ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در داﻧﺶ آﻣﻮزان
هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﺮای اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی او و اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ اﺳﺖ، ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺮ آن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ؛ ﺑﻪ همین ﻣﻨﻈـﻮر ﭘـﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿـﺮ ﺑـﺎ ﻫـﺪف ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در داﻧﺶآﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﺑﺎ روﯾﮑـﺮد ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎسی اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ.
روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از ﺳﻨﺖ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ.
ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس ﻧﺎﺣﯿﻪ ۵ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن در ﺳﺎل ۱۳۹۵ ﺑﻮد، ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ۱۵ ﻧﻔﺮ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روش ﻧﻤﻮﻧـﻪ گیری ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ.
داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﺼﺎﺣﺒﮥ ﻋﻤﯿﻖ ﺑﺎ ﺳﺌﻮاﻻت ﺑﺎزﭘﺎﺳﺦ، ﮔﺮدآوری ﺷﺪ و ﺗﺠﺰیه و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮐﻮﻻﯾﺰری ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ.
ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ، از ﻣﯿﺎن ۳۸ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺴﺘﺨﺮج، ۱۳ ﻣﻘﻮﻟـﻪ ﻣﺸـﺘﺮك ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، اﻧﮕﯿﺰه و ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺨﺼﯽ، وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ، درﯾﺎﻓﺖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸـﺎوره، ارﺗﻘـﺎ ی داﻧـﺶ و آﮔﺎﻫﯽ، ﺗﺴﻬﯿﻼت و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﯽ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ، اﻣﮑﺎﻧﺎت تحصیلی، ﻣﺸـﮑﻼت یادگیری، ﻧﺤـﻮه ﻧﮕـﺮش اﻟﺪﯾﻦ، ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ- ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزﺷﯽ و ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی و ۵ ﻣﻀﻤﻮن ﻣﺸـﺘﻤﻞ ﺑـﺮ درون ﻓـﺮدی، بین ﻓـﺮدی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، دروﻧﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ۲ﺗﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪ:
ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﺑﺮاﺳﺎس روﯾﮑﺮد ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺑﺮ آن ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ
هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪی اﺳﺖ، ﮐﻪ ﻃﯽ آن ﺑﺎ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮز ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺿﻤﻦ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ، ﻋﻼﯾﻖ، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﺧﻮﯾﺶ، ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺣﺮف و ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺑﺮاﺳﺎس آن ﺑﻪ ﺻﻮرت آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب اوﻟﻮﯾﺖ ﺷﺎﺧﻪ، ﮔﺮوه و رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮد ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن اﺳﺘﻌﺪاد، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ، ﻋﻼﻗﻪ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان، ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ رﺷﺘﻪﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﺴﯿﺮ آﯾﻨﺪه ﺷﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪای داﻧﺶآﻣﻮزان و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﺘﻮازن داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و رﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪای ﮐﺸﻮر از ﺟﻤﻠﻪ اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﻄﺮت و ﻧﯿﺎزﻫﺎی داﻧﺶآﻣﻮزان و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮد و از روﯾﮑﺮدی ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﺧﻼق و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﺠﺎرب و ﺗﻮان ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ، ﮐﻪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ دﺳﺖاﻧﺪرﮐﺎران ﻣﺪرﺳﻪ در اﺟﺮای هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎ و ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ و اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد ﻣﺠﻬﺰ ﮔﺮدد.
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺪاوم و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ؛ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮ واﻟﺪﯾﻦ در ﺟﺮﯾﺎن هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮزﻧﺪان؛ اﻋﺘﺒﺎرﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺪرﺳﻪ؛ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارزش ﻫﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ و دﯾﻨﯽ در ﺟﻬﺖﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺷﻐﻠﯽ ﮐﺸﻮر و ﺗﻔﮑﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪی و ﻣﺪاﺧﻠﻪای ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ رﺷﺪ و اﺳﺘﻘﻼل ﻣﻠﯽ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻧﺴﺠﺎم ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، از ﺟﻤﻠﻪ اﺻﻮل ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﻧﻈﺎم هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺟﺴﺘﺠﻮی آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﭘﯿﺶ از اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در رﺿﺎﯾﺖ از ﺗﺤﺼﯿﻞ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺗﺄﺛﯿﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را ﮐﻪ آن ﻫﺎ در آﯾﻨﺪه اﺧﺘﯿﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد، ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ.
ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و بررسی آن
ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ذﻫﻨﯽ از رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ، ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﺷﻐﻞ و ﯾﺎ ﺣﺮﻓﻪ ﺧﺎص ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد در آﯾﻨﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺗﻘﻮﯾﺖ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﺪاﯾﺖ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻼك ﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﻧﻈﺮ داﻧﺶ آﻣﻮز، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ای، ﻧﻈﺮ ﻣﻌﻠﻤﺎن، ﻧﻈﺮ واﻟﺪﯾﻦ، ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺎور اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮدی – دروﻧﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ – ﺑﯿﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﻧﻮﯾﺪی، در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪای ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎندن ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﭘﺮداﺧﺖ، ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ، اﻣﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻼك ﻫﺎی هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ.
اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ، اﻧﺪازهﮔﯿﺮی دﻗﯿﻖ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی شخصیتی داﻧﺶآﻣﻮزان، ارﺗﻘﺎی ﺳﻄﺢ داﻧﺶ و ﺗﺨﺼﺺ راﻫﻨﻤﺎﯾﺎن ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺗﻐﯿﯿﺮ و اﺻﻼح ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺼﺎدی، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮕﺮش ﻣﺮدم درﺑﺎره ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮕﺮش ﮐﺎرﮐﻨﺎن واﺣﺪ آﻣﻮزﺷﯽ درﺑﺎره راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ و ﺿﻮاﺑﻂ ورود ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه، اﺻﻼح ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻣﻮزﺷﯽ، ﺗﺪاوم در ﺷﻨﺎﺧﺖ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ وﯾﮋه، دادن آﮔﺎﻫﯽ ﻫﺎی ﻻزم ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان و واﻟﺪﯾﻦ،اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺮای اﺻﻼح ﺿﻮاﺑﻂ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ .
اﻣﺮوزه در ﺣﯿﻄﻪ ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ روال ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ، ﻋﻼﻗﮥ ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ و در ﺣﻮزه هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺷﻮاﻫﺪ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺣﺎﮐﯽ از ﺿﻌﻒ ﻋﻤﺪه ﻧﻈﺎم ﻗﺒﻠﯽ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش در زﻣﯿﻨﻪ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اﺳﺖ و از دﻻﯾﻠﯽ ﮐﻪ در ﺧﺼﻮص ﺿﺮورت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﻗﺎﻣﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭼﻨﯿﯿﻦ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﯽ ﺷﻮد، که ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﻧﻈﺎم ﺟﺪﯾﺪ آﻣﻮزش دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم در درﺟﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺮﺗﺒﻄﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ آن اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، از اﯾﻦ رو، ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺪﯾﻊ و ﻧﻮآوراﻧﻪ اﺳﺖ و وﺟﻮد ﺧﻼءﻫﺎﯾﯽ در ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﯾﻦ ﺣﻮزه، اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ را ﺿﺮوری ﻣﯽ ﺳﺎزد؛ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در داﻧﺶآﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﻨﻮﻧﯽ را ﻫﺪاﯾﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ، ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از:
- ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن، ﭼﻪ اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ از هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ دارﻧﺪ؟
- ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ؟
ﻣﻮاد و روشﻫﺎ
روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از ﺳﻨﺖ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ. ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ رﯾﺸﻪ در ﻧﻬﻀﺖ ﻓﻠﺴﻔﯽ ادﻣﻮﻧﺪ ﻫﻮﺳﺮل دارد، ﺑﺮ ذﻫﻨﯿﺖﮔﺮاﯾﯽ، روشﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﺳﺘﻘﺮاﯾﯽ، ﺑﺮرﺳﯽ زﻣﺎن ﺣﺎل و ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻏﯿﺮاﺛﺒﺎﺗﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارد .
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎ ادراﮐﺎت ﯾﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ، ﻧﮕﺮش و ﻋﻘﺎﯾﺪ، اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ اﻓﺮاد ﺳﺮوﮐﺎر دارﻧﺪ.
در اﯾﻦ روﯾﮑﺮد، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﯾﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﻓﺮاد، ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺠﺎرب آن ﻫﺎ را از ﭘﺪﯾﺪه ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮد .
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﺑﻪ ﺳﺎزه ﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد.
در اﯾﻦ ﻧﻮع از ﺳﻨﺖ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﯿﻔﯽ واﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎزه ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻧﯿﺴﺖ.
در ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮ ﺗﻔﺴﯿﺮﻫﺎی ﻣﺤﻘﻖ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺗﺠﺎرب ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﮑﯿﻪ دارد.
ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺸﺎوران ﻣﺪارس ﻧﺎﺣﯿﻪ ۵ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن در ﺳﺎل ۱۳۹۵ ﺑﻮد، ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ۱۵ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ. در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ از اﻓﺮاد خاص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد، ﭼﻨﯿﻦ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺴﻬﯿﻞ در ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﺳﺎزه ﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ ورود و ﺧﺮوج ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺮاﺳﺎس آن ﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ، ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از ﺣﺪاﻗﻞ ۱۰ ﺳﺎل ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎر (ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت و ﺟﻨﺴﯿﺖ)، ﺣﺪود ﺳﻨﯽ ۳۵ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻻ، اﺳﺘﺨﺪام رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ در ﭘﮋوﻫﺶ.
اﻓﺮاد ﭘﮋوﻫﺶ در رد ﯾﺎ ﻗﺒﻮل ﺷﺮﮐﺖ در ﭘﮋوﻫﺶ آزاد ﺑﻮدﻧﺪ.
ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ در ﺧﺼﻮص اﺻﻞ رﻋﺎﯾﺖ ﺣﺮﯾﻢ ﺷﺨﺼﯽ ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن (ﯾﻌﻨﯽ ﺿﺒﻂ ﺻﺪای آن ﻫﺎ) اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم در اﺧﺘﯿﺎر آن ﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و از آن ﻫﺎ ﺑﺮای ﺿﺒﻂ ﺻﺪا ﮐﺴﺐ اﺟﺎزه ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ.
ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن درﺑﺎره ﺣﻔﻆ ﮔﻤﻨﺎﻣﯽ و ﻋﺪم ذﮐﺮ ﻧﺎم ﯾﺎ ﻫﺮ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ آن ﻫﺎ در ﮔﺰارش ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ داده ﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ از ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن رﺿﺎﯾﺖﻧﺎﻣﻪ ﮐﺘﺒﯽ اﺧﺬ ﺷﺪ در روﯾﮑﺮد ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﯾﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﻓﺮاد، ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺠﺎرب آن ﻫﺎ را از ﭘﺪﯾﺪه خاص اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮد ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻤﯿﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻤﯿﻖ ﻗﺼﺪ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ﻻﯾﻪ ﻫﺎی ﻋﻤﯿﻖ ذﻫﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺷﻮﻧﺪه و ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﻘﯿﻘﯽ اﺳﺖ .
در اﺑﺘﺪای ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ، از ﯾﮏ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﺎزﭘﺎﺳﺦ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ، اﻣﺎ ﺳﺌﻮاﻻت ﺑﻌﺪی ﻃﻮری ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪﻧﺪ، ﮐﻪ اﻫﺪاف ﭘﮋوﻫﺶ را ﭘﻮﺷﺶ دﻫﻨﺪ.
در ﺣﯿﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪ، ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ در ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮﻧﺪ.
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺮای ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ۳۰ اﻟﯽ ۴۵ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ ﻧﻔﺮه، ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺒﻂ ﺻﻮﺗﯽ، ﻣﺤﺘﻮای ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎ در ﻟﺐ ﺗﺎب، ﺿﺒﻂ ﺷﺪ.
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮدآوری ﺷﺪه، از روش ﮐﻮﻻﯾﺰی۱ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ.
ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ، ﺳﺨﻨﺎن ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎری ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ و ﺟﻤﻼت و ﻋﺒﺎرات و ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ درك ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻓﺮاد از ﭘﺪﯾﺪه دﻻﻟﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ، ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان (ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ) ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ.
در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان از ﻋﺒﺎرات ﻣﻬﻢ ﺑﺮای دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﻣﻌﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ (ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮك)ﻣﯽ ﺷﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮﻧﺪ.
اﯾﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮك ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ﻧﻮﺷﺘﻦ آﻧﭽﻪ ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده اﻧﺪ، در ﭘﻮﺷﺶ (ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ) ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ در ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺤﺪوده وﺳﯿﻊﺗﺮی ﺑﻪ ﻧﺎم (ﺗﻢ) ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ.
اﻃﻤﯿﻨﺎن از رواﯾﯽ ﭘﮋوﻫﺶ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ دﻗﯿﻖ ﺑﻮدن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﮋوﻫﺶ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎ، ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﮑﺎر و ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﻮدن ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎ، ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﺰارش ﻧﻬﺎﯾﯽ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻢ ﻫﺎ را ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ و ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ آن ﻫﺎ اﺑﺮاز ﮐﺮدﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﮑﺎر، ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن دﮐﺘﺮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی درﺳﯽ، ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ و اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ درﺑﺎره آن ﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﻮدن ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن از ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﻔﺴﯿﺮ داده ﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ
ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ
ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ دو ﻣﻮرد از ﺗﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﮐﻪ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻃﯽ اﻇﻬﺎرات ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻧﺪ.
ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﮋوﻫﺶ در اﯾﻦ ﺗﻢ ﻫﺎ در ۳۸ ﻣﻔﻬﻮم، ۱۳ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك و ۵ ﻣﻀﻤﻮن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ:
- ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ ﻋﻮاﻣﻞ درونﻓﺮدی
ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺮات ﺑﺎﻻ، اﺳﺘﻌﺪاد ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﻮان ﻋﻠﻤﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ)؛ ﻋﻼﻗﻪ و اﺷﺘﯿﺎق دروﻧﯽ، رﻏﺒﺖ ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ در رﺷﺘﻪ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ و اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك
- (اﻧﮕﯿﺰه و ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺨﺼﯽ) و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ
ﻋﺰتﻧﻔﺲ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ رﺷﺪﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺮونﮔﺮاﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ) دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ، از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاردی ﺑﻮدﻧﺪ، ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ درونﻓﺮدی ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان در اﻇﻬﺎرات ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ.
- ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﻦﻓﺮدی. اراﺋﻪ ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ
دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﺎوران ﺻﺎﺣﺐ ﺻﻼﺣﯿﺖ و ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﯽ و ارﺟﺎع ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺸﺎوران ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (درﯾﺎﻓﺖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره) و ارﺗﻘﺎی ﺷﻨﺎﺧﺖ و داﻧﺶ، ﻫﺪاﯾﺖ ﺧﻼﻗﯿﺖ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی داﻧﺶآﻣﻮزان و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ در ﺧﺼﻮص آﯾﻨﺪه ﺷﻐﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ارﺗﻘﺎی داﻧﺶ ﺷﻨﺎﺧﺖ) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﻦﻓﺮدی ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان در اﻇﻬﺎرات ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪ.
- ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ. اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ از ﻃﺮﯾﻖ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت
- ﺣﺬف آزﻣﻮن ورودی داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﺑﻪ روزرﺳﺎﻧﯽ ﺷﺮاﯾﻂ شغلی ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ﺗﺴﻬﯿﻼت و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ)
- اﺻﻼح و ﺑﺎزﺳﺎزی ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻄﻠﻮب
- ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﯽ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ) ﺗﺤﺼﯿﻞ در ﻣﺪارس ﻧﻤﻮﻧﻪ دوﻟﺘﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﯽ
- ﺗﻨﻮع ﺗﺠﻬﯿﺰات و وﺳﺎﯾﻞ ﮐﻤﮏ آﻣﻮزﺷﯽ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻤﺎن و اﺳﺎﺗﯿﺪ ﺑﺮﺗﺮ ﮐﺸﻮری ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان در اﻇﻬﺎرات ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪ.
ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه
ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ. ﻣﺸﮑﻞ در ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﺑﯽاﻃﻼﻋﯽ و ﻋﺪم ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺸﮑﻞ از ﺟﺎﻧﺐ واﻟﺪﯾﻦ و ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره و رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ﻣﺸﮑﻼت ﯾﺎدﮔﯿﺮی)؛ اﻧﺘﻈﺎرات ﻏﯿﺮواﻗﻊ ﮔﺮاﯾﺎ ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺴﺘﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﺼﯿﻼت ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك(ﻧﺤﻮه ﻧﮕﺮش واﻟﺪﯾﻦ)دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ، از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاردی ﺑﻮدﻧﺪ، ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ ﺑﺎزدارﻧﺪه هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان در اﻇﻬﺎرات ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ.
ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ. ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺿﻌﯿﻒ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ واﻟﺪﯾﻦ، اﺟﺒﺎر و ﺗﺤﻤﯿﻞ اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﺮای ورود ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ – ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ)؛ ﻣﺸﮑﻼت اﻗﺘﺼﺎدی، ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻌﯿﻮب ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻓﻘﺪان آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮی اﻗﺘﺼﺎدی ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی) و داﻧﺶ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﻋﺪم آﮔﺎﻫﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن، ﻧﮕﺮش و ﺑﺎورﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن و ﻋﺪم ﺗﻌﻬﺪ و ﺑﯽﺗﻔﺎوﺗﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك (ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزﺷﯽ) دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ، از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاردی ﺑﻮدﻧﺪ، ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ در اﻇﻬﺎرات ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﻘﺶ ﺑﺎزدارﻧﺪه در هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ۱ درج ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی
ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در داﻧﺶآﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﻨﻮﻧﯽ را ﻫﺪاﯾﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ، ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از:
- ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن، ﭼﻪ اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ از هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ دارﻧﺪ؟
- ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﺑﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ؟
ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺌﻮاﻻت ﻓﻮق، ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ۳۷ ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه، ۱۳ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺸﺘﺮك،
ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، اﻧﮕﯿﺰه و ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺨﺼﯽ، وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ، درﯾﺎﻓﺖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره، ارﺗﻘﺎ داﻧﺶ و آﮔﺎﻫﯽ، ﺗﺴﻬﯿﻼت و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﯽ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ، اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻣﺸﮑﻼت ﯾﺎدﮔﯿﺮی، ﻧﺤﻮه ﻧﮕﺮش واﻟﺪﯾﻦ، ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ – ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزﺷﯽ و ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی و ۵ ﻣﻀﻤﻮن ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ درون ﻓﺮدی، ﺑﯿﻦ ﻓﺮدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، دروﻧﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ۲ ﺗﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ دانش آموزان بود .
یافته ﻫﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻮﯾﺪی (۲۰۰۰)، ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ، اﻣﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻼك ﻫﺎی هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻫﻤﺴﻮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در راﺳﺘﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد، ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮدی – دروﻧﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ – ﺑﯿﺮوﻧﯽ در هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارﻧﺪ.
در ﺗﺒﯿﯿﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ اﺷﺎره ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ، ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺮات ﻋﺎﻟﯽ در ﻣﻮاد درﺳﯽ، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ وﯾﮋه ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ از ﺳﺎﯾﺮ ﻫﻤﺴﺎﻻن و ﻗﺪرت ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎﻻ، هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را رﻗﻢ ﻣﯽزﻧﺪ.
انگیزه و علاقه در کنار رغبت
اﻧﮕﯿﺰه و ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺨﺼﯽ در ﮐﻨﺎر رﻏﺒﺖ ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ در رﺷﺘﻪ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ دﻟﺨﻮاه ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻋﻼوه، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻋﺰتﻧﻔﺲ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ، ﺑﺮونﮔﺮاﯾﯽ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻄﻠﻮب در ﻣﺪرﺳﻪ در راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ
ارﺗﻘﺎی آﮔﺎﻫﯽ و داﻧﺶ داﻧﺶآﻣﻮزان در زﻣﯿﻨﻪ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﺪاﯾﺖ ﺧﻼﻗﯿﺖ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی داﻧﺶآﻣﻮزان و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ در ﺧﺼﻮص آﯾﻨﺪه ﺷﻐﻠﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و اراﺋﻪ ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﺎوران ﺻﺎﺣﺐ ﺻﻼﺣﯿﺖ و ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﯽ و ارﺟﺎع ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺸﺎوران ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد
در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ در اﺧﺘﯿﺎر ﻧﻬﺎدن ﺗﺴﻬﯿﻼت و اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮاﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ از ﻃﺮﯾﻖ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و ﺑﻪ روزرﺳﺎﻧﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺣﺬف آزﻣﻮن ورودی داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﻣﺪارس ﺑﺮ ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺮات ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺮﮐﺖ در آزﻣﻮن ﻫﺎی ورودی داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ، زﻣﯿﻨﻪ را ﺑﺮای هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد
ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﯽ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ
از ﻃﺮﯾﻖ اﺻﻼح و ﺑﺎزﺳﺎزی ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻄﻠﻮب و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻣﺪارس ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات و وﺳﺎﯾﻞ ﮐﻤﮏ آﻣﻮزﺷﯽ و ﺗﺤﺼﯿﻞ در ﻣﺪارس هوشمند، نمونه دوﻟﺘﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﯽ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻤﺎن و اﺳﺎﺗﯿﺪ ﺑﺮﺗﺮ ﮐﺸﻮری ﻫﻤﮕﯽ در راﺳﺘﺎی هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻄﻠﺒﻮب ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮاردی ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﺑﺪان اﺷﺎره ﺷﺪ، در زﻣﺮه ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان دوره دوم ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ، اﻣﺎ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزدارﻧﺪه هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ.
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻣﺸﮑﻼت و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻫﺎی ﯾﺎدﮔﯿﺮی داﻧﺶآﻣﻮزان و ﺑﯽاﻃﻼﻋﯽ و ﻋﺪم ﭘﺬﯾﺮش ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﺿﻌﻒ در ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ از ﺟﺎﻧﺐ واﻟﺪﯾﻦ و ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره و رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﻄﻠﻮب در ﮐﻨﺎر اﻧﺘﻈﺎرات ﻏﯿﺮ واﻗﻊﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ و ﻧﮕﺮش ﻣﻨﻔﯽ واﻟﺪﯾﻦ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از واﻟﺪﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺪارج ﺑﺎﻻی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در زﻧﺪﮔﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ در دوران ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺿﻌﯿﻒ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ واﻟﺪﯾﻦ و اﺟﺒﺎر و ﺗﺤﻤﯿﻞ آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮی اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺧﺎص ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﺮای ورود ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی ﺧﺎﻧﻮاده، ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻌﯿﻮب جامعه ﺑﯽﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮی اﻗﺘﺼﺎدی، از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮارد ﻣﻨﻔﯽ در راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داﻧﺶ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﻋﺪم آﮔﺎﻫﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻧﮕﺮش و ﺑﺎورﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ و ﻋﺪم ﺗﻌﻬﺪ و ﺑﯽﺗﻔﺎوﺗﯽ آن ﻫﺎ در ﺧﺼﻮص اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﺷﻤﺮدن ﻧﻤﺮات ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار در هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان، از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺆﺛﺮ در هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان دوره دوم ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ
ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوم ﺑﺮاﺳﺎس روﯾﮑﺮد ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﻬﯿﻞﮔﺮ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺑﺮ آن ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ
ﺷﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎﺳﺘﯽ ﻫﺎی اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺸﺨﺺ و از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدن داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﮕﺮدﯾﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﯾﮏ ﻃﺮح ﮐﯿﻔﯽ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻌﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﻟﺬا ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﯾﺮ روش ﻫﺎی ﮐﯿﻔﯽ ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد و ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدن داده ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﻮﻟﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و در ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی آﺗﯽ از ﻃﺮح ﻫﺎی آﻣﯿﺨﺘﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ضعف ﻫﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد
ﻣﺮاﺟﻊ
آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش، ۱۳۹۴
ﺣﺪادی، ﻓﺮﺣﻨﺎز، ﻣﺪﯾﺮان و ﻓﺮاﯾﻨﺪ هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ رﺷﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪرﺳﻪ، ﺷﻤﺎره ۱، ۱۳۹۵، ص ۴۴٫
ﻧﺴﯿﻤﯽ، ﻣﻨﯿﺮه، هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺷﻐﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان در دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ اول، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ رﺷﺪ آﻣﻮزش ﻣﺸﺎور ﻣﺪرﺳﻪ، ﺷﻤﺎره ۴۴، ۱۳۹۵، ﺻﻔﺤﻪ ۱۰
اﺣﻤﺪی، ﻋﻠﯽ اﺻﻐﺮ، هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﮐﺸﻒ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻫﺎ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ رﺷﺪ آﻣﻮزش ﻣﺸﺎور ﻣﺪرﺳﻪ، ﺷﻤﺎره ۴۴، ۱۳۹۵، ﺻﻔﺤﻪ ۲٫ ۶٫٫ دادار، ﻧﺼﺮاﷲ، هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ رﺷﺪ آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪای و ﮐﺎرداﻧﺶ، ۲۹-۲۲ ، ﺻﻔﺤﺎت۱۳۹۵، ۴۳ﺷﻤﺎره
ﺷﻔﯿﻊآﺑﺎدی، ﻋﺒﺪاﻟﻪ، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺷﻐﻠﯽ (ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ)، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ، ۱۳۹۵
ﮔﺎل، ﻣﺮدﯾﺖ، ﺑﻮرگ، واﻟﺘﺮ و ﮔﺎل، ﺟﻮﯾﺲ؛ روش ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ در ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، ﺟﻠﺪ دوم، ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺣﻤﺪرﺿﺎ ﻧﺼﺮ و ﻫﻤﮑﺎران، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرت داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﺑﻬﺸﺘﯽ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺪوﯾﻦ ﮐﺘﺐ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻪ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ، ۱۳۹۵٫
اﺳﺪﯾﺎن، ﺳﯿﺮوس، ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻌﺪ ﻋﺎﻃﻔﯽ؛ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻐﻔﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ رﺷﺘﻪ ﭘﺮﺳﺘﺎری، ﻧﺸﺮﯾﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎی آﻣﻮزش درﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ، ﺷﻤﺎره ﺳﻮم، ۱۳۹۵، ﺻﻔﺤﺎت ۱۷۵-۱۶۳