ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوره ﻣﺪرﺳﻪ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان دبستان
ﯾﮑﯽ از ﻧﻬﺎدﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻧﻬﺎد آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد.
ﻧﮕﺎه ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻪ ﻧﻘﺶ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﯽ ﻣﺆﺛﺮ در ﻓﻌﻠﯿﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﺎﻟﻘﻮه و ذاﺗﯽ اﻓﺮاد، اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺪوﺧﺘﻪی ﺗﺠﺎرب ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن، اراﺋﻪی ارزشﻫﺎی ﻣﻄﻠﻮب، اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت و اﯾﺠﺎد ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﻻزم در اﻓﺮاد، ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺖ وﺟﻮدی آدﻣﯽ ﺑﻪ ﺳﻮی ﮐﻤﺎل، اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ.
ﮔﺴﺘﺮش ﮐﻤﯽ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﮔﺮاﯾﺶ و اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻫﻤﮕﺎن ﺑﻪ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ ﻧﻬﺎد و ﮔﺴﺘﺮش ﮐﯿﻔﯽ آن ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻣﻌﺎرف، ﻋﻠﻮم و رﺷﺪ ﺑﯽوﻗﻔﻪی ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ دو ﺑﺮ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ و ﻇﺮاﻓﺖ ﺟﺮﯾﺎن آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﻓﺰوده اﺳﺖ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ و رﺷﺪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎﯾﺪ ازﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.
ﻧﻘﺶ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺣﺪی اﺳﺖ، ﮐﻪ ﻋﺪه ای ازﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان آن را ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﻌﻀﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ را ﺗﺴﻬﯿﻞﮐﻨﻨﺪه ی ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﯽداﻧﻨﺪ.
اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﺮﺳﻮم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوره ﻣﺪرﺳﻪ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯽ ﭘﺮدازد.
ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان دارد.
ﻣﺸﺎور ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن داﻧﺶ آﻣﻮزان را ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﻨﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎور در ﻣﺪارس،ﻧﻘﺸﯽ ﺿﺮوری و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻣﺮوزه ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ در ارزﺷﯿﺎﺑﯽ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﺳﺖ.
ﺑﺪون ﺷﮏ در دﻧﯿﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ی اﻣﺮوزی ﯾﮑﯽ از ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻓﺮد، ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪون آن ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺮﻗﯽ ﻫﯿﭻ ﮐﺸﻮری اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آﻣﻮزش ﺑﻪ ﻃﻮرﮐﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﭘﻨﺞ ﻋﺎﻣﻞ ﻓﺮاﮔﯿﺮ آﻣﻮزﺷﮕﺮ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ، ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻣﺤﯿﻂ آﻣﻮزﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺬﮐﻮر دارای ویژگی هایی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ، ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻼك ﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻌﻠﻤﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﺮای داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺪل ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻌﺮف ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺮای ورود ﺑﻪ دﻧﯿﺎی ﮐﺎر و اﺷﺘﻐﺎل و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ.
ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﻤﯿﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭘﺮدازان ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮده اﻧﺪ.
ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺗﺄﺛﯿﺮ دارﻧﺪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد:
اﻟﻒ) ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ
ب) ﻋﻮاﻣﻞ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ
ج) ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ
از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﮐﺴﺐ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ از ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﺎوره ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ.
ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻨﻮن و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد: ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﺳﺎن ﺗﺮ، ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ و ﻟﺬت ﺑﺨﺶ ﺗﺮ ﭘﯿﮕﯿﺮی ﺷﻮد.(ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی، ۱۳۹۰ )
از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن، ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺣﻮاس، ﯾﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداری، ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮدن، ﺗﻨﺪﺧﻮاﻧﯽ، ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﺗﺴﺖ زدن اﺷﺎره داﺷﺖ.
ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ از راه ﻫﺎی اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان، ﺑﻬﺮه ﺑﺮدن از ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ.
در ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ دروس و رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ، از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺪرﺳﻪ و ﻣﻘﺮرات آﻣﻮزﺷﯽ و اﻣﺘﺤﺎﻧﯽ آﮔﺎه ﮔﺮدد و ﻣﺸﮑﻼت درﺳﯽ ﺧﻮد را ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺳﺎزد.
ﻫﺪف ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﮐﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اﺳﺖ.
آﻣﻮزش ﺷﯿﻮه ﺻﺤﯿﺢ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﻤﺮﯾﻦ دروس، ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﯾﺎدﮔﯿﺮی، ﯾﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداری و ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮدن ﮐﺘﺎب از ﺷﯿﻮه ﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻫﺪاﯾﺖ داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اﺳﺖ.
داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻻزم اﺳﺖ از ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﺸﺎﻏﻞ آﮔﺎه ﺷﻮﻧﺪ زﯾﺮا ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻘﺪﻣﻪ ی ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺖ (ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی، ۱۳۹۰)
ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ازاﺑﻌﺎد ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ، رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، ﺑﻪ آن ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ، ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی داﻧﺶ و ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ گیرد، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ، ﻧﮕﺮش ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﻮزﺷﯽ ﺟﺪﯾﺪ در ﻣﺪارس ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺧﻮد ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﺮورت ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ از ﻃﺮﻓﯽ ﯾﮑﯽ از دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﮐﺸﻮر ﻣﺸﮑﻞ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﻋﻠﻞ ﻋﺪم ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﻫﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﮐﻤﺒﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﻣﺪارس ﮐﺸﻮر ذﮐﺮ ﮐﺮده اﻧﺪ (رﺟﺎﯾﯽ، ۱۳۹۱)
ﺳﺎل ﻫﺎی ﻣﺘﻤﺎدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﺎن اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮاواﻧﯽ در ﻣﻮرد ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ.
ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺟﻬﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ، و ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدی از ﺑﻮدﺟﻪ ﺟﻮاﻣﻊ صرف ﺗﺤﺼﯿﻞ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی زﯾﺎدی ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎﻧﻮاده، ﻣﺤﯿﻂ زﻧﺪﮔﯽ، ﻣﺪرﺳﻪ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ اﺧﺘﺼﺎص ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.(ﻣﺠﯿﺪﯾﺎن،۱۳۹۴)
ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی اﺻﻠﯽ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﺳﺖ و ﻣﯿﺘﻮان از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺺ ﻋﻤﺪه ﺳﻨﺠﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﯾﺎد ﮐﺮد.
ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﯿﺰان دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و اﻫﺪاف آﻣﻮزﺷﯽ اﺳﺖ.(ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ،۱۳۸۹)
ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی ﺧﻮﺑﯽ ﮐﻪ در داﻧﺶ آﻣﻮزان وﺟﻮد دارد، اﯾﻦ ﻫﺪف در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﺤﻘﻖ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.(ﻣﺠﯿﺪﯾﺎن،۱۳۹۴)
ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ، آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی داﻧﺶ آﻣﻮزان آﻧﺎن را در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺺ و در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر اﻋﻢ رﺷﺪ دﻫﺪ.
ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻬﺖ ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎوران ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ، آﻧﺎن را ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﻫﺎی آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ(ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی،۱۳۹۰)
ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺎزدﻫﯽ و ﮐﺎرآﻣﺪی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ، اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﮐﺎﻫﺶ اﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﻘﻠﯿﻞ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯿﺸﻮد.
ازاﯾﻦ رو، ﻣﯽ ﺗﻮان ادﻋﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ وسیله ای ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ هدف های آﻣﻮزش وﭘﺮورش ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽ ﺷﻮد( ﺷﺮﯾﻔﯽ،۱۳۹۳)
ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﻧﻮﻋﯽ راﺑﻄﻪ ﯾﺎوراﻧﻪ ﻓﺮدی و ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ﺷﯿﻮه ﯾﺎدﮔﯿﺮی، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی، اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت آﻣﻮزﺷﯽ و اﻧﻀﺒﺎﻃﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﺗﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ آﻧﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺧﻮد را ﺷﮑﻮﻓﺎ ﺳﺎزﻧﺪ، و از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺑﻨﻤﺎﯾﻨﺪ، ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺧﻮد را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ آﻣﻮزﺷﯽ ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﻮﻧﺪ(اﺣﻤﺪی،۱۳۹۰)
آﻣﻮزش ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﯾﮑﯽ از وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻬﻢ ﻣﺸﺎوران اﺳﺖ، ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ دو ﺻﻮرت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﻓﺮدی و ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان آﻣﻮزش داد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ در زﻧﺪﮔﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ .
ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺗﺄﮐﯿﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺸﺎور، رﻓﺘﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ وﺟﻮد دارد ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻧﮕﺮش ﻫﺎ، اﺣﺴﺎﺳﺎت، ادراك، ارزش ﻫﺎ ﯾﺎ ﻫﺪف ﻫﺎی ﻓﺮد از دﯾﮕﺮ ﻫﺪف ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره اﺳﺖ و از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮی در ﻣﻌﻨﺎی ﮔﺴﺘﺮده آن ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ در رﻓﺘﺎر، ﻣﺸﺎوره ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻓﺘﺎر ازﺟﻤﻠﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﺑﻬﺒﻮد رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻣﺮوزه ﻣﺸﺎوره را ﻗﻠﺐ و ﻫﺴﺘﻪ ی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎ و ﻓﻨﻮن ﻣﻮﺛﺮ در ﺣﻞ آﺳﯿﺐ ﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ،ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ،ﻋﺎﻃﻔﯽ ، اﺧﻼﻗﯽ و … ﻣﯽ داﻧﻨﺪ و در ﮐﻠﯿﻨﯿﮏ ﻫﺎی رواﻧﯽ،ﻣﺮاﮐﺰ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره، ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮاﮐﺰ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ،ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﺪارس از آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺴﺘﺮده،ﺗﺨﺼﺼﯽ و ﻧﻈﺎم ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ(ﺻﺎﻓﯽ،۱۳۶۸)
اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوره ﻣﺪرﺳﻪ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯽ ﭘﺮدازد ﺗﺎ ﺿﺮورت ﺣﻀﻮر داﺋﻤﯽ واﺣﺪ ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد.
در ﭘﺎﯾﺎن ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎداﺗﯽ در ﺟﻬﺖ اراﺋﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ادﺑﯿﺎت ﺗﺤﻘﯿﻖ
راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ
- راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻟﻐﻮی ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻫﺪاﯾﺖ و رﻫﺒﺮی ﮐﺮدن اﺳﺖ.
- راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻈﺮی ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻓﺮد در زﻣﯿﻨﻪ ای ﻣﺸﺨﺺ و از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻌﯿﻨﯽ اﺳﺖ.
- راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﻣﺮ ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺗﻼش ﻫﺎ و ﮐﻮﺷﺶ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان را در ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮﯾﺶ در ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺑﻌﺎد وﺟﻮدﯾﺸﺎن ﯾﺎری ﻣﯽ دﻫﺪ.
- راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺧﺪﻣﺖ ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ روش ﻫﺎ و ﺟﺮﯾﺎﻧﺎﺗﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﺠﺎد راﺑﻄﻪ ﯾﺎری دﻫﻨﺪه ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ داﻧﺶ آﻣﻮز ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ(ﺑﺮآﺑﺎدی؛اﺳﺪﭘﻮر و ﺑﺎﻗﺮی،۱۳۹۲)
- ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﯾﺎری دﻫﻨﺪه ای اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﻨﻈﻢ و ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻣﺘﻌﺎدل و ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ و ﻣﻮﺟﺒﺎت ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻓﺮد را در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش وﭘﺮورش ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد.
- از اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ،راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮﻧﺪ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ،رﺷﺪ داﻧﺶ آﻣﻮزان را ﺗﺴﺮﯾﻊ و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ(ﻋﺒﺎدﯾﺎن و ﺑﺎﺑﺎﭘﻮر ﭼﻬﺮه،۱۳۹۰)
ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ ﮐﻪ در راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻨﻮع و از ﺗﻨﻮع دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ، ﺑﺨﺶ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﮔﺰاره ﻫﺎی ذﯾﻞ ﻣﺆﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ:
- راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﻞ ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺑﻄﻮر اﻋﻢ و ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻄﻮر اﺧﺺ اﺳﺖ.
- راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺧﺪﻣﺎت و ﮐﻮﺷﺶ ﻫﺎی ﻣﻨﻈﻢ و ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
- ﻣﻨﻈﻮر از راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻓﺮد، ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ و ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﺴﯿﺮ رﺷﺪ و ﭘﺮورش ﻗﻮه ﻗﻀﺎوت اﺳﺖ.
- ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ را داﯾﺮه ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داﯾﺮه ﮐﻮﭼﮑﺘﺮی در ﻗﻠﺐ آن داﯾﺮه ﻋﻈﯿﻢ ﺟﺎی دارد.
- ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ، ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺸﺎوره اﺳﺖ (اﺻﻼﻧﯽ،۱۳۸۲).
ﻣﺸﺎوره
- ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ رای و ﻧﻈﺮ دﯾﮕﺮی را در اﻧﺠﺎم ﮐﺎری ﺧﻮاﺳﺘﻦ اﺳﺖ.
- ﻣﺸﺎوره را ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻃﺮق ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده اﻧﺪ.
در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺸﺎوره از دﯾﺪﮔﺎه ﺑﺮﺧﯽ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد:
- ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﭘﺎﺗﺮﺳﻮن ﻣﺸﺎوره ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن وﺟﻮد ارﺗﺒﺎط ﺧﺎص ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﺟﻊ و ﻣﺸﺎور ﺿﺮورت دارد.
ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﻮاﺟﻪ اﺳﺖ و ﻣﺸﺎور در اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺗﺨﺼﺺ دارد.
ﭘﺎﺗﺮﺳﻮن ﻣﺸﺎوره را ﯾﮑﯽ از ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد و اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺻﺮف و ﭘﻨﺪ دادن و ﺗﻠﻘﯿﻦ ﻋﻘﺎﯾﺪ، ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﯽ آﯾﺪ(ﺑﺮآﺑﺎدی؛اﺳﺪﭘﻮر و ﺑﺎﻗﺮی،۱۳۹۲).
- اﻣﺎ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺸﺎوره ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮرﮐﺲ و اﺳﺘﻔﻠﺮ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﮐﺎر ﯾﮏ ﻣﺸﺎور در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺸﺎوره اﺷﺎره دارد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از راﺑﻄﻪ ﺣﺮﻓﻪ ای ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﺸﺎور آﻣﻮزش دﯾﺪه و ﯾﮏ ﻣﺮاﺟﻊ اﺳﺖ. اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﯿﺎن دوﻧﻔﺮ اﺳﺖ اﮔﺮ ﭼﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ﺑﺎ ﺑﯿﺶ از دو ﻧﻔﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد(ﺟﻤﺎﻟﯽ و ﻫﻤﮑﺎران،۱۳۸۶)
ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوران در ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان
ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺼﻮر ﻋﻤﻮﻣﯽ،ﻧﺎﺧﻮﺷﯽ ﻫﺎی رواﻧﯽ – ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮ ﯾﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺎﻟﻎ و ﺑﺰرﮔﺴﺎل ﮐﺸﻮر ﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ.
ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﯿﺶ از ﺳﺎﯾﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮ، اﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن از ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎی ﻻزم ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن در ﻃﯽ ﯾﮏ ﺳﺎل ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ DSM _ IV ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ.
وﺿﻌﯿﺖ در ﮐﺸﻮر ﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﮕﺮان ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ و اﺣﺘﻤﺎﻻ در اﺧﺘﻼل روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ دارﻧﺪ، ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ وﺧﯿﻢ ﺗﺮ اﺳﺖ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎی ﮐﻮدﮐﯽ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ آﺳﯿﺐ ﻫﺎی آﯾﻨﺪه DSM _ IV ﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺸﮑﻞ رﻓﺘﺎری، ﻓﺸﺎر ﻋﺎﻃﻔﯽ ﯾﺎ رواﻧﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﯾﺎری وﺟﻮد دارﻧﺪ، اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺮﺳﯿﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﻮرد آﻧﻬﺎ ﺻﺪق ﮐﻨﺪ (ﮐﺎوه و ﻫﻤﮑﺎران، ۱۳۸۲)
در اﯾﺮان ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎی ﻫﻤﻪ ﮔﯿﺮ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮاﮐﻨﺪه در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺟﻤﻌﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزی اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﯿﺰان ﺷﯿﻮع اﺧﺘﻼﻻت ﺳﻠﻮﮐﯽ و ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ در داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺷﻬﺮ ﺷﯿﺮاز ۱۷ / ۸ درﺻﺪ ﮔﺰارش ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ (ﺑﻬﺮه ﺑﺮدار، ۱۳۷۷).
ﻣﺸﺎوران از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺎﻣﯿﻦﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﻣﺪارس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ و ﺑﻬﺘﺮ زﯾﺴﺘﻦ و ﺳﻼﻣﺖ ﻓﮑﺮ و ﺑﻬﺒﻮد رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺿﺮورت دارد.
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﻼﻣﺖ ﻓﮑﺮ و روان و ﺳﺎﻟﻢ ﺳﺎزی ﻣﺤﯿﻂ ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ (ﺑﻬﺎری و ﻓﺮﯾﺪی، ۱۳۸۸)
دﻻﯾﻞ ﺑﺴﯿﺎری وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ در ﻣﺪارس، راﻫﺒﺮد اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﺳﻼﻣﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮐﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ.
در واﻗﻊ، ﻣﺪرﺳﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﯽ ﻫﻤﺘﺎ و ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد زﻧﺪﮔﯽ و ارﺗﻘﺎء ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﺳﺖ.
ﺑﺮای ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن، ﻣﺪارس ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎﻧﺎل درﯾﺎﻓﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻋﻮاﻗﺐ ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺪارس را ﻣﯽ ﺗﻮان در روی آوردن ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺳﯿﮕﺎر و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، ﺧﺸﻮﻧﺖ، ﺗﺮك ﺗﺤﺼﯿﻞ، ﺷﮑﺴﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ،ﺧﻮد ﮐﺸﯽ و… ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد(ﻣﻮﻫﯿﺖ و ﺳﯿﻔﯿﻞ، ۱۹۹۸)
- داﻧﺶ آﻣﻮزاﻧﯽ از ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اوﻻ ﺧﻮد را ﻓﺮدی ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﺪاﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺧﻮد اﻃﻤﯿﻨﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
- ﺛﺎﻧﯿﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪون دﻏﺪﻏﻪ ﺧﺎﻃﺮ و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺎت زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﮐﻞ وﺟﻮدﺷﺎن را ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻫﺴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ و ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ.
- ﺛﺎﻟﺜﺎ ﺑﺎ آراﻣﺶ ﺧﺎﻃﺮ و اﺣﺴﺎس اﻣﻨﯿﺖ و ﺑﺎ ﺷﻮق و اﻣﯿﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪ، داﻧﺶ آﻣﻮزی ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺮان و ﻣﺸﮑﻞ رواﻧﯽ ﻣﻮاﺟﻪ اﺳﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﺴﺘﺎدﮔﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎی وارده را ﻧﺪارد و در ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻋﺎﺟﺰ اﺳﺖ و ﺗﻌﺎدل رواﻧﯽ ﺑﻬﻢ ﺧﻮرده ای دارد، ﭼﻨﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزی ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ و ﺑﺮﻗﺮاری ﺗﻌﺎدل ﺑﻪ ﻣﺸﺎوره ﻧﯿﺎز دارد.
مشاورین از عوامل موثر تامین بهداشت روانی دانش آموزان در مدارس می باشند.
اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش، در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ آﻣﺎر ﻫﺎ در ﻟﯿﺴﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ارﺟﺎﻋﯽ از ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺸﺎوره ﭘﯽ ﻣﯽ ﺑﺮﯾﻢ ﮐﻪ رﯾﺸﻪ و ﻣﻨﺸﺎء ﺑﺴﯿﺎری از رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻧﺎﻫﻨﺠﺎر داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺑﯿﺮون از ﻣﺪرﺳﻪ و ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ در ﺧﺎﻧﻮاده آﻧﺎن ﻗﺮار دارد.
اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮون از ﻣﺪرﺳﻪ را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد:
۱)ﺧﺎﻧﻮاده
(ﺧﺎﻧﻮاده، ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮد در آن ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮔﺬارد و اوﻟﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﺗﻌﻠﯿﻢ وﺗﺮﺑﯿﺖ در آن ﮔﺬارده ﻣﯽ ﺷﻮد) وﺟﻮد ﻣﺤﺒﺖ و ﻋﺎﻃﻔﻪ در ﺧﺎﻧﻮاده رﻣﺰ ﺳﻌﺎدت و ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ.
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺪن ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺪن ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد.
در ﻫﻤﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ، ﺧﺎﻧﻮاده ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺪن ﮐﻮدك در دوران ﻃﻔﻮﻟﯿﺖ اﺳﺖ.
در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻮاﻣﻊ ﺳﻨﺘﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ﮐﻪ ﻓﺮد در آن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻧﺪازه زﯾﺎدی ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮد در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ اوﺳﺖ.
در ﺟﻮاﻣﻊ اﻣﺮوزی ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ ارث ﻧﻤﯽ رﺳﺪ، ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ، ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻃﺒﻘﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ﮐﻪ ﻓﺮد در آن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﺮ اﻟﮕﻮ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ (ﮔﯿﺪﻧﺰ، ۱۳۷۶)
اﻣﺎ در ﺧﺎﻧﻮاده ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﭘﺮورﺷﯽ ﮐﻮدك، ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺳﻨﯽ ﮐﻮدﮐﺎن در ﺧﺎﻧﻮاده، ﺗﮏ ﻓﺮزﻧﺪی، ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده، رواﺑﻂ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﺎﻧﻮاده و رواﺑﻂ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺑﺎ ﻓﺮزﻧﺪان اﺷﺎره ﮐﺮد.
ﺟﺎﻣﻌﻪ: ﻫﺮ ﻣﺸﺎور ﺗﯿﺰ ﺑﯿﻦ و آﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻋﺼﺮ ﺧﻮد اﺷﺮاف ﮐﺎﻣﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ اﺛﺮات ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی رﻓﺘﺎر و ﺷﺨﺼﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان آﮔﺎه اﺳﺖ.
ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺒﻞ از دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﮕﺬارد ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از: ﻧﻬﺎد ﻫﺎی دﯾﻨﯽ، ﻧﻬﺎد ﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ و اﻗﺘﺼﺎد.
ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺷﺨﺼﯽ در ﺣﯿﻦ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم از داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺟﻬﺖ ورود ﺑﻪ دوره ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺴﺆوﻟﯿﻦ ﻣﺪرﺳﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﺟﻬﺖ ﺛﺒﺖ در ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان از واﻟﺪﯾﻦ ﺟﻤﻊ آوری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺸﺎوران
ﻧﯿﺰ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻮارد ذﯾﻞ ﻧﯿﺰ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺟﻤﻊ آوری ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻫﻮش و اﺳﺘﻌﺪاد، ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮓ(ﻧﮋاد، ﻗﻮﻣﯿﺖ، زﺑﺎن)، دﯾﻦ و ﺑﺎورﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ، ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط (ﻫﻤﺠﻨﺲ، ﻏﯿﺮ ﻫﻤﺠﻨﺲ، ﻫﻤﺴﺎﻻن)، ﺑﺎزی ﻫﺎی دوران ﮐﻮدﮐﯽ، ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻫﺎی دوران ﮐﻮدﮐﯽ و دﺑﺴﺘﺎن، ﭘﺮوﻧﺪه ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﺳﻮاﺑﻖ ﻣﺸﺎوره (ﻋﺒﺎدﯾﺎن و ﺑﺎﺑﺎ ﭘﻮر ﭼﻬﺮه، ۱۳۹۰)ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ ﺑﻪ ﺛﺒﺎت ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﺮد ﺑﺮای ﺧﻮد و دﯾﮕﺮان اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎﯾﺶ را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ، و ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ رﻓﺘﺎر اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎﯾﯽ دارد و ﻣﻌﻠﻮل ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدی اﺳﺖ و ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻤﺎﻣﯿﺖ وﺟﻮد ﻓﺮد ﻣﯽ ﺷﻮد (ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی،۱۳۹۳)
در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺎوران ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد:
۱٫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎی رواﻧﯽ ، ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان
- اﯾﺠﺎد ارﺗﺒﺎط ﺻﺤﯿﺢ و اﺻﻮﻟﯽ ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان و اوﻟﯿﺎی ﻣﺪرﺳﻪ
- ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ و ﯾﺎدﮔﯿﺮی روش ﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی
- ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎی ﻓﺮدی ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺸﮑﻼت داﻧﺶ آﻣﻮزان و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ آﻧﻬﺎ
- ﺑﺮﮔﺰاری ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺸﺎوره ﻓﺮدی و ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ داﻧﺶ آﻣﻮزاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و ﺷﺨﺼﯽ دارﻧﺪ .
- ﺗﺸﻮﯾﻖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎری ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
ﺿﺮورت ﺣﻀﻮر واﺣﺪ ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ
ﮐﻮدﮐﺎن اﻣﺮوز در ﻋﺼﺮ ﭘﺮ ﻫﯿﺠﺎن و ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﮐﻪ دارای ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎی در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ آﻧﺎن را ﯾﺎری ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آﻣﺎده اﻧﺪ در آﯾﻨﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﻟﺪﯾﻦ ، ﮐﺎرﮔﺮان ، رﻫﺒﺮان و ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﯾﻔﺎی ﻧﻘﺶ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و اﯾﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﯽ در ﻃﻮل دوره رﺷﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ دارﻧﺪ.
ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺮدی و رﺷﺪی ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮك و ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ رﺷﺪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ آﻧﺎن ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ (ﻋﺒﺎدﯾﺎن و ﺑﺎﺑﺎﭘﻮر ﭼﻬﺮه ، ۱۳۹۰)
اﯾﻦ دوره اوﻟﯿﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ و رﺳﻤﯽ اﺳﺖ.
ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﺗﻤﺎم ﻧﻈﺎم ﻫﺎی آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺟﻬﺎن ،دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﺳﺖ، زﯾﺮا ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺷﺨﺼﯿﺖ و رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻓﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ دوره اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.
ﻃﺒﻖ ﺑﺮآورد ﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﺪود ۲ ﺗﺎ ۱۰ درﺻﺪ ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻫﺎی ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻟﺬا ﻣﺸﺎوران در اﯾﻦ دوره ﺑﺮای ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ و ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ(ﺻﺎﻓﯽ، ۱۳۸۰)
.اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در ﺗﻤﺎم دوره ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺑﻌﺎد وﺟﻮدی ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻄﺮح اﺳﺖ.
ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت در ﺑﯿﻦ دوره ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ و ﺑﺨﺸﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ورود داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﺎن از ﻧﻈﺮ رﺷﺪ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ، ﻋﺎﻃﻔﯽ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ، ﻋﻘﻼﻧﯽ و اﺧﻼﻗﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده ﯾﺎ دﭼﺎر اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮی و رﻓﺘﺎری ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت در دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺿﺮورت دارد(ﻋﺒﺎدﯾﺎن و ﺑﺎﺑﺎﭘﻮر ﭼﻬﺮه ، ۱۳۹۰)
ﺳﻨﯿﻦ دﺑﺴﺘﺎن از ﺟﻬﺎﺗﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﺣﺴﺎس ﺗﺮﯾﻦ دوره از دوره ﻫﺎی رﺷﺪ و ﺗﮑﻮﯾﻦ ﺷﺨﺼﯿﺖ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ.
در اﯾﻦ دوره ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ رﺷﺪ ذﻫﻨﯽ ﮐﻮدك در ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﻄﺎﻟﺐ درﺳﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻮدﮐﺎن اﺳﺖ.
در ﺳﻨﯿﻦ دﺑﺴﺘﺎن اﻧﺘﺨﺎب روش ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎز ﻫﺎی ذﻫﻨﯽ، رواﻧﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻮدﮐﺎن در ﻣﺪرﺳﻪ از اﻫﻤﯿﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ اوﻟﯿﺎء و ﻣﺮﺑﯿﺎن ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ و ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ و ﻧﯿﺎز ﻫﺎی ﮐﻮدﮐﺎن از روش ﻫﺎی ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎری از اﺧﺘﻼﻻت رﻓﺘﺎری ﻧﻈﯿﺮ ﻟﮑﻨﺖ زﺑﺎن، ﺷﺐ ادراری، ﺗﺮس، اﺿﻄﺮاب، ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی و … در اﯾﻦ ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺗﺎ رﺷﺪ ﻋﺎﻃﻔﯽ آﻧﻬﺎ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﭼﻨﯿﻦ ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ از اﯾﺠﺎد رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺮای دﯾﮕﺮان ﻟﺬت ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺧﺸﻨﻮدی ﻣﯽ رﺳﻨﺪ(ﮔﻼﺑﮕﯿﺮ ﻧﯿﮏ، ۱۳۸۸)
از آن ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ دوران اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﭘﺎﯾﻪ و ﻣﻘﺪﻣﻪ و اﺳﺎس ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﺑﻌﺪی اﺳﺖ ، اﮔﺮ در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﻮدك ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮﺑﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺸﮑﻼت ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻋﺎﻃﻔﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ وی رﻓﻊ ﺷﻮد ، ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪی را ﻃﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد.
اﻧﻮاع اﺧﺘﻼت ﯾﺎدﮔﯿﺮی در اﯾﻦ دوره ﺑﺮوز ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺸﺎور ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ رﻓﻊ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد.
ﺣﻮزه ﻣﻬﻢ ﮐﺎری دﯾﮕﺮ، ﮐﻤﮏ و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺟﺮﯾﺎن رﺷﺪ ﮐﻮدك اﺳﺖ.
از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ دوره ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﮐﻮدك در ﺣﺎل ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی اﺳﺖ، ﻣﺸﺎور ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ اوﻟﯿﺎء و ﻣﻌﻠﻤﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﺷﺎﯾﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ.
اﻣﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﺷﻐﻠﯽ و آﮔﺎﻫﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ از ﻧﻘﺶ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ دوره ﻣﻬﻤﯽ اﺳﺖ. ﻫﺪف اﺻﻠﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻐﻠﯽ در اﯾﻦ دوره ، آﺷﻨﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻟﺰوم اﺷﺘﻐﺎل در ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺸﺮوع و ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻧﻘﺶ ﻫﺎ ﺑﺮای اداﻣﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد و ﻧﯿﺰ ﺑﻘﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ (ﻫﻤﺘﯿﺎن و اﺑﺮاﻫﯿﻢ، ۱۳۸۸)
اﻣﺮوزه در ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﺎر ﻣﻌﻠﻤﺎن و اوﻟﯿﺎی ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد، اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ دﯾﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻻزم ﺑﺮای اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﯾﮏ ﻣﺸﺎور را دارﻧﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟ ﺷﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی رﺷﺪ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط و ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺴﻠﻤﺎ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻓﺮد در اﯾﻦ ﺳﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺴﺎب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﮑﺎری ﻣﺸﺎوران ﺟﻬﺖ ﯾﺎری رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﺮای رﺷﺪ ﻓﮑﺮی و ﮐﺴﺐ ﺗﺠﺮﺑﻪ و آﮔﺎﻫﯽ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻮدك ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﻮد ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺑﺮﺳﺪ ﺿﺮوری اﺳﺖ(ﮔﻼﺑﮕﯿﺮ ﻧﯿﮏ،۱۳۸۸(.
ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس:
ﺳﻄﺢ ۱ – اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره در ﮐﻼس درس ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﺜﺒﺖ و رﺷﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ در ﻣﯿﺎن داﻧﺶ آﻣﻮزان.
ﺳﻄﺢ ۲ – اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﻠﻢ وﯾﮋه ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت روزﻣﺮه و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ﺑﺮای ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺪرﺳﻪ.
ﺳﻄﺢ ۳- ﻣﺸﺎوره ﻓﺮدی ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ در ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ آﻣﻮزش دﯾﺪه ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﺎور ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎور راﻫﻨﻤﺎی ﻣﻌﻠﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻼس ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﻌﻠﻢ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ رﻫﺒﺮی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻫﺪاﯾﺘﯽ ﻣﺪرﺳﻪ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد.
ﺳﻄﺢ ۴ – ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎی ارﺟﺎع ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﯿﺮون از ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﺎن و روان ﭘﺰﺷﮑﺎن (رﻓﺎﮐﺎر و رﺿﺎﯾﯽ، ۱۳۸۸).
ﻫﺎردﺳﺘﯽ و دﯾﻼرد (۱۹۹۴)ﺳﻪ ﺗﻔﺎوت ﻋﻤﺪه در رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎران ﻣﺪارس ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ اول و دوم ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﻧﺪ:
اﻟﻒ) ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺸﻮرﺗﯽ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ.
ب) ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﻤﺘﺮی (ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ و ﮐﺎر دﻓﺘﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.)
ج) در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺎوران و ﻣﺪارس ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ اول و دوم وﻗﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺻﺮف ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻫﺎی ﻓﺮدی داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﻣﺸﺎوران اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺗﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎی ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﻣﻮﺳﺴﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ (ﻋﺒﺎدﯾﺎن و ﺑﺎﺑﺎﭘﻮر ﭼﻬﺮه، ۱۳۹۰)
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در دوره دﺑﺴﺘﺎن ﭼﻮن ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺎده درﺳﯽ و رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﻄﺮح ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ روی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز در زﻣﯿﻨﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ وی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﻊ آﻧﻬﺎﺳﺖ (ﺣﺴﯿﻨﯽ
۱۳۹۱)
ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻈﺎم ﻣﺸﺎوره
ﻣﯽ ﺗﻮان ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺸﺎوره ﻋﻤﻮﻣﯽ را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﺑﺮون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد:
ﻋﺪم آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ و ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوره، و اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﺎوره ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮر، ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. زﯾﺎد ﺑﻮدن ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر ﻣﺸﺎوران، ﻧﺒﻮد اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎوران در ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺴﺖ ﻫﺎی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدن از ﻧﯿﺮو ﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ، ﻋﺪم ﻧﺎم ﮔﺬاری روزی ﺧﺎص ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روز ﻣﺸﺎور و ﻣﺸﮑﻞ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺸﺎوران از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﺑﺮون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻃﺮح ﻣﺸﺎوره در اﯾﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﺪم ﻋﻼﻗﻪ ﺗﻌﺪادی از ﻣﺸﺎوران ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﺸﺎوره، ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺪﯾﺮ و ﻫﻤﮑﺎران ﻣﺪرﺳﻪ از ﻧﻘﺶ و اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺸﺎور، ﻧﺒﻮد اﺑﺰار ﮐﺎر ﻣﺸﺎوره، ﻋﺪم وﺟﻮد ارزﺷﯿﺎﺑﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺸﺎوران و ﻋﺪم ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻣﺸﺎوران ﺧﻼق و ﻓﻌﺎل از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی دورن ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﺸﺎوران ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ (ﻧﻈﺮی، ۱۳۸۸)
در ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﯿﺮ، ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه در ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﻏﯿﺮ درﺳﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ، در ﻋﻤﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺷﮕﺮف ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
از ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ، ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﮐﻪ درﺑﺎره ﻋﻠﻞ ﻋﺪم ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺗﺤﺼﯿﻞ در ﺳﻄﺢ ﮐﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﻫﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻋﺪم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ وﻗﺖ ﯾﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی درﺳﯽ، ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮدن ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎی ﺻﺤﯿﺢ ﯾﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداری و ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ(ﺷﺎﮐﺮی، ۱۳۸۰(.
ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی
ﺑﺎ ﺟﺴﺖ و ﺟﻮ در ﮔﺴﺘﺮه ﺣﯿﺎت ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ در زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﯿﺐ اﻧﺴﺎن دوران ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارد ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از اﻫﻤﯿﺖ و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ.
در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺿﺎی ﻧﯿﺎز ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ در ﮐﻨﺎر ﻧﯿﺎز ﻫﺎی زﯾﺴﺘﯽ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻣﻨﯿﺖ رواﻧﯽ و ﺛﺒﺎت ﻋﺎﻃﻔﯽ آﻧﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﻫﻤﯿﺖ را دارد.
ﭼﺮا ﮐﻪ رﺷﺪ ﻣﺘﻌﺎدل ﺷﺨﺼﯿﺖ و ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ اﺳﺘﻌﺪاد ﻫﺎ و ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻫﺎی آﻧﺎن در ﺳﺎﯾﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻢ ، ﺑﻬﺪاﺷﺖ و اﻣﻨﯿﺖ روان و
ﺛﺒﺎت ﻋﺎﻃﻔﯽ آﻧﺎن اﺳﺖ (ﮔﻼﺑﮕﯿﺮ ﻧﯿﮏ، ۱۳۸۸)
ﻧﻬﺎد آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد و اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻣﻬﻢ در ﺳﺎﯾﻪ ی اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯿﺴﺮ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد.
در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﭘﺲ از اﺷﺎره ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره، راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره را ﺑﯿﺎن ﮐﺮدﯾﻢ و ﺗﺎﺛﯿﺮ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره را در ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ اﺻﻠﯽ آﻣﻮزش ﯾﻌﻨﯽ داﻧﺶ آﻣﻮز، ﻣﻌﻠﻢ و ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﯾﻢ.
از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ورﻏﺒﺘﻬﺎی ﺧﻮد را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎی ﻓﺮدی ﺑﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﭙﺮدازد.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ ﻣﻌﻠﻢ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻬﺎرت در روش ﻫﺎی ﺗﺪرﯾﺲ از ﻓﻨﻮن راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻼﯾﻢ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری و اﺷﮑﺎل در ﯾﺎدﮔﯿﺮی داﻧﺶ آﻣﻮز، ﺑﻪ رﻓﻊ آن ﻣﺒﺎدرت ﻣﯽ ورزد
ﺗﺎ از ﭘﯿﺪاﯾﺶ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻧﺎ ﻣﻄﻠﻮب ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی ﮐﻨﺪ. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﺪوﯾﻦ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز در ﺻﺪد ﯾﺎدﮔﯿﺮی آن اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎی ﻓﺮدی از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و رﻏﺒﺖ ﻫﺎی داﻧﺶ آﻣﻮز ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﻮد، ﺗﻼش ﻣﻌﻠﻢ و داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﺳﯿﺪ.
ﭘﺲ از ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﻣﺸﺎوران در ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﺷﺎره ﺷﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ از اﺷﺎره ﺑﻪ آﻣﺎر ﻫﺎﯾﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ی ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ در داﻧﺶ آﻣﻮزان، ﻣﻼك ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺧﻮد را ﻓﺮدی ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﺪاﻧﻨﺪ، ﺑﺎ آراﻣﺶ ﺧﺎﻃﺮ و اﺣﺴﺎس اﻣﻨﯿﺖ و ﺑﺎ ﺷﻮق و اﻣﯿﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ
ﺑﺪون دﻏﺪﻏﻪ ﺧﺎﻃﺮ و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺎت زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ. از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﯾﺸﻪ ﺑﺴﯿﺎری از رﻓﺘﺎر ﻫﺎی ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﻣﺪارس، در ﺑﯿﺮون از ﻣﺪرﺳﻪ ﻗﺮار دارد، اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺧﺎﻧﻮاده، ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺷﺨﺼﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮدﯾﻢ و ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻫﺮ ﮐﺪام را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﯾﻢ و در ﭘﺎﯾﺎن اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﭼﻨﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎوران در راﺳﺘﺎی ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان داﺷﺘﯿﻢ.
از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺷﺨﺼﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان دارد و ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﺸﺎوره در اﯾﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ اﺻﻠﯽ ﻧﻮﺷﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻮد، اﯾﻦ ﺑﺨﺶ را ﺑﻪ ﺿﺮورت ﺣﻀﻮر ﻣﺸﺎور در دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﺧﺘﺼﺎص دادﯾﻢ.
ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ورود داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﺎن از ﻧﻈﺮ رﺷﺪ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ، ﻋﺎﻃﻔﯽ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ، ﻋﻘﻼﻧﯽ و اﺧﻼﻗﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده ﯾﺎ دﭼﺎر اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮی و رﻓﺘﺎری ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت در دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺿﺮورت دارد. اﻧﻮاع اﺧﺘﻼت ﯾﺎدﮔﯿﺮی در اﯾﻦ دوره ﺑﺮوز ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺸﺎور ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ رﻓﻊ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد.
ﺣﻮزه ﻣﻬﻢ ﮐﺎری دﯾﮕﺮ، ﮐﻤﮏ و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺟﺮﯾﺎن رﺷﺪ ﮐﻮدك اﺳﺖ.
اﻣﺮوزه در دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ وﻇﯿﻔﻪ ﻣﺸﺎور، ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﻌﻠﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دو دﻟﯿﻞ از اﻧﺠﺎم اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ ﻣﻌﺬورﻫﺴﺘﻨﺪ، ﯾﮑﯽﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻋﻠﻤﯽ و دﯾﮕﺮی ﻣﺴﺌﻠﻪ زﻣﺎن اﺳﺖ.
ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات
در ﭘﺎﯾﺎن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎداﺗﯽ را ﺑﻪ ﻣﺸﺎوران در ﺟﻬﺖ اراﺋﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ:
ﺑﺮﮔﺰاری ﮐﻼس ﻫﺎی ﺿﻤﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺸﺎوره ﺑﺮای آﻣﻮزﮔﺎران اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﻣﺮی ﻻزم اﺳﺖ، زﯾﺮا ﻣﻌﻠﻤﺎن اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ رﻏﺒﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان وﺟﻮد دارد و ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ اﺑﺪاع و اﺑﺘﮑﺎر، ﻋﻼﻗﻪ ﻫﻨﺮی، ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻫﺎی ﺟﺴﻮراﻧﻪ و ﻋﻼﻗﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و… اﺳﺖ، ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮده و ﺟﻬﺖ ﻣﺜﺒﺖ دﻫﻨﺪ.
ﺗﻼش در ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮای ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮی ﻣﺴﺘﻤﺮ
ﻣﺸﺎوران در ﻫﻤﻪ ﻣﺪارس دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ
ﺗﻄﺒﯿﻖ دادن ﻣﺸﺎوره و اﺻﻮل آن ﺑﺎ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮدی و ﺑﻮﻣﯽ ﮐﺮدن آن در ﮐﺸﻮر.
دﻋﻮت از اﺷﺨﺎص ﻣﻮﻓﻖ و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ در ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻋﺎﻃﻔﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ رﺷﺪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﺎﻣﻠﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ، ﺑﺮای ﺣﻀﻮر در ﮐﻼس درس و ﻣﺪرﺳﻪ و ﺷﺮح و ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰﺷﺎن ﺑﺮای داﻧﺶ آﻣﻮزان.
ﺑﺮﮔﺰاری دوره ﻫﺎی ﮐﺎر آﻣﻮزی و داﻧﺶ اﻓﺰاﯾﯽ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﺑﺮﭘﺎﯾﯽ ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﯽ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺒﺎدل ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت و ﮐﺴﺐ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ در ﻣﺸﺎوره ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ و ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺸﺎور در ﻣﻘﻄﻊ اﺑﺘﺪاﯾﯽ، ﻣﺸﺎوراﻧﯽ را ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن و اوﻟﯿﺎی آﻧﺎن اﺧﺘﺼﺎص داد ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺑﺴﯿﺎری ﻣﻮارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎری ﻫﺎی رﻓﺘﺎری در ﺳﻨﯿﻦ و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﺣﺘﯽ در ﻫﻤﯿﻦ ﺳﻨﯿﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﺮد.
واﻟﺪﯾﻦ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ آﮔﺎﻫﯽ ﮐﻤﯽ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﺳﻮاﻻت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻮد دارﻧﺪ، ﻟﺬا ﺑﺮ ﮔﺰاری ﮐﻼس ﻫﺎی آﻣﻮزش ﺧﺎﻧﻮاده در ﺟﻬﺖ آﮔﺎﻫﯽ دادن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﯽ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد درﺟﺎﻣﻌﻪ دارد ﻻزم و ﺿﺮوری اﺳﺖ.
ﻻزم اﺳﺖ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻋﺪه ای از ﻣﺪﯾﺮان و ﻣﻌﻠﻤﺎن، ﻃﺮف ﻣﺸﻮرت ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﻮﺳﻂ اول ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ، در ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب آﻧﺎن از ﺿﻮاﺑﻂ دﻗﯿﻖ ﺗﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺑﺮای ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻣﻬﺎرت و ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﻌﻠﻤﺎن ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﮐﻼس ﻫﺎی ﺿﻤﻦ ﺧﺪﻣﺖ و ﮔﺮد ﻫﻤﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﻣﻔﯿﺪ ﺗﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺟﻬﺖ آﮔﺎﻫﯽ از روش ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮدد.
ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮدن و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﺘﺐ ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ و ﻣﺸﺎوره در ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺪارس ، اﺳﺘﻔﺎده و آﻣﻮزش ﮐﺘﺐ ، ﺑﺮﮔﺰاری ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﮐﺘﺎب ﺧﻮاﻧﯽ در ﺑﯿﻦ ﻣﻌﺎوﻧﺎن و ﻣﻌﻠﻤﺎن، ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ و ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎی اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ.
ﺗﺠﻠﯿﻞ و ارزش ﮔﺬاری ﺑﻪ ﮐﺎر و اﻫﺪاف ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮه ﮔﺸﺎﯾﯽ از ﻣﺸﮑﻼت و ﻫﻤﻮار ﻧﻤﻮدن ﻣﺴﯿﺮ ﻫﺎی ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ آﻣﻮزش ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ در ﻫﻤﻪ دوره ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از وﻇﺎﯾﻒ اﺻﻠﯽ ﻣﺸﺎوران و ﺗﺪرﯾﺲ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ واﺣﺪ درﺳﯽ.
ﻣﺮاﺟﻊ
اﺣﻤﺪی، ﺳﯿﺪاﺣﻤﺪ، اﺿﻄﺮاب داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﻮﺟﻮان دﺧﺘﺮ. ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺶ و ﭘﮋوﻫﺶ در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، ۲۰ ،۳۰ – ۱۳۹۰،۲۱
اﺻﻼﻧﯽ، اﺑﺮاﻫﯿﻢ، ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺎورﻫﺎی ﻣﻌﻠﻢ، رﺷﺪﻣﻌﻠﻢ، آﺑﺎن ﻣﺎه، ش۱ ،۱۳۸۲
ﺑﺮ آﺑﺎدی ، ﺣﺎﻣﺪ؛ اﺳﺪﭘﻮر، اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ؛ ﺑﺎﻗﺮی، روﯾﺎ، ﻣﺒﺎﻧﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﻬﺮ ﺻﺒﺤﺎن، ۱۳۹۲
ﺑﻬﺎری، ﻻﻟﻪ ؛ ﻓﺮﯾﺪی، ﺳﻌﯿﺪ، ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺸﺎوره در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ی ﻋﺎﻃﻔﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره در دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ورای داﻧﺶ ،۱۳۸۸
ﺑﻬﺮه ﺑﺮدار، ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻌﻔﺮ، ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﻪ ﮔﯿﺮ ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺧﺘﻼﻻت ﺳﻠﻮﮐﯽ و ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺷﯿﺮاز، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ، اﻧﯿﺴﺘﯿﺘﻮ رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ ﺗﻬﺮان، ۱۳۷۷
ﺟﻤﺎﻟﯽ، اﺧﺘﺮ و ﻫﻤﮑﺎران، اﺣﯿﺎی ﻧﻘﺶ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﻣﻌﻠﻤﺎن ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺪرﺳﻪ ،۱۳۸۹ ﺣﺴﯿﻨﯽ ، ﻣﻬﺪی، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات رﺷﺪ،۱۳۹۱
رﺟﺎﯾﯽ، ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ، راﺑﻄﻪ ﺗﻌﻠﻞ ورزی آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ. ﻣﺠﻠﻪ اﻧﺪﯾﺸﻬﺎی ﻧﻮﯾﻦ – ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه اﻟﺰﻫﺮاء ۹)۳(، ۷۵- ۱۳۹۱،۶۱
.رﻓﺎ ﮐﺎر، ﻓﺎﻃﻤﻪ؛ رﺿﺎﯾﯽ، ﻃﺎﻫﺮه، ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺸﺎوره در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ی ﻋﺎﻃﻔﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره در دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ورای داﻧﺶ ،۱۳۸۸
ﺳﯿﻒ، ﻋﻠﯽ اﮐﺒﺮ. رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﭘﺮورﺷﯽ. وﯾﺮاﯾﺶ ﺷﺸﻢ، ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ دوران،۱۳۹۲
ﺷﺎﮐﺮی، ﺣﺴﯿﻦ، ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻈﺎرت و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز، ۱۳۸۰
ﺷﺮﯾﻔﯽ، ﺳﯿﻒ اﷲ. اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﺸﺎوره ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﻼﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺳﺎزﮔﺎری داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ ﺗﻬﺮان. ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ،ﺗﻬﺮان،۱۳۹۳
ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی، ﻋﺒﺪ اﷲ، ﻣﻘﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره : ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات رﺷﺪ ،۱۳۹۳
ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی، ﻋﺒﺪاﷲ. ﻓﻨﻮن و روﺷﻬﺎی ﻣﺸﺎوره ﮐﻮدك. ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ﺗﺮﻣﻪ،۱۳۹۰
ﺳﯿﻒ، ﻋﻠﯽ اﮐﺒﺮ. رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﭘﺮورﺷﯽ. وﯾﺮاﯾﺶ ﺷﺸﻢ، ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ دوران،۱۳۹۲
۶۶-۶۹،(۱۲) ۳ﺻﺎﺣﺐ، ﻋﻠﯽ اﮐﺒﺮ. ﺷﻨﺎﺧﺖ درﻣﺎﻧﯽ و ﮔﺮوﻫﯽ. ﻣﺠﻠﻪ اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ- ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه اﻟﺰﻫﺮا،
ﺻﺎﻓﯽ، اﺣﻤﺪ، آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﺑﺘﺪاﯾﯽ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ، ۱۳۸۰
ﺻﺎﻓﯽ، اﺣﻤﺪ، اﺻﻮل و ﻓﻨﻮن ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ )در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش( ، دﻓﺘﺮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی درﺳﯽ ، ﭼﺎپ ﻣﻈﺎﻫﺮی. ۱۳۶۸
ﻋﺒﺎدﯾﺎن ، ﺣﺴﯿﻦ ﺑﺎﺑﺎﭘﻮر ﭼﻬﺮه، ﮐﺎﻣﺮان، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ورای داﻧﺶ، ۱۳۹۰
ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ، ﻧﺼﺮاﻟﻪ، ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﺪﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﯿﯿﻦ و ﺗﺪوﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﭘﺎﯾﻪ ﺳﻮم ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪان.داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ، ﭘﺎﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ،۱۳۸۹
ﻓﺮﺟﯽ، ﻣﻨﺼﻮر، ﻧﻘﺶ ﺧﺎﻧﻮاده، ﻣﺪرﺳﻪ و اﺟﺘﻤﺎع در ﻫﺪاﯾﺖ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن، ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﻣﻘﺎﻻت و ﺗﺠﺎرب راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎوره ﻣﻌﻠﻤﺎن،
ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﺎﺑﺪ، ۱۳۸۶
ﮐﺎوه، ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﯿﻦ و ﻫﻤﮑﺎران، ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻠﻤﺎن در زﻣﯿﻨﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ در ﻣﺪارس اﺑﺘﺪاﯾﯽ:ﻧﺘﺎﯾﺞ ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ای، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ
ﭘﻮﯾﺶ، ﺳﺎل دوم، ﺷﻤﺎره دوم ، ۱۳۸۲
ﮔﻼﺑﮕﯿﺮ ﻧﯿﮏ، ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳﺎرا، ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺸﺎوره در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ی ﻋﺎﻃﻔﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره در دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ورای داﻧﺶ ،۱۳۸۸
ﮔﯿﺪﻧﺰ، آﻧﺘﻮﻧﯽ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺻﺒﻮری، ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ ﻧﯽ، ۱۳۷۶
ﻣﺠﯿﺪﯾﺎن، اﻟﻬﯿﺎر، ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﯿﻮع ﺗﻌﻠﻞ و ﺗﺄﺛﯿﺮ درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ رﻓﺘﺎری و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﻓﺘﺎر ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ آن در داﻧﺶ آﻣﻮزان دﺑﯿﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﻫﻮاز . ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ،۳ )۱۳۹۴ ،۱۱۱-۱۲۱،(۱۳
ﻧﻈﺮی، ﻋﻠﯽ، ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره دوره ی ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره در دوره ﻋﻤﻮﻣﯽ،
ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ورای داﻧﺶ. ۱۳۸۸
ﻫﻤﺘﯿﺎن ، ﻣﻬﺮی؛ اﺑﺮاﻫﯿﻢ، اﺣﺘﺮام، ﻣﺸﺎوره و رﺷﺪ ﻋﺎﻃﻔﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ، ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻣﺸﺎور ﻣﺪرﺳﻪ، دوره ۵ ﺷﻤﺎره ۱۳۸۸ .۱
Bassant, M., & Duru, E. (2014). The evaluation of the major characteristics and aspects of the procrastination in the framework of psychological counseling and guidance. Educational Sciences. Theory & Practice, 7, 376-385.
Mohit A،seif el Din A.(1998) Mental health promotion for school children.WHO / EMRO.Alexandria(Egypt).