ﮐﻤﺮوﯾﯽ در داﻧﺶ آﻣﻮزان و بررسی ﻋﻮاﻣﻞ آن
در ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ درﺻﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﮐﻮدﮐﺎن، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺑﺪون آن ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را در ﺣﺼﺎری از ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﻣﺤﺒﻮس و زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺷﺨﺼﯿﺖ واﻗﻌﯽ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎی ارزﺷﻤﻨﺪ اﯾﺸﺎن در ﭘﺲ ﺗﻮده ای از اﺑﺮﻫﺎی ﺗﯿﺮه ی ﮐﻤﺮوﯾﯽ، ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ.
ﭼﻪ ﺑﺴﯿﺎر داﻧﺶ آﻣﻮزان و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺧﻼﻗﯽ ﮐﻪ در ﻣﺪارس و داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﻤﺮوﯾﯽ و ﻣﻌﻠﻮﻟﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻫﻤﻮاره از ﻧﻈﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻗﺪرت ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﻧﻮآوری ﻧﻤﺮه ی ﮐﻤﺘﺮی از ﻫﻤﺴﺎﻻن ﻋﺎدی ﺧﻮد ﻋﺎﯾﺪﺷﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد؛ ﭼﺮا ﮐﻪ ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﯾﮏ ﻣﺎﻧﻊ ﺟﺪی ﺑﺮای رﺷﺪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ و ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻫﺎی ﻓﺮدی اﺳﺖ.
ﭘﺪﯾﺪه ی ﮐﻤﺮوﯾﯽ در ﺑﯿﻦ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن و اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ اﺳﺖ و ﭼﻨﯿﻦ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ رواﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد، ﻧﯿﺎزﻫﺎی دروﻧﯽ، ﺗﻤﺎﯾﻼت، اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎ، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ، ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ، ﻫﺪف ﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ، ﺣﺮﻓﻪ ای و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﯾﺸﺎن را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪی ﻣﺘﺄﺛﺮ و دﮔﺮﮔﻮن ﮐﻨﺪ.
ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه ی ﮐﻤﺮوﯾﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺒﺎﻧﯽ روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آن از اﯾﻦ رو ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻫﻤﻪ ی ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺗﺠﺎرﺑﯽ از ﮐﻤﺮوﯾﯽ را در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺘﻪ اﯾﻢ
اﻣﺮوزه ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎی ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن، ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﺛﺮ و رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان اﺳﺖ( vaez & laflamme ”۲۰۰۲)
از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺑﻨﯿﺎد ﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ و ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ داﺷﺘﻦ رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺴﻨﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد ﻧﻘﺺ در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺠﻮب ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد
در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ رواﺑﻂ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ اﺟﺘﻤﺎع و اﻃﺮاﻓﯿﺎن ﻗﺮار دارد، ﮐﻤﺮوﯾﯽ و ﺧﻮد ﭘﻨﺪاره ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ.
ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ی رواﻧﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ رواﺑﻂ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﯿﻦ ﻓﺮدی و ﺳﺎزش ﻧﺎﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻦ رﺷﺪ، در ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺪرﺳﻪ ﭘﺪﯾﺪار ﻣﯽ ﮔﺮدد.
ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ دﯾﮕﺮ، ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه ی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻇﻄﺮاب در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺑﺎزداری اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﯾﺎ رﻓﺘﺎر ﻫﺎی ﺑﯿﻦ ﻓﺮدی ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﮕﺮاﻧﯽ درﺑﺎره ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻦ ﻓﺮدی ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد.
در ﻃﻮل دﻫﻪ ﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﯾﮏ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪده ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻓﻘﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻤﯽ و رواﻧﯽ در ﺑﯿﻦ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ
ﺑﺮﺧﯽ از اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ ﮐﻤﺮوﯾﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺘﯽ دارﻧﺪ
ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺿﻄﺮاب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻖ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ و اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺧﺘﻼل ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎدی در ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ، ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺳﺖ و زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻣﺤﯿﻂ و ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎی رﻓﺘﺎری و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪی را ﺑﺮای ﺑﺮوز ﮐﻤﺮوﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ, اﻓﺮا ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮی از اﻓﺮاد ﻏﯿﺮ ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ دارﻧﺪ اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻓﺮدی ﺧﻮد ﻧﺎﺷﯿﺎﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮوز ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ از ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد، ﮐﻤﺮوﯾﯽ اﺳﺖ.
در ﻧﺰد رواﻧﺸﻨﺎﺳﺎن، ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﺎرﺿﻪ و ﻧﻘﺼﺎن در رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﺮدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ (ﻟﯿﺮی، ۱۹۹۰)و ﺣﺮﻓﻪ ای (ﻓﯿﻠﯿﭙﺲ و ﺑﺮوچ، ۱۹۹۹)اﻓﺮاد ﻣﯽ ﮔﺬارد.
ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺪم راﺣﺘﯽ و ﺑﺎزداری در ﺣﻀﻮر دﯾﮕﺮان، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ (ﺟﻮﻧﺰ، ﺑﺮﯾﮕﺰ و اﺳﻤﯿﺖ ۱۹۸۶ زﯾﻤﺒﺎردو،۱۹۹۹)ﮐﻪ از ﺑﺴﯿﺎری از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ اﺿﻄﺮاب ﯾﺎ ﻫﺮاس اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ (ﺗﺮﻧﺮو ﺑﯿﺪل، ۲۰۰۳)، رﻓﺘﺎر ﺑﺎزداری ﺷﺪه(ﻫﻨﺪرﺳﻮن و زﯾﻤﺒﺎردو، ۲۰۰۱) و ﮔﻮﺷﻪ ﮔﯿﺮی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ (ﻧﯿﻞ ادﻟﻤﺎن، ۲۰۰۳)ﻫﻤﭙﻮﺷﯽ دارد.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﻮﯾّﺪ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از اﺿﻄﺮاب، اﻓﺴﺮدﮔﯽ، ﻋﺎﻃﻔﻪ ی ﻣﻨﻔﯽ (آﻟﻔﺎﻧﻮ، ﺟﻮﯾﻨﺮ و ﭘﺮی، ۱۹۹۴؛ ﺟﻮﯾﻨﺮ، ۱۹۹۷، دﯾﻞ و اﻧﺪرﺳﻮن، ۱۹۹۹)، ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﭘﺎﯾﯿﻦ و اﺣﺴﺎس ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ (ﺟﻮﻧﺰ، ﺑﺮﯾﮕﺰ و اﺳﻤﯿﺖ، ۱۹۸۶) راﺑﻄﻪ دارد.
ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ دوره ﺣﺴﺎس و ﺑﺤﺮاﻧﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﮑﻞ و ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ و ﺳﻮء رﻓﺘﺎر در اﯾﻦ دوره ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻮﺟﻮان را از ﻧﺴﯿﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و رﺷﺪ ﻣﻨﺤﺮف ﺳﺎزد.
ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮﻧﺎك رواﻧﯽ-اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺿﻌﯿﻒ و آﺳﯿﺐ زا در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﮔﺮدد (ﮔﻠﺪرﺑﺮگ و اﺳﻤﯿﺖ، ۲۰۰۱).
ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺪاوم ﮐﻤﺮوﯾﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن در ﺳﺎﻟﻬﺎی اوﻟﯿﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت اﺿﻄﺮاﺑﯽ آدﯾﺴﻮن و اﺳﻤﯿﺖ، ۱۹۹۹؛ روﺑﯿﻦ، ﮐﺎﭘﻠﻦ، ﮐﺎﻟﯿﻨﮑﺰ، ۱۹۹۵؛و ﮔﻮﺷﻪ ﮔﯿﺮی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﻟﻢ و ﻟﯿﻨﺪ ﺑﺮگ، ۱۹۹۹ ﮔﺮدد.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﻨﻤﺮار ﮐﻤﺮوﯾﯽ در دوران ﮐﻮدﮐﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﺑﻌﺪی در دوران ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ﭘﺮﯾﻮر، اﺳﻤﺎرت، ﺳﺎﻧﺴﻮن و اوﺑﺮ ﮐﺎﻟﯿﺪ، ۲۰۰۰
ﺑﺮای ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻤﺮوﯾﯽ در اﻓﺮاد از روﯾﮑﺮد ﻫﺎی ﻧﻈﺮی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﮐﻪ در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ وﺟﻮد دارد، ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.
از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد اﻓﺮاد دﭼﺎر ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﺎور ﻫﺎ واﻓﮑﺎر ﻣﻨﻔﯽ، ﻏﯿﺮ اﺻﯿﻞ ﺑﻮدن دروغ ﮔﻔﺘﻦ و ﺑﺮﻣﻼﯾﯽ اﯾﻦ دروغ و ﻣﺸﮑﻼت در آزادی و اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد در ﻣﻮرد ﺧﻮد و ﻣﺤﯿﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺎن دارﻧﺪ.
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ آﮔﺎﻫﯽ و اﺻﺎﻟﺖ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ی ﺑﯽ واﺳﻄﻪ ی ﺧﻮد، اﻧﺘﺨﺎب و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﻮؤﻟﯿﺖ ﮐﺎرﻫﺎ از ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺸﺎوره وﺟﻮدی اﺳﺖ، و ﻧﯿﺰ در روﯾﮑﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ- رﻓﺘﺎری ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺎﺋﺮ ﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ و ﻏﻠﻂ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان از اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﻫﺎ ﺑﺮای ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻤﺮوﯾﯽ اﻓﺮاد اﺳﺘﻔﺎدده ﮐﺮد ( ﺑﺸﯿﺮﭘﻮر، ﺑﺠﺴﺘﺎﻧﯽ، ﻓﺮﺣﺒﺨﺶ، ۱۳۹۲)
ﭼﯿﮏ و ﺑﺎس (۲۰۰۶) در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺧﻮد ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺮدم آﻣﯿﺰی ﭘﺎﯾﯿﻦ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ؛ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺮدم آﻣﯿﺰی ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺑﺮﺗﺮی در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ.
ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﻪ در ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن اﻧﺠﺎم داده ﺷﺪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﻧﮕﯿﺰه و دﻟﮕﺮﻣﯽ دادن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻤﺮوﯾﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﭘﺴﺮان ﻏﻠﺒﻪ ﮐﻨﺪ (اﺟﻤﻞ و ﻫﻤﮑﺎران، ۲۰۱۱)
ﮐﻤﺮوﯾﯽ، ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ی ﻫﻼﮐﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ی ﻣﺪرن آﻣﺮﯾﮑﺎ اﺳﺖ.
ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭼﻬﺎر اﺳﺐ ﺳﻮار ﮐﺘﺎب ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ی ﯾﻮﺣﻨﺎ، اﯾﻦ ﺳﻪ اﺳﺐ ﺳﻮار ﮐﻤﺮوﯾﯽ، ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺸﮑﻼت ﻫﺮ روزه ی زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ (دﯾﻼﻧﺪ و اﻧﺪرﺳﻮن، ۱۹۹۶)
ﮐﻤﺮوﯾﯽ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ در ذﻫﻦ ﺑﺮای اﻓﺮادی ﮐﻪ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﺮﺑﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎی رﻓﺘﺎری آن دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﯾﮏ ﺷﮑﺴﺖ در رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ارزﺷﻬﺎ ی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﯾﻨﺪه ای ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ درﻣﺎن ﺷﻮد، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ (اﺳﮑﺎت، ۲۰۰۶)
ﻣﺮدم ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ از راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان اﺟﺘﻨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. آﻧﻬﺎ ﻣﺴﻮوﻟﯿﺖ ﺧﻮد را در اﯾﺠﺎد راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان اﺗﮑﺎ ﮐﺮده و اﺿﻄﺮاب آﻧﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﺗﺒﺎدل و ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ (ﮔﯿﻠﻤﺎرﺗﯿﻦ، ۲۰۰۴) ﮐﻤﺮوﯾﯽ، ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺣﺴﺎس ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺷﻮد
. ﻧﺘﻬﺎﯾﯽ، ﺟﺰو ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎی اﺿﻄﺮاب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ اﺳﺖ (ﻣﺎوﻧﺘﺰ، واﻟﯿﻦ ﺗﯿﺘﺮ، آﻧﺪرﺳﻮن و ﺑﻮﺳﻮل، ۲۰۰۶) واﮔﺮ ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﻮد ﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ ی ﻣﻌﯿﻮب ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺠﺎرﺑﯽ اﻧﺘﻘﺎدی از ﻃﺮف دﯾﮕﺮان ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻓﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻫﺎی آﯾﻨﺪه اش و ﺣﺘﯽ درﺑﺎره ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪﯾﺪش ﻋﻘﺐ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ (ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻏﯿﺐ و اﺣﻘﺮ، ۲۰۱۰)
ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﯾﺪ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﺷﺨﺼﯿﺘﺸﺎن زﯾﺎد ﺗﻮﺟﻪ دارﻧﺪ،آن ﻫﺎ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻔﺸﺎن را ﺑﺰرگ و ﻧﻘﺎط ﻗﻮﺗﺸﺎن را ﮐﻢ ارزش ﻣﯽ داﻧﻨﺪ؛ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ادراﮐﺎت و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺿﻌﯿﻔﺸﺎن ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮد.
اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺳﺎزی ﻣﻨﻔﯽ از ﺧﻮد در ذﻫﻦ دارﻧﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت ﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ و اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ دﯾﮕﺮان آﻧﻬﺎ را ﻗﺒﻮل ﻧﺪارﻧﺪ (ﻟﯿﺰژﯾﮏ، اﮐﯿﻮز، دوﮔﺎن، و ﮐﻮﮔﻮ۱، ۲۰۰۴)
در ﺑﺤﺚ در ﻣﺎن ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ اذﻋﺎن داﺷﺖ ﺑﺮای ﮐﻤﺮوﯾﯽ، درﻣﺎن ﻓﻮری وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺑﺎ دارو ﻧﯿﺰ ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﯽ ﺷﻮد.
اﺳﺎس درﻣﺎن ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺣﻮزه ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ﺗﺤﻮل در روﯾﻪ زﻧﺪﮔﯽ و ﺣﯿﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ (وﻟﻒ و ﻫﻤﮑﺎران، ۲۰۰۷)؛ ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎی درﻣﺎن ﮐﻤﺮوﯾﯽ، ﺗﻮﺟﻪ دادن ﻓﺮد ﮐﻤﺮو ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺗﻔﮑﺮ، ﻧﺤﻮه ﻧﮑﺮش، و ﺑﺎزﺧﻮرد وی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﯾﺠﺎد آﻣﺎدﮐﯽ ﻻزم دروﻧﯽ ﺑﺮای اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺜﺒﺖ در ﺣﻮزه ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اوﺳﺖ.
ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻧﮑﺮش ﻫﺎ و ﺑﺎزﺧﻮرد ﻫﺎی ﻓﺮد ﮐﻤﺮو ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد و ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاف، ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻻزﻣﯽ ﺑﺮای ﺧﻮدﭘﻨﺪاره ی ﻣﺜﺒﺖ و ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد
ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﮐﻤﺮوﯾﯽ
- در ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﺿﻌﻒ اراده، ﺷﺨﺺ دﭼﺎر ﺑﯽ ﺣﻮﺻﻠﮕﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻣﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ در ﺑﺤﺚ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد وی ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻧﺪارد. ﮔﺎﻫﯽ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم دادن ﮐﺎرﻫﺎی روز ﻣﺮه ﻧﯿﺰ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﺪارد.ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻓﺮار از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ و ﯾﺎ ﺑﺎ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺣﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﭼﻨﯿﻦ اﻓﺮادی در ازدواج ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ; ﭼﻮن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﻌﻒ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی، ﻋﻤﻼ” ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﻣﺤﻮل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﺟﺎزه دﺧﺎﻟﺖ در اﻣﻮر ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.
- ﻣﻌﻤﻮﻻ” اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو از ﺣﺮف زدن در ﺟﻤﻊ وﺣﺸﺖ دارﻧﺪ از ﺷﻮﺧﯽ ﮐﺮدن ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﭘﺮﻫﯿﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و دوری و ﮔﻮﺷﻪ ﮔﯿﺮی از ﻣﺮدم را ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ﻓﺮد ﮐﻤﺮو اﮔﺮ ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺸﺎﺟﺮه و داد و ﻓﺮﯾﺎد دو ﻧﻔﺮﺑﺎﺷﻨﺪ – ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ او رﺑﻄﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ – ﻣﻀﻄﺮب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺗﺮس و ﻫﯿﺠﺎن زﯾﺎد، ﺣﻖ را ﺑﻪ ﻓﺮد ﻗﻮی ﺗﺮ ﺑﺪﻫﺪ.ﭼﻨﯿﻦ اﺷﺨﺎﺻﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ” ﺟﺮات ﺷﺮﮐﺖ در اﻣﺘﺤﺎﻧﺎت ﺷﻔﺎﻫﯽ، ﺳﻤﯿﻨﺎرﻫﺎ و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ و ﺑﺤﺚ ﻫﺎی ﮐﻼﺳﯽ را ﻧﺪارﻧﺪ.
-
ﮔﺎﻫﯽ ﻓﺮد ﺑﺮای ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺮدن ﺿﻌﻒ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻫﺎی ﺧﻮد در رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، دﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای اﺛﺒﺎت وﺟﻮدﺧﻮﯾﺸﺘﻦ ﻣﯽ زﻧﺪ.
- ﻣﺜﻼً ﻓﺮدی ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ، ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ای اﻏﺮاق آﻣﯿﺰ ازﻗﺪرت ﺑﯿﺎن و ﻧﻔﻮذ ﮐﻼم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮد را ﻣﻬﻢ و ﺑﺮﺗﺮاز دﯾﮕﺮان ﻧﺸﺎن دﻫﺪ. ﺣﺘﯽ ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﻧﯿﺰﮐﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ای ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر ازﻃﺮﯾﻖ دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ دﯾﮕﺮان و ﯾﺎ ﻣﺴﺨﺮه ﮐﺮدن، ﺳﻌﯽ دارد ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺗﺼﻨﻌﯽ ﻣﻄﺮح ﮐﻨﺪ، اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎدی وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮای ﺟﺒﺮان ﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ و اﺣﺴﺎس ﮐﻤﺮوﯾﯽ در ﺧﻮد دﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ زﻧﺪ.
- ﻣﻌﻤﻮﻻً در اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو، ﻫﻮﺷﯿﺎری و دﻗﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﯽ رﺳﺪ. ﺗﺮس و وﺣﺸﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده وﻓﺸﺎر دروﻧﯽ، ﻋﻘﻞ و ﻫﻮش ﻓﺮد را درﻫﺎﻟﻪ ای از اﺑﻬﺎم ﻓﺮو ﻣﯽ ﺑﺮد.
- اﯾﻦ اﻓﺮاد در اﺑﺮاز ﻋﻘﺎﯾﺪ، ﻋﻼﯾﻖ و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮد دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و درﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮاﻗﻊ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎ وﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎی ﺧﻮد را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺒﯿﻌﺘﺎً اﯾﻦ اﻣﺮ ﻫﻢ ﻓﺸﺎر دروﻧﯽ را ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد.
- ﻧﺸﺎﻧﻪ و ﺟﻠﻮه ﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺮق ﮐﺮدن، ﺧﺸﮏ ﺷﺪن ﺑﺰاق دﻫﺎن و ﻓﺮو ﺑﺮدن ﻣﮑﺮر آب دﻫﺎن، اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوق – ﮐﻪ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ رﻧﮓ ﺻﻮرت را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورﻧﺪ – ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﺗﮑﻠﻢ و ﺗﻨﻔﺴﯽ ،ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﮔﻠﻮ و ارﺗﻌﺎش اﻧﮕﺸﺘﺎن و ….
ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻠﻞ ﮐﻤﺮوﯾﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ﯾﮏ ﻋﻠﺖ و ﯾﺎ آﻣﯿﺰه ای از ﭼﻨﺪ ﻋﻠﺖ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ:
-
وراﺛﺖ:
ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻋﻘﯿﺪه دارﻧﺪ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژی ﻣﻐﺰ ﮐﻮدﮐﺎن ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر آن ﻫﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد.
ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ژن ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰاﯾﯽ در ﺧﺠﺎﻟﺖ ﮐﻮدﮐﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻟﺬا ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﮐﻮدﮐﺎن ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ دارای ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ ﯾﺎ ﯾﮑﯽ از ﻧﺰدﯾﮑﺎن ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺻﻔﺖ را از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ارث ﺑﺮده اﻧﺪ.
-
رواﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ :
ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ رواﺑﻂ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻤﯽ دارﻧﺪ، از ﺣﻀﻮر در اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت اﻣﺘﻨﺎع ﻣﯽ ورزﻧﺪ.
از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ، واﻟﺪﯾﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎی اﻓﺮاط آﻣﯿﺰ ﺧﻮد، ﺗﺮس ﺣﻀﻮر در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ را در دل ﻓﺮزﻧﺪان ﺷﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ .
ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﺎدر و ﻣﺮاﻗﺒﺖ داﺋﻢ او از ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮐﻮدك از ﺑﺎزی ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن دﯾﮕﺮ ﻣﺤﺮوم و ﻣﻨﺰوی ﺷﻮد.
ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺨﺖ ﮔﯿﺮی ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﻮدك و ﺗﻨﺒﯿﻪ و ﺗﻮﺑﯿﺦ او ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﺑﯿﻬﻮده ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻘﺎﺑﻞ دوﺳﺘﺎن و ﻫﻤﺴﺎﻻن او ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد ﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ و اﺣﺴﺎس ﮐﻤﺒﻮد در ﮐﻮدك ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﻮدك ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﯾﮕﺮان ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﻮد.
-
ﻓﻘﺪان ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ:
ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﺟﻤﻊ و اﺟﺘﻤﺎع دور ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﺑﻮدن در ﺑﯿﻦ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﯽ و ﻓﺸﺎر ﮐﻨﻨﺪ.
آن ﻫﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﭼﻮن ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ در ﺟﻤﻊ ﭼﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮑﻨﻨﺪ، ﻟﺬا ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ در ﮔﻮﺷﻪ ای ﺗﻨﻬﺎ و ﺳﺎﮐﺖ ﺑﻨﺸﯿﻨﻨﺪ .
زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻮدك ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻈﺎرت ﺷﺪﯾﺪی ﺑﺮ ﮐﺎرﻫﺎی او ﺷﻮد، اﺣﺴﺎس ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در داﺷﺘﻦ اﺳﺘﻘﻼل و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد.
-
اﺣﺴﺎس ﮐﻤﺒﻮد:
اﺣﺴﺎس ﮐﻤﺒﻮد ﮐﻮدك از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻻﯾﻞ ﺧﺠﺎﻟﺖ در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ اﺣﺴﺎس ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﯿﻮب ﺟﺴﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻨﮕﯽ ﭘﺎﻫﺎ، ﭼﺎﻗﯽ، ﺿﻌﻒ ﺷﻨﻮاﯾﯽ و ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ، ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﻗﺪ و ﯾﺎ ﺑﻠﻨﺪی ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﻗﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ.
-
اﺣﺴﺎس ﻋﺪم اﻣﻨﯿﺖ ﮐﻮدك:
ﮐﻮدﮐﯽ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس اﻣﻨﯿﺖ و آراﻣﺶ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ، از ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺘﯽ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان دوری ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﯾﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺷﺪﯾﺪ او ﯾﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻪ دﯾﮕﺮان و ﺗﺮس از ﺧﻮد آﻧﻬﺎ ﯾﺎ ﺗﺮس از ﻣﺴﺨﺮه ﮐﺮدن آن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
-
ﺗﺠﺎرب اﻧﺘﻘﺎد آﻣﯿﺰ و ﻧﺎﮔﻮار:
ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﺐ از ﺳﻮی واﻟﺪﯾﻦ و اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﺎن ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد، ﺳﺮزﻧﺶ و ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ دﭼﺎر ﺿﻌﻒ، ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ، ﮐﻤﺒﻮد اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ و ﺷﺮﻣﺴﺎری ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
-
ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ:
ﻧﻮزادان ﺣﺴﺎس و ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در آﯾﻨﺪه ﺧﺠﻮل و ﮐﻤﺮو ﺷﻮﻧﺪ.
-
رﻓﺘﺎرﻫﺎی آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه :
ﮐﻮدﮐﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎر دﯾﮕﺮان، ﺷﯿﻮه ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﺟﺘﻤﺎع را ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ. آن ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎ و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎی واﻟﺪﯾﻦ ﺷﺎن را اﻟﮕﻮ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. واﻟﺪﯾﻦ ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ و ﮐﻤﺮو، ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﺧﺠﻮل ﺑﺎر ﻣﯽ آورﻧﺪ.
-
ﺗﺮس از ﺷﮑﺴﺖ:
ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ دﭼﺎر ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎی ﭘﯽ در ﭘﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﺗﺮس ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎی ﺑﻌﺪی، اﻧﺰوا و دوری ﮔﺰﯾﺪن از ﺟﻤﻊ را ﺑﺮﮔﺰﯾﻨﻨﺪ.
اﺣﺴﺎس ﺧﺠﺎﻟﺖ و ﮐﻤﺮوﯾﯽ اﺣﺴﺎﺳﯽ دوﺳﻮﯾﻪ اﺳﺖ؛ اﺣﺴﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﻣﺮﮐﺐ از ﻫﯿﺠﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﺗﺮس و ﻋﻼﻗﻪ، ﺗﻨﺶ و رﺿﺎﯾﺖ، ﻣﯿﻞ و اﺿﻄﺮاب.
ﺣﺴﺎس ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻨﺪ ﺷﺪن ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ و ﺑﺎﻻرﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻓﺮد ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ ﺑﻮدن ﺷﺨﺺ را از روی ﻧﮕﺎه ﮔﺮﯾﺰان و رو ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ وی، ﮐﻢ ﺣﺮﻓﯽ و ﮐﻢ ﺣﺮﮐﺘﯽ وی ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ
-
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه :
واﻟﺪﯾﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﺐ درﺑﺎره ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎ و ﻧﻈﺮات دﯾﮕﺮان راﺟﻊ ﺑﻪ ﮐﻮدك ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺮس از اﺑﺮاز وﺟﻮد را در دل ﻓﺮزﻧﺪﺷﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ .
اﯾﻦ ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺪام زﯾﺮ ذره ﺑﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﺣﺮﻓﯽ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻫﺮ ﮐﺎری ﮐﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻨﺪ، ﻣﻮﺷﮑﺎﻓﺎﻧﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ، ﻫﯿﭻ ﺻﺤﺒﺘﯽ ﻧﮑﻨﻨﺪ.
-
ﮐﻤﺮوﯾﯽ اﺧﺘﯿﺎری:
ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺘﯿﺎری ﮐﻤﺮوﯾﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. اﯾﻦ ﮔﺮوه رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺧﺠﺎﻟﺖ آﻣﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ وارد ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ، از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ (ﻓﺮدوس ﻓﺮ، ۱۳۹۲)
ﭼﻨﺪ راﻫﮑﺎر ﻋﻤﻠﯽ
- ﻋﻮاﻣﻞ کمرویی ﮐﻮدك ﺧﻮد را ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﺪ و ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ آن راﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﯿﺪ.
- ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ را از ﮐـــﻮدك درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﯿﺪ ازﻋﻬﺪه آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻣﯽ آﯾﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ او را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﯿﺪ و ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد زﻣﯿﻨﻪ ﮐﻤﺮوﯾﯽ را در او ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﯿﺪ.
- اﮔﺮ ﺗﺮس و ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺷﻤﺎ در ﻣﻮرد ﻓﺮزﻧﺪﺗﺎن زﯾﺎد از ﺣﺪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه اﯾﻦ ﺗﺮس را ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺘﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ. اﮔﺮ اﯾﻦ روش را اداﻣﻪ دﻫﯿﺪ، اﻣﮑﺎن ﻋﻤﻞ و اﺑﺘﮑﺎر را از او ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﺪ. ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را از ﻗﺒﻞ ﺑﺮاﯾﺶ آﻣﺎده ﻧﺴﺎزﯾﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ او ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ در آن ﻣﯽ رود ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ.
- ﻋــﺮﺻﻪ ﺑـــﺮﺧﻮردﻫﺎی ﮐـــﻮدك را ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎرج ﮔﺴﺘــــﺮش دﻫﯿﺪ.ﺷـــﺮاﯾﻄﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آورﯾﺪ ﮐﻪ ﮐﻮدك در ﻣﺤﯿﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد و ﻧﺤﻮه ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان را ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮد. ﻣﺤﯿﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮای ﮐﻮدك ﺟﺬاب ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﻮدك ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ در ﻣﺤﯿﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ.
- ﮐـــﻮدك را واﺑﺴﺘـــﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﮑﻨﯿــــﺪ.ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد را ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ آن را ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ در آورﯾﺪ، ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺑﻪ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻧﮑﻨﯿﺪ. ﺑﻪ او ﯾﺎد دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺘﻘﻼﻧﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ رﻓﺘﺎر ﮐﻨﺪ.
-
ﺑﺎزی ﻫﺎی دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ، ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻢ روﯾﯽ ﮐﻮدك دارد. ﺑﻪ او ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﻦ ﻫﺎی ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﯽ ﺑﺎزی ﮐﻨﺪ.
- ﺑﺎ او ﺑﺎزی ﮐﻨﯿﺪ. ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزی، ﻣﺤﯿﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺑﺮای او ﺑﺎز ﺳﺎزی ﮐﻨﯿﺪ و از او ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﮐﻪ در آن ﻣﺤﯿﻂ ﻧﻘﺶ ﺑﺎزی ﮐﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ ﻣﻐﺎزه و ﯾﺎ ﻫﺮ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ او در آن دﭼﺎر کمرویی ﻣﯽ ﺷﻮد را ﺑﺎز ﺳﺎزی ﮐﻨﯿﺪ و از او ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﮐﻮدﮐﯽ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﺧﺮﯾﺪ از ﻣﻐﺎزه دارد را ﺑﺎزی ﮐﻨﺪ.
- با ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﻠﺴﺎت ﻫﻔﺘﮕﯽ ﯾﺎ روزاﻧﻪ در ﺧﺎﻧﻪ، ﻓﺮﺻﺖ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺮای ﮐﻮدك ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﯿﺪ.
- ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و دوﺳﺘﺎﻧﻪ را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﻨﯿﺪ.
- ﺑﺎ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻓﺮزﻧﺪﺗﺎن در ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻫﺎی ورزﺷﯽ ﯾﺎ ﮐﻼس ﻫﺎی ﻫﻨﺮی، روﺣﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﮔﺮوﻫﯽ را در او ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﯿﺪ.
- ﯾﮑﯽ از ﻋﻠﻞ ﮐمروﯾﯽ ﺿﻌﻒ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ اﺳﺖ، ﭘﺲ ﺗﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻓﺮزﻧﺪﺗﺎن را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﯿﺪ،ﺗﻤﺎم رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ وی را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﯿﺪ و از ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﺮدن رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﺧﻮدداری ﮐﻨﯿﺪ و او را در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﺶ ﺑﮑﻨﯿﺪ.در ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﺑﻌﺪی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ درﺑﺎره اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﮐﻮدك ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ.
- ﻣﺴﻮوﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﻪ ﮐﻮدك ﺑﺪﻫﯿﺪ ﺗﺎ او را ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﺶ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﮐﻨﺪ، ﻣﺜﻞ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺎﯾﺤﺘﺎج ﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪ ﻫﺎی دﯾﮕﺮ
ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻋﻼﯾﻢ ﮐﻤﺮوﯾﯽ
ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻤﺮوﯾﯽ و ﮔﻮﺷﻪ ﮔﯿﺮی در داﻧﺶ آﻣﻮزان
ﮐﻤﺮوﯾﯽ، دارای ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻬﻤﯽ ﭼﻮن ﺣﺎﻻت ﭼﻬﺮه ای ﮐﻢ، اﺟﺘﻨﺎب از ﺗﻤﺎس ﺟﺴﻤﯽ، ﻧﮕﺎه و ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ، ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ ﺻﺪای ﭘﺎﯾﯿﻦ، ﺧﻮدداری و ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﻮدن و اﺟﺘﻨﺎب از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺮآور، اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ، ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن، ﻟﺮزش ﺗﻌﺮق، ﺿﻌﻒ ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ، دل ﺑﻬﻢ ﺧﻮردﮔﯽ، ﺗﺮس از دﺳﺖ دادن ﮐﻨﺘﺮل، ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻨﻔﯽ از ﺧﻮد، دﯾﮕﺮان و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻧﮕﺮان ﮐﻨﻨﺪه، اﺷﺘﻐﺎل ذﻫﻨﯽ، ﮐﻤﺎل ﮔﺮاﯾﯽ، ﺳﺮزﻧﺶ ﺧﻮد، ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻣﻨﻔﯽ درﺑﺎره ﺧﻮد و دﯾﮕﺮان، دﺳﺘﭙﺎﭼﮕﯽ، ﺷﺮم، ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻮدن ﻋﺰت ﻧﻔﺲ، ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ، ﻏﻤﮕﯿﻨﯽ، دﻟﻤﺮدﮔﯽ، اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﯽ اﺳﺖ ( ﺑﻨﯽ اﺳﺪی و دﺳﻮزا، ۲۰۱۰)
ﮐﻤﺮوﯾﯽ از ﻧﻈﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و در ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﻋﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ از اﯾﻦ ﻗﺮارﻧﺪ:
- وﺟﻮد ﻓــــﺮد ﮐﻤﺮو در ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﯾﺎ ﻣﺎدر ﮐﻤـــﺮو و اﻟﮕﻮﮔﯿﺮی ﮐﻮدك از او
- ﺗﺤﻘﯿــــﺮ ﮐـــﻮدك در ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺪرﺳﻪ
- ﺑﺮﭼﺴﺐ ﮐﻤـــﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﮐـــﻮدك زدن و ﺗﻠﻘﯿﻦ ﮐﻤــــﺮوﯾﯽ ﺑﻪ او
- ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐـــﻮدك ﺑﺎ دﯾﮕــــﺮان
- ﺗﻮﻗــــﻊ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ از ﮐـــﻮدك داﺷﺘﻦ
- ﺗﺠﺎرب ﻣﻨﻔــــﯽ ﮐـــﻮدك در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ
- ﻧﻘﻞ ﻣﮑﺎن ﻫـــﺎی ﻣﮑــــﺮر ﺧﺎﻧﻮاده
- آرﻣﺎن ﮔــــﺮاﯾﯽ واﻟﺪﯾﻦ و ﯾﺎ ﺟﺎﻣﻌـــــــﻪ
ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی
زﯾﻤﺒﺎردو(۱۹۹۷)در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮐﻤﺮوﯾﯽ، دو ﮔﺮوه اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو درون ﮔﺮا و ﺑﺮون ﮔﺮا را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﺑﺪون ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو ﺑﺮوﻧﮕﺮا در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﺷﻔﺘﮕﯽ دروﻧﯽ و اﺧﺘﻼﻻت ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ (ﭼﺎوﯾﺮا و ﻫﻤﮑﺎران۱ ، ۲۰۰۲).
ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ دو ﮔﺮوه از ﻧﻈﺮ ﻣﻬﺎرﺗﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ، وﻟﯽ آﻧﭽﻪ آﻧﻬﺎ را ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻋﻼﯾﻢ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ آﺷﻔﺘﮕﯽ و ﮔﻮش ﺑﻪ زﻧﮓ ﺑﻮدن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻼﯾﻢ اﺳﺖ، ﮐﻪ در واﻗﻊ اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی زﯾﻤﺒﺎردو اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو، ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد.
ﯾﻌﻨﯽ دﺳﺘﻪ ای از اﻓﺮاد ﮐﻪ ﺑﺪون ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از آﺷﻔﺘﮕﯽ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ رﻧﺞ ﻧﻤﯽ ﺑﺮﻧﺪ، ﻣﻼك ﻫﺎی ﻓﻮﺑﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﻧﺪارﻧﺪ
و ﺟﺰء ﮔﺮوه اﻓﺮاد ﮐﻤﺮو ﻗﺮار دارﻧﺪ و دﺳﺘﻪ ای دﯾﮕﺮ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺪون ﻣﻬﺎرت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ، وﻟﯽ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﺷﻔﺘﮑﯽ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﺟﺰء ﮔﺮوه اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻓﻮﺑﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ آﺷﻔﺘﮕﯽ از ﺣﻀﻮر در ﺟﻤﻊ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ
و از اﺟﺘﻨﺎب، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻓﺘﺎر اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻀﻄﺮب ﺷﺪن و رﺳﻮاﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﺿﻄﺮاب، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ذاﺗﺎ از داﺷﺘﻦ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﻣﺸﮑﻞ آﻧﻬﺎ ﺣﻞ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺣﻀﻮر ﯾﺎﺑﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﻫﺎرﺗﻨﺒﺮگ، ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻋﻼﯾﻢ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ، اﺿﻄﺮاب ﺑﯽ دﻟﯿﻞ و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت را دﻟﯿﻠﯽ ﺑﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻤﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﻓﻮﺑﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ:
۱ـ ﮐﻤﺮوﯾﯽ، روﺑﻪ رو ﺷﺪن ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﺮای ﻓﺮد، ﻧﮕﺮان ﮐﻨﻨﺪه و دﺷﻮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
۲ـ ﮐﻤﺮوﯾﯽ، وارد ﺷﺪن ﺑﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﺟﺪﯾﺪ و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺎرت ﺗﺎزه را ﺑﺮای ﻓﺮد ﺳﺨﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
۳ـ ﮐﻤﺮوﯾﯽ، ﻣﺨﻔﯽ ﺷﺪن از اﻧﻈﺎر و اﺣﺴﺎس ﻋﺠﺰ در ﻋﯿﻦ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی را ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺂﺧﺬ
اﻓﺮوز، ﻏﻼﻣﻌﻠﯽ، رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﮐﻤﺮوﯾﯽ و راﻫﻬﺎی درﻣﺎن آن، ﺗﻬﺮان، دﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ، ﭼﺎپ ﻫﺸﺘﻢ، ۱۳۸۷
ﺑﺬل، ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ، ﮐﻤﺮوﯾﯽ و راﻫﻬﺎی درﻣﺎن آن، ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺸﮑﻮة، ﺷﻤﺎره ۲، ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﻮزه ،ﺻﺺ۱۰
ﺑﺸﯿﺮﭘﻮر، ﺑﺠﺴﺘﺎﻧﯽ، ﻓﺮﺣﺒﺨﺶ، ﻣﺤﺮاب، ﺣﺴﯿﻦ، ﮐﯿﻮﻣﺮث، ” ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯿﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﺸﺎوره ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ روﯾﮑﺮد وﺟﻮدی و ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ-رﻓﺘﺎری ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻤﺮوﯾﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﭘﺴﺮ دﺑﯿﺮﺳﺘﺎﻧﯽ”، داﻧﺶ و ﭘﮋوﻫﺶ در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎرﺑﺮدی، ﺳﺎل ﭼﻬﺎردﻫﻢ، ﺷﻤﺎره ۲ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ۱۳۹۲ ﭘﯿﺎﭘﯽ ۵۲، ﺻﺺ۵۱ -۱۳۹۲ ،۶۰٫
Ajmal, M., Butt, M., Moosa, S., & Rahman, F. (2011).Effects of shyness on the self-esteem of 9th grade female students. International Journal of Business and Social Science, 12,150-156.
Alfano, M. S., Jonear, T. E. & Perry, M. (1994). Attributional Style: A Mediator of the Shyness-Depression Relationship?. Journal of Research in Personality, 22, 227-300.
Alm, C., & Lindberg, E. (1999). Attributions of shyness-resembling behaviors by shy and non-shy individuals. Personality and Individual Differences, 27, 575-525.
Arroyo ،A ، HHarward ، J. (۲۰۱۱). Communication competence mediates the link between shyness and relation quality. Personality and Individual Differences . 50(2)، ۲۶۴-۲۶۷
Baniasadi, H., & D’Souza, L. (2010). Relationship between shyness and martial satisfaction among Iranian couples. Journal of psychosocial research, 5(1),55-64.
Cheek, J.M., & Buss, A.H. (2006). Shyness and sociability. group Journal of Personality and Social Psychology, anxiety 4(12): 330-339.
Dilland, J., & Anderson, C. (1996).
Loneliness, shyness, and depression:
The etiology and interrelationships of every body problems in living. Washington, D.C.: APA.
Fairbrother, N, (2002). The treatment of social phobia-100 years ago,Behaviour Research and Therapy, 40, 11, 1291-1304.
Falahati M, Fathi Ashtiani A, Moradi A. (2010) .Relationship between Family Communication Patterns and Shyness in Adolescent. Jornal of Health Psychology;4:45-52. [In Persian]
Jones, W.H., Briggs, S.R., & Smith, T.G. (1926). Shyness: Conceptualization and measurement. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 629–۶۳۹٫
Kimber B, Sandell R, Bremberg S.)2002(. Social and emotional training in Swedish classrooms for the promotion of mental health: results from an effectiveness study in Sweden. Health Promot Int ,23(2), 134-143.
Mounts, N. S., Valentiner, D. P., Anderson, K. L., & Boswell, M. K. (2006). Shyness, sociability, and parental support for the college transition: Relation to adolescents’ adjustment. Journal of Youth and Adolescence, 35 (1), 71-20.
Prior, M., Smart, D., Sanson, A., & Oberkalaid, F. (2000). Does shy-inhibited temperament in childhood lead to anxiety problems in adolescence? Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry,39, 461-469.
Rajabi GH , Abasi GH. (2011). A Study of Factorial Structure (Construct Validity) of the Persian Version of the Revised Shyness Scale among Students.
Iranian Journal of Psychiatry and Clinical
Psychology;16:456- 467. [In Persian]
Rubin, K. H., Coplan. R. J., fox. N. A., & Calkins. S D. (1995). Emotionality, emotion regulation, and preschoolers’ social adoption. Development and Psychopathology, 7, 49-62.
Scott, S.(2006). The medicalisatin of shyness: from social misfits to social fitness. Sociology of Health and Illness, 2,133-135.
Turner, S. M., & Beidel, D. (1929). Social phobia: Clinical syndrome, diagnosis, and comorbidity. Clinical Psychology Review, 9, 3–۱۲٫
Addison, T. L., & Schmidt, L. A. (1999). Are women who are shy reluctant to take risks? Behavioral and psycho-physiological correlates. Journal of Research in Personality, 33, 352-357.
Vaez M, Laflamme L. (2002). First-year university students’ health status and socio-demographic determinants of their self-rated health. Work. 19(1), 71-20.