه به نیازها و امكانات دانش آموزان تهیه و اجرا گردند.

در پژوهش حاضر به بررسی نقش مشاوره در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداخته شده است که با استفاده از تحلیل مطالب گردآوری شده می توان گفت: مشاوره تحصیلی با آگاهی تنگاتنگ مشکلات تحصیلی با زمینه های روانی اجتماعی دانش آموزان به آنها کمک می کند تا با بررسی های همه جانبه مشکلات بتوانند راه حل های مناسب را انتخاب و برای اجرای آنها برنامه ریزی و در نهایت عملکرد تحصیلی دانش آموزان در ابعاد مختلف بهبود می یابد.

عدالت یعنی هر چیز را در جای خود قرار دادن .

اﻓﺮاد ﻣﻮﻓﻖ، ﮐﺴــﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺟﺎى ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﻧﻤﻰ ﮐﻨﻨﺪ، ﭼﺮاﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت، ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻟﻄﻤﻪ ﻣﻰ زﻧﻨﺪ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ.

از ﺟﻤﻠﻪ، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ  ﺣﺮﻓﻪ ای  ﮔﺮوهی ﺳﺎزش و اﻧﻄﺒﺎﻗﯽ  ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ.

 در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺑﻪ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺨﺘﻠﻒ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ، اﻫﺪاف آﻧﯽ و ﻏﺎﯾﯽ ، ﺿﺮورت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در زﻧﺪﮔﯽ، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺷﻐﻠﯽ، وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﯾﮏ ﻓﺮد ﻣﺸﺎور ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﯾﻢ.

اﻧﺴﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻨﻮﻋﺎن ﺧﻮدﺑﻪ ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﭘﺮدازد و ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد ﺑﺎ آﻧﺎن ﻣﺸﻮرت و از راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ آﻧﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﻮرت درﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ آدﻣﯿﺎن ﻣﻄﺮح ﺑﻮده وآﻧﺎن ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل و اﻋﺘﻤﺎدﺷﺎن ﺑﻮده ﻣﺸﻮرت ﻣﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ.ﺑﺎﺗﻮﺳﻌﮥ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و رﺷﺪﻋﻠﻮم رﻓﺘﺎری ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ وﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﻪ ای ﻣﺴﺘﻘﻞ ازﻋﻠﻮم رﻓﺘﺎری ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪ.

اﻣﺮوزه راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ وﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺮﻓﻪ ای ﯾﺎوراﻧﻪ ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻓﺮادی اﺳﺖ ﮐﻪ در رﺷﺪ ، ﺳﺎزﮔﺎری،ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ، رواﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮادگی  ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ وﺷﯿﻮه  زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ دارﻧﺪ وﻣﺸﺎوره ﺑﻪ اﯾﻦ اﻓﺮاد ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿﺎﺑﻨﺪ.

دراﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ دو ﻫﺪف اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻮد ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ دﺑﯿﺮان ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و دوم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ

ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮرﺿﺎﻣﻨﺪی ﺷﻐﻠﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻮد. در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻧﺨﺴﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﮐﯽ از رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻤﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ دارد.

اﻣﺎ در ﺧﺼﻮص ﻫﺪف دوم در ﺗﺌﻮری ﻫﺎی و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻮرد اﺷﺎره در ﺑﺨﺶ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮی و ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻋﻮاﻣﻞ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﭼﻮن ﺧﻮد

ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ،ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺷﻐﻞ، ﺣﻘﻮق و ﻣﺰاﯾﺎ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎران، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ، ﻋﺪاﻟﺖ و اﻧﺼﺎف در ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎ، ﭼﺎﻟﺸﯽ ﺑﻮدن

ﺷﻐﻞ، اﻣﮑﺎﻧﺎت وﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و رﻓﺎﻫﯽ، ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮیﻫﺎ، ﺟﻨﺴﯿﺖ، ﻣﯿﺰان ﺗﺤﺼﯿﻼت و … در رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ

ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس دراﯾﻦﺗﺤﻘﯿﻖ در ﺟﻬﺖ دﺳﺖﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﺪف دوم  ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻣﺘﻐﯿﺮ زﻣﯿﻨﻪای ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ و ﺑﻪ آزﻣﻮن راﺑﻄﻪ آنﻫﺎ با

رﺿﺎﯾﺖﺷﻐﻠﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﺮداﺧﺘﻪﺷﺪ.

 ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ویژگی های ﻣﺮاﮐﺰ آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای و آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدی، ﺑﺮای ﻓﺮاﮔﯿﺮی ﺗﺨﺼﺼﯽ – ﻣﺠﺪد آﻣﻮزش ﻫﺎی ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﺧﺼﻮﺻﺎً  ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای در ﻣﯿﺎن دارﻧﺪﮔﺎن ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ ﻣﻬﺎرت، ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﯿﺰان ﻋﻼﻗﻪ، ﺗﻮاﻧﺎﺋﯿﻬﺎ و اﺳﺘﻌﺪاد ﻫﺎی ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﮐﺸﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد .

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻃﺮح اﯾﻦ ﺳﺆال ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺧﺎﻟﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای ﮐﺸﻮر ﭼﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﻣﻬﻤﯽ اﺳﺖ و راﻫﮑﺎرﻫﺎی اﻗﺪاﻣﯽ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺑﺮای رﻓﻊ آن ﺑﺎ ﻣﺸﺎوره ﻫﺪاﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ – ﺷﻐﻠﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً اﺳﺘﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟