استعداد و انتخاب رشته تحصیلی-دانشگاهی و انتخاب شغل دو تا از دغدغه های خیلی مهمی است که اکثرا ما درگیر آن هستیم.

پدر و مادر همیشه این دغدغه را دارند که استعداد بچه ام چیست؟ توی چه زمینه ای استعداد دارد؟

گاهی عمر بچه ها به فنا می رود تا پدر و مادر بتوانند استعداد او را کشف کنند. مدام فرزندشان را به کلاس های مختلف می برند تا استعدادهایش شکوفا بشود.

چه بسا این بچه در آب خفه بشود، یا از روی اسب بیفتد، به زور برایش تار و گیتار می خرند.

ولی بعد از کلی صرف وقت و انرژی پول، آخر سر به او می گویند باید پزشک یا مهندس بشوی! بعدش او را می برند پیش یک مشاور که او بهتر می داند توی چه رشته ای موفق می شوی!

این بچه بعد از کلی سیرک بازی و انجام آزمایش های بزرگ متوجه می شود که دوران کودکی اش به پایان رسیده بدون اینکه بچگی کرده باشد.

دو مولفه مهم در زمینه استعداد وجود دارد:

۱٫شناخت استعداد

۲٫تکیه بر پرورش استعداد، اینکه جرات پیگیری این استعداد را داشته باشید.

قبل از تعریف استعداد لازم می دانم بگویم استعداد چی نیست.

استعداد با شغل فرق می کند. بچه ام استعداد پزشکی دارد قابل درک نیست. این یعنی من علاقه دارم بچه ام پزشک بشود.

اینکه بچه رفته پیش پزشک و برداشته با وسایل پزشک بازی کرده این به این معنی نیست که استعداد پزشکی دارد یا اینکه بچه هر روز یکی از وسایل خانه خراب می کند به این معنی نیست که استعداد مهندسی دارد، این بچه مخرب است؛اینکه وقتی پدر و مادر با هم دعوا می کنند و بچه با دقت نگاه می کند به این معنی نیست که بچه استعداد وکیل شدن دارد بلکه بچه ترسیده است.

استعداد با درس هم فرق دارد.

مثلا بچه ام نمره علومش خوب شده، استعداد علوم دارد؛ یا نمره ریاضی اش خوب شده، پس استعداد ریاضی دارد. کجای ریاضی؟! آخه ریاضی هزار جور است.

استدلال خوب می داند، هندسه اش قوی است،آیا منطق را خوب می فهمد؟ اگر این طور باشد که دیگه معیار استعداد را آموزش و پرورش تعیین می کند. استعداد دیکته، استعداد علوم، استعداد تاریخ و … اینها درس هستند، استعداد نیستند.

استعداد حفظیاتی یا فهمیدنی نیست.

اینکه کسی تاریخ و جغریافیاش خوب باشد حفظیاتی اش خوب است و استعداد حفظ کردنی دارد؛ فهمیدن و حفظ کردنی استعداد نیست ؛ مثلا دانش اموزی که حفظیاتی اش خوب است مثلا استعداد پزشکی دارد.
استعداد مهارت نیست؛ اینکه یک بچه را دو سال تحت آموزش فشرده پیانو قرار بدهیم و بعد بگوییم استعداد پیانو دارد؛ نه خیر عمرش را صرف آن کرده است؛ استعداد شخصیت نیست.

اینکه کسی از خون می ترسد و بگوئیم استعداد پزشکی ندارد. معیار خون پسندی و خون ناپسندی نداریم. مثل اینکه بچه ای که کله جوجه را بکند و بگوییم استعداد پزشکی دارد.

حال استعداد چیست؟

استعداد یادگیری یک مهارت با کمترین زمان و ارزانترین روش می باشد. یعنی با صرف کمترین انرژی، کمترین وقت و کمترین هزینه بتوان یک مهارت را به صورت عالی بدست آورد.

اینکه به راحتی از دیگران متمایز بشویم. مثل اینکه کسی در عرض ربع ساعت بتواند توپ را روی سرش نگه دارد و یکی دیگه بعد از یک هفته تمرین هنوز موفق به این کار نشده باشد. این یعنی سرعت یادگیر یک مهارت را بهتر از دیگران دارد.

به نقل از محمدرضا شعبانعلی