ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ و تاثیر مشاوره در انتخاب شغل
ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ و بررسی تاثیر مشاوره در سه بعد انتخاب شغل (ﺳﺎزش،اﻧﮕﯿﺰش،ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ)
در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔﺎوتﺗﺮ از ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ.
ﺟﻮاﻧﺎن ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺸﺎﻏﻞ و ﺣﺮﻓﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮروﺛﯽ از ﭘﺪران ﺧﻮد درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﭼﻨﺪان ﻣﻔﻬﻮم و اﻫﻤﯿﺘﯽ ﺑﺮای آﻧﺎن ﻧﺪاﺷﺖ.
اﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﺮوع ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ ﺷﺪن ﺟﻮاﻣﻊ ، ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺣﺮﻓﻪﻫﺎ و ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺘﻌﺪد، ﺗﺨﺼﺼﯽﺗﺮ ﺷﺪن ﺣﺮﻓﻪﻫﺎ و اﺣﺴﺎس ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻓﺮد و ﻧﻮع ﺣﺮﻓﻪ ﻧﯿﺎز ﻣﺮاﮐﺰ ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻣﺎﻫﺮ ، اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﯽروﯾﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻮان ﮐﺸﻮرﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ داﻧﺶ آﻣﻮزان و زﻣﯿﻨﻪ و اﺣﺴﺎس ﻧﯿﺎز ﺑﻮﺟﻮد ﻓﺮآﯾﻨﺪی ﺑﺎ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻐﻠﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ.
ﺣﻖ ﻣﺴﻠﻢ ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻐﻠﯽ را آزاداﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻣﺸﻐﻮل ﺷﻮد
ﺑﺮای اﻧﺘﺨﺎب درﺳﺖ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﻐﻞ ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮد را از ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﮐﺸﻮر آﮔﺎه ﺳﺎزد و رﻏﺒﺖ ﻫﺎ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎﯾﺶ را ﺑﻪ او ﺑﺸﻨﺎﺳﺎﻧﺪ.
راﻫﻨﻤﺎ ﻓﻘﻂ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﻮرﺗﯽ دارد.
و ﻫﯿﭽﮕﺎه ﻓﺮد را ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ.
در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪﺷﻐﻞ و ﯾﺎ ﺷﺎﻏﻠﯽ را ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دﻫﺪ.ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﻧﺪرﺳﻮن راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﻣﺪاوﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺟﺮای آن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﺎم اﺑﻌﺎد وﺟﻮدی ﻓﺮد ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺷﻮد وﻧﺤﻮه رﺷﺪ،ﻃﺮزﺗﻠﻘﯿﻬﺎ،اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻧﮕﺮاﻧﯿﻬﺎی اﻧﺴﺎن دﻗﯿﻘﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد.
راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻓﺮاﻧﮏ ﭘﺎرﺳﻮﻧﺰ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻓﺮد اﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ،ﺑﺮای اﻧﺠﺎم دادن آن آﻣﺎده ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰی ﺑﻪ آن اﺷﺘﻐﺎل ورزد.
راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻐﻠﯽ ازاﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ دارد:
۱٫ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎ، رﻏﺒﺘﻬﺎ وﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎی ﻓﺮد
۲٫ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺸﺎﻏﻞ و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ،
۳٫ ﺑﺮﻗﺮاری ﺳﺎزش ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﯿﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﺮدی و ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷﻐﻠﯽ
ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ درﺑﺎره ﺑﺎزار ﻣﺸﺎﻏﻞ و ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﻓﺮدﺷﻨﺎﺳﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻓﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺎزش ﻣﺮاﺟﻊ ﺑﺎ ﺷﻐﻞ ﻓﻌﻠﯽ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ آن ﺑﯿﻨﺠﺎﻣﺪ و ﻣﺮاﺟﻊ ﺑﻪ اﺷﺘﻐﺎل در ﺷﻐﻞ ﺟﺪﯾﺪی ﺑﭙﺮدازد.
ﻫﺪف از ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺷﻐﻠﯽ و رﻓﻊ ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎزﮔﺎری ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎری و رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮﺳﺪ.(ﺷﻔﯿﻊ اﺑﺎدی ۱۳۹۳)
دﯾﺪ ﮐﻮم ﻻوی (۱۹۹۸)ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺎﺳﺎ دارای ﭼﻬﺎر وﯾﮋﮔﯽ اﺳﺖ:
۱٫ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻓﺮاد درﮐﺴﺐ آﮔﺎﻫﯽ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره ﻋﻼﯾﻖ ،ارزﺷﻬﺎ،ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎ وﺗﯿﭗ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﺧﻮد.
۲٫ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان و ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ آﮔﺎﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ در ﺣﯿﻄﻪ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد.
۳٫ ﺗﺮﻏﯿﺐ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی درﺑﺎره اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺎﻏﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ارزﺷﻬﺎ ، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎ، ﻋﻼﯾﻖ و ﺗﯿﭗ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ آن ﻫﺎ ﺗﻄﺎﺑﻖ دارﻧﺪ.
۴٫ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﻌﺎﻟﯽ در ﻣﺴﯿﺮ اﺷﺘﻐﺎل ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و ﻧﻘﺸﻬﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را ﮐﻪ در زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اﯾﻔﺎ ﮐﻨﻨﺪ.
ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ
اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش روز اﻓﺰون ﻣﺸﮑﻼت داﻧﺶ آﻣﻮزان در اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﺟﺎﻣﻌﻪ و رﻫﺎ ﮐﺮدن ﮐﻼس درس و ﻣﺪرﺳـﻪ و وارد ﺑﺎزار ﮐﺎر ﺷﺪن آن ﻫﺎ ﻣﻮﯾﺪ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای در ﻣﺪارس ﻻزم و ﺿﺮوری اﺳﺖ.
و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷـﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای داﻧﺶ آﻣﻮزان از اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.
از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻣﺸـﮑﻼﺗﯽ را ﺑﺮای ﻓﺮد ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورد.
دراﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﮐﺸﻒ اﺳﺘﻌﺪاد ﻫﺎی داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﻋﻼﻗﻪ ورﻗﺒﺖ ﻫﺎی آﻧﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ در اﻧﺘﺨـﺎب ﺷﻐﻞ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ.
ﺿﺮورت و اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﮑﺮدن ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺷﻐﻞ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ آﯾﻨﺪه وﻧﺤﻮه ی ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﺶ آﻣـﻮزان را در ﺟﺎﻣﻌﻪ واﺟﺘﻤﺎع ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺷﻐﻞ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ روﺣﯿﻪ و وﺿﻌﯿﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻓﺮد آﺳﯿﺐ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﻪ بافت های ﺑـﺪن وارد ﻣﯿﮑﻨﺪ و در دراز ﻣﺪت اﯾﻦ آﺳﯿﺐ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ زودرس ﻣﯽ ﺷﻮد.
دراﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﮐﻤﮏ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ی ﺷﻐﻠﯽ در ﺣﯿﻄﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﭘﺎﺳﺦ ﺑـﻪ ﺳـﻮاﻻی ﻣﺘﻘﺎﺿـﯽ ﮐـﺎر
۱٫ اﯾﻨﮑـﻪ ﭼـﻪ ﺷـﻐﻠﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻢ
۲٫ .ﭼﻪ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎ روﺣﯿﺎت ﻣﻦ ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ
۳٫ .در اﻧﺘﺨﺎب ﭼﻪ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺷﻮم
ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻓﺮد در اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎی ﺧﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺳﺎزﮔﺎری را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ
ﺷﻐﻞ و ﺣﺮﻓﻪ ﻓﺮد از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪهای از زﻧﺪﮔﯽ او را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽدﻫﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ اﻧﺴﺎن ﺳﺎﻋﺎت زﯾﺎدی از وﻗﺖ ﺧﻮد را در ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﺧﻮﯾﺶ و درﮔﯿﺮ ﺣﺮﻓﻪ ﺧﻮﯾﺶ ﻣﯽﮔﺬراﻧﺪ، اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﺰاﯾﯽ دارد.
ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﮔﺮ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎ و ﻋﻼﯾﻖ ﻓﺮد ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ.
ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺘﺮسزا در زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی دﯾﮕﺮ زﻧﺪﮔﯽ او را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ.
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﻓﺮدی را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﯾﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎی ﻻزم ﺑﺮای اﻧﺠﺎم آن را ﺑﻄﻮر ﻣﻔﯿﺪ ﻧﺪارد، ﺧﺴﺘﮕﯽ او ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﺮدی ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ و ﻟﺬت ﮐﺎﻣﻞ آن ﺷﻐﻞ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ.
ﻓﺮد اول ﺑﺎ داﻣﻨﻪای از اﺳﺘﺮس و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ وارد ﻣﻨﺰل ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﯿﺰان ﺗﺤﻤﻞ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ او در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺎﯾﯿﻨﺘﺮ از ﻓﺮد دوم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد را ﮐﺎﻣﺮواﺑﺨﺶ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ
ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ
ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﭘﺎرﺳﻮﻧﺰ در ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد:
۱٫ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎ ، اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ ، رﻏﺒﺘﻬﺎ و ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎی ﻓﺮدی؛ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎی ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ، رواﻧﯽ و ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎ
۲٫ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺘﻌﺪد و آﮔﺎﻫﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ.
در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺸﺎﻏﻞ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻟﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ.
ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺸﺎﻏﻞ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﺧﺎص ﺧﻮد را دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ. ﻣﺜﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺷﺐ ﮐﺎری ﺑﺮای ﺷﻐﻞ ﭘﺮﺳﺘﺎری و دور ﺑﻮدن از ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮای ﻣﺪﺗﻬﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ و … .( ﯾﺎدﮔﺎر زاده و ﻫﻤﮑﺎران، ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻋﺎﻟﯽ اﯾﺮان)
۳٫ ایجاد ﺳﺎزش ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﯿﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷﺨﺼﯽ و ﺷﺮاﯾﻂ ﺷﻐﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﯽاﻧﺠﺎﻣﺪ.
ﺷﻐﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭼﻪ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎ و ﭼﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎﯾﯽ دارد؟ ﭼﻪ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﻓﺮدی را ﻧﯿﺎز دارد؟ و ﭼﻘﺪر ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو دﺳﺘﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ وﺟﻮد دارد، ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ داده ﻣﯽﺷﻮد.
اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ
ﺳﺎزش ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از واژه ﺳﺎزﮔﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮوز ﻧﯿﺎز آﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮدو ﭘﺲ از ارﺿﺎی آن ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ
ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ و اداﻣﻪ اﺷﺘﻐﺎل ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد.ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری ﺷﻐﻠﯽ از دﯾﺪﮔﺎه اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن ﭘﺪﯾﺪه ﺑﯿﮑﺎری اﺳﺖ.
ﻧﺒﻮد ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮدﮐﻪ ﻓﺮد ﮐﺎرآﯾﯽ ﻻزم را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.و درﻣﻮاردﺑﺴﯿﺎری ﻣﺤﻞ ﮐﺎرش را ﺗﺮك ﮐﻨﺪ.ﻓﺮد ﺑﯿﮑﺎر ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺣﺴﺎس ﭘﻮﭼﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪزﯾﺮا زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺪون ﮐﺎر ﮐﺮدن ﻣﻌﻨﺎدار ﻧﯿﺴﺖ.
ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﮑﺎری وﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮای ﺳﻼﻣﺖ ﻓﺮد وﺟﺎﻣﻌﻪ ﯾﮏ ﺿﺮورت اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﯾﺮاﺳﺖ.ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ ﻋﺒﺎرت اﻧﺪاز:
ﻣﻮﻗﯿﺖ ،ﻧﺤﻮه ی ﭘﻮﺷﺶ،ﺷﯿﻮه ی رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﻐﻞ،وﺿﻌﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر،ﮐﻨﺎرآﻣﺪن ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ اﻣﻮر ﺷﻐﻠﯽ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ(ﺷﻔﯿﻊ اﺑﺎدی ، ۱۳۸۵)
ﻣﺸﺎوره ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ
درﻣﺸﺎوره ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ،ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻓﺮدی وﺟﺎﯾﮕﺎه ﺷﻐﻠﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
درﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ رواﺑﻂ ،ﻣﺸﺎوره و ﻣﺮاﺟﻊ ﺑﺎﯾﺪ اﺛﺮات ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﮔﺮ در زﻧﺪﮔﯽ ﻧﻈﯿﺮﯾﺎدﮔﯿﺮی،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺪن ،وﺳﺎﺧﺖ اﻗﺘﺼﺎدی وﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ
ﺑﻨﺎﺑﺮﯾﻦ،اوﻟﯿﻦ وﻇﯿﻔﻪ ی ﻣﺸﺎورﺷﻐﻠﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ای ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺪم ﺳﺎزش ﺷﻐﻠﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺪام ﻣﻮارد اﺳﺖ؟
اﮔﺮﻣﺸﮑﻞ ﻣﺮاﺟﻊ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻐﻠﯽ(ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻏﯿﺒﺖ از ﮐﺎر،اﻧﺠﺎم ﻧﺪادن وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد و…)ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺸﺎورﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﺪا ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺮاﺟﻊ و ﺗﻌﺎﻣﻞ او ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﺪ.
ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮد در زﻣﯿﻨﻪ ﺷﻐﻞ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ و ﺳﭙﺲ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯿﺰان دﺳﺘﻤﺰد و ﺣﻘﻮق ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.
در زﻣﯿﻨﻪ ﻧﺎ رﺿﺎﯾﺘﯽ ﺷﻐﻠﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺪف ﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎی ﺷﺎﻏﻞ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺷﻮد.
ﭘﺲ از ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﻣﺎﻫﯿﺖ و ﻧﻮع ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﻣﺸﺎوره ﻓﺮدی وﮔﺮوﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ.(اﻗﺎزاده، ۱۳۹۳)
ﻣﺸﺎوره واﻫﻤﯿﺖ اﻧﮕﯿﺰش ﺷﻐﻠﯽ
اﺷﺘﻐﺎل ﺿﺮورﺗﯽ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ در زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ.
ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﮔﺬراﻧﺪن زﻧﺪﮔﯽ اش ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ.
اﻧﮕﯿﺰش ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮای اداﻣﻪ اﺷﺘﻐﺎل ﺿﺮوری اﺳﺖ.
اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺷﻐﻠﺶ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺷﻐﻞ او را ﺑﺮﻧﯿﺎﻧﮕﯿﺰاﻧﺪ اداﻣﻪ اﺷﺘﻐﺎل ﻣﻼﻟﺖ آور وﺣﺘﯽ ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد.
و ﯾﮑﯽ از ﻫﺪف ﻫﺎی اﺻﻠﯽ و ﻣﻬﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ اﯾﺮان ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎﻏﻞ و اﯾﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه ﺑﺮای اﻧﺘﺨﺎب درﺳﺖ اﺳﺖ.
ﻓﺮد ﺑﺮای اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ و اﺳﺘﻌﺪادش را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ودر ﻣﺴﯿﺮﺻﺤﯿﺢ و ﻣﻨﺎﺳﺐ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮی ﻓﯿﻠﺪ(۱۹۴۸) اﯾﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه ﺷﻐﻠﯽ ﯾﮑﯽ از ﻫﺪف ﻫﺎی ﻣﻬﻢ اراﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺖ ﺑﻄﻮری ﮐﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ آن اداﻣﻪ دﻫﺪ.
ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﮕﯿﺰش ﺷﻐﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺎ دﯾﺮوﻗﺖ ﺳﺮﮐﺎر ﺧﻮد ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ در ﺣﺎل ﮐﻪ ﻋﺪه ای دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎری ﺑﺮای ﺗﺮك ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﻋﺠﻠﻪ دارﻧﺪ.
ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد را ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﻐﻠﯽ ﺳﻮق ﻣﯽ دﻫﺪ ﻫﻤﺎن اﻧﮕﯿﺰش ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺖ( آروﻧﺪ و ﻫﻤﮑﺎران، ۱۳۸۵)
ﻣﺸﺎوره و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ
ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ دو ﻣﻔﻬﻮم ﻋﺎم و ﺧﺎص دارد. از آن ﺟﻬﺖ ﻋﺎم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮع ﺷﻐﻞ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﻐﻞ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺧﻮد،ﻣﯿﺰان ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺧﻮد رادر آن ﺷﻐﻞ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪ
ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ دو ﺟﻨﺒﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﮐﺎرآﻣﺪی ﺗﺎﮐﯿﺪ دارد ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺧﺎص اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان آن را از دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎه ﻋﻮام ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ
ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮی ﺑﺮای اﻧﮕﯿﺰش ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺖ و اﻧﮕﯿﺰش ﺷﻐﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ دارد.
ﺑﺪﯾﻦ ﻟﺤﺎظ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اﻧﮕﯿﺰش ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ.
دو ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺎرآﻣﺪی و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ دارﻧﺪ.
ﮐﺎراﻣﺪی ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺻﺮف ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﯾﺎ ﻧﯿﺮو ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﮐﺎﻻ وﻣﺤﺼﻮل ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ.
دﺳﺖ ﯾﺎﺑﯽ رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ و ﻧﯿﺎزﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از داﻧﺶ رواﺑﻂ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮارد در ﻗﺎﻟﺐ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺷﺎن وﻣﻨﺰﻟﺖ اﻧﺴﺎن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر دارد.( ﮐﺎﻧﻮن ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ آﻣﻮزﺷﯽ ﻗﻠﻢ ﭼﯽ)
در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ :
《ﺗﻌﻬﺪ و ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی》،《ارﺗﺒﺎط ﺷﻐﻠﯽ 》، و《اﻋﺘﺒﺎر ﺷﻐﻠﯽ》اﻫﻤﯿﺖ دارﻧﺪ.
ﺗﻌﻬﺪ و ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی، اﺳﺎس ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺳﺖ و اﻧﺠﺎم ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و وﻇﺎﯾﻒ ﺷﻐﻠﯽ را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺳﺎزد.
از ﻃﺮﯾﻖ ارﺗﺒﺎط ﺷﻐﻠﯽ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد.
اﻋﺘﺒﺎر ﺷﻐﻠﯽ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺷﻬﺮت و ﻣﻘﺒﻮﻟﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﻐﻞ اﺳﺖ.
ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ《ﺧﻮدﻓﺮد》اﺳﺖ زﯾﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﺸﮑﻞ را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﻞ آن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ.
ﻣﻼك ﻫﺎی ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻋﺒﺎرﺗﺪاز:
ﻧﻈﻢ ،ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺨﺖ ،آرام ﺑﻮدن ،ﻫﻤﺖ ﺑﻠﻨﺪ،ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ،ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدن و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎران ،ﺟﺴﺎرت در اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ،ﺷﺎد ﺑﻮدن و درآﻣﺪ ﺑﺎﻻ و زﯾﺎد. (ﻧﻮاﯾﯽ ﻧﮋاد ۱۳۹۳)
ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻫﺎی ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎی ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ
ﻣﻼك ﻣﺸﺨﺺ و ﻓﺮاﮔﯿﺮی ﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎی ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد.
در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ دو دﺳﺘﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻨﺎﺳﺐ و ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻟﺤﺎظ ﮐﺮد.
ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ، ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ،و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ را در ﺑﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮ و ﻣﻬﻢ ﻋﻤﻠﮑﺮدی در ﺣﻮزه ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ اﺑﻌﺎد زﻣﺎن،ﻧﻮع، و ﺳﻄﺢ را ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ.
اﻫﻤﯿﺖ زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺛﺮاﻧﺪاﯾﮏ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﮔﺮدﯾﺪد.او زﻣﺎن را ﺑﻪ آﻧﯽ ، ﻣﺘﻮﺳﻂ ، و ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد.
ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی آﻧﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺮد وارد ﺑﺎزار ﮐﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺪاﻧﺪ آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﻮد؟
ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی دﯾﮕﺮ ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻮع،ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﻤﻦ اﺷﺘﻐﺎل در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز:
رﺗﺒﻪ ﺷﻐﻠﯽﺷﺮﮐﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ،ﮐﻤﯿﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺑﺎزده ﮐﺎر،ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺷﻐﻠﯽﻣﻌﯿﺎر ﺳﻮم ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﻄﺢ ،ﮐﻤﺘﺮﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﮐﺮاﺗﯿﺰ(۱۹۹۶)ﺳﻄﺢ در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻌﺪاد دﻓﺎﺗﺮ و ﺷﻌﺐ و ﻣﯿﺰان ﮐﺎرﻫﺎی واﮔﺬارﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ.
ﻫﺮ ﻗﺪر ﺳﺎزﻣﺎن دارای اﻓﺮاد ﻻﯾﻖ ﺗﺮ وﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻄﺢ اراﯾﻪ ﺧﺪﻣﺎت آن ﺑﻪ درون و ﺑﯿﺮون از ﺳﺎزﻣﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪو ﺑﻪ ﻣﻮازات آن ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎن ارﺗﻘﺎ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
روش و ﺑﺮرﺳﯽ:
ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ در اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ داردو ﺑﺎﻋﺚ رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد.
و اﻓﺮادﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻨﺪ.
در راﺳﺘﺎی اﺛﺒﺎت ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﯾﻤﺎن آزﻣﺎﯾﺸﯽ را در ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺮای ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺷﺪن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺎن اﻧﺠﺎم دادﯾﻢ .
در ﯾﮑﯽ از ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﺎی دوﻟﺘﯽ از ﺑﯿﻦ ۳۰۰ داﻧﺶ آﻣﻮز ۱۰۰ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮدﯾﻢ و از آن ﻫﺎ آزﻣﻮن رﻏﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ .
و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﻫﺎ و ﻋﻼﯾﻖ ﺷﺎن ، آﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺎوره دادﯾﻢ ﺳﭙﺲ اﻓﺮادی ﮐﻪ آزﻣﻮن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ اﻓﺮادی ﮐﻪ در آزﻣﻮن ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و رﻏﺒﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﮑﺮده ﺑﻮدﻧﺪو ﻣﺸﺎوره ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ، ﺳﺮدرﮔﻢ و ﺑﺮای اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ از دﯾﮕﺮان ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻗﺺ و ﺑﯿﻬﻮده ای ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﻣﯽ دادﻧﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺮدرﮔﻢ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ.
در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻓﺮادی ﮐﻪ در آزﻣﻮن ﻫﺎ ﺷﺮﮐﺖ و ﻣﺸﺎوره ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی راﺣﺖ و ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ دﯾﮕﺮان اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ و رﺷﺘﻪ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮد را ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﻧﺪ.
ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی:
اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﻣﺪارس ﮐﺸﻮر،ﻟﺰوم راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺮای داﻧﺶ آﻣﻮزان در رﺳﯿﺪن ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮاز ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد.ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺷﻐﻠﯽ و ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺟﺰ ﺟﺪاﯾﯽ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ دﻧﯿﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺳﺖ .
و ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ و اﺳﺘﻌﺪاد ﻓﺮد و ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﻧﻘﺶ ﭘﺮ رﻧﮓ ﺗﺮی دارد.
و اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﯿﺰان ﺳﺎزش و اﻧﮕﯿﺰه ی ﻓﺮد ﺑﺮای اداﻣﻪ ی اﺷﺘﻐﺎل و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻓﺮد در ﺷﻐﻠﯽ را ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
و اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه از ﻃﺮف ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎﻋﺚ آﮔﺎﻫﯽ ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻐﻠﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻓﺮد ﺑﺎ ﺗﺎﺳﯽ ﺑﺮاﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﺻﻠﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ درﺳﺖ و ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺷﻐﻠﯽ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
زﯾﺮا ﻻزﻣﻪ ی ﻫﺮ ﻧﻮع ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺛﻖ در آن ﺣﯿﻄﻪ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب درﺳﺖ ﻣﯿﺰان ﺳﺎزﮔﺎری اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد.
و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻐﻠﯽ درﺳﺖ ﻣﯿﺰان ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻓﺮد را ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. و از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺪرﺳﻪ در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮاﺳﺖ.
از ﺟﻤﻠﻪ راﻫﮑﺎر ﻫﺎی ﻣﻬﻤﯽ ﻣﯿﺘﻮان در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ اراﺋﻪ داد ﺗﺎ ﻓﺮد ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده ﺗﺎ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ و ﺳﺎزﮔﺎری آن اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ.
۱٫ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺸﺎﻏﻞ در ﮐﺘﺎﺑﭽﻪ ای ﺗﺪوﯾﻦ و ﮔﺮدآوری ﺷﻮد ﺗﺎ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آن ﯾﮏ دﯾﺪ ﮐﻠﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻧﯿﺎی وﺳﯿﻊ ﺷﻐﻞ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ دﺳﺖ آورد.
۲٫ ﺑﺮوﺷﻮر ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺼﻮر در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﺗﻌﺮﯾﻒ ،ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر،ﺣﻘﻮق و ﻣﺰاﯾﺎ، ﻣﺪت و ﻣﺤﻞ آﻣﻮزش ، و ﻣﺤﻞ ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد.
۳٫ ﺑﺮﮔﺰاری ﻣﺸﺎوره ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺮای اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ی اﻋﻀﺎ ﮔﺮوه در ﻣﺪارس.
ﻣﻨﺎﺑﻊ:
۱٫ آروﻧﺪ، ژﯾﻨﻮس؛وﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی، ﻋﺒﺪاﷲ (۱۳۸۵)《ﻧﻘﺶ ﺧﻮﯾﺸﺘﻦ ﭘﻨﺪاری در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﭘﺰﺷﮑﺎن 》
.ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽداﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ
۲٫ ﻧﻮاﺑﯽ ﻧﮋاد ،ﺷﮑﻮه و ﻫﻤﮑﺎران )۱۳۹۳(《ﻣﺒﺎﻧﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره 》،ﺗﻬﺮان :ﭼﺎپ اول
۳٫ ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی ، ﻋﺒﺪااﷲ (۱۳۹۳)،راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ و ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ، ﭼﺎپ ﺑﯿﺴﺖ و ﺳﻮم ،ﺗﻬﺮان :رﺷﺪ. ۴٫ ﮐﺎﻧﻮن ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ آﻣﻮزﺷﯽ ﻗﻠﻢ ﭼﯽ. ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ واﻟﺪﯾﻦ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان
۴٫ آﻗﺎ زاده، اﺣﻤﺪ. (۱۳۹۳)آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ. ﻧﺸﺮ ﺳﻤﺖ
۵٫ ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی، ﻋﺒﺪاﷲ، (۱۳۸۵)راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای و ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎی ﺷﻐﻞ. ﺗﻬﺮان.اﻧﺘﺸﺎرات رﺷﺪ
۶٫ ﭘﺮوﯾﻦ ﻣﻘﺪم ﺳﻠﯿﻤﯽ. ﻣﺸﺎوره اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ. ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺸﺎوره . ﺑﻬﺎر۸۹
۷٫ ﯾﺎدﮔﺎرزاده ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ, ﭘﺮﻧﺪ ﮐﻮروش, ﮐﻨﻌﺎﻧﯽ اﻟﻨﺎز. ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻈﺮات ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس ﭘﯿﺶ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ در ﺧﺼﻮص ﻧﯿﺎزﻫﺎ و ﻣﺸﮑﻼت داوﻃﻠﺒﺎن در ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ. ﻧﺸﺮﯾﻪ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ اﯾﺮان