هدایت تحصیلی

مشاوره و هدایت تحصیلی درست، بدون شک نقش قابل توجهی در آینده تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان دارد، با توجه به اهمیت و جایگاه مشاوره و راهنمایی، این مقاله با هدف تبیین نقش مشاوره و هدایت تحصیلی در آینده شغلی و حرفه‌ای دانش‌آموزان دوره متوسطه تهیه شده.

اجرای درست طرح هدایت تحصیلی با كمك مشاوره و نظر خانواده از انتخاب نادرست رشته تحصیلی و پیامدهای آن از قبیل افت تحصیلی و شكوفا نشدن استعدادهای دانش‌آموزان جلوگیری می‌كند و با افزایش آگاهی دانش‌آموزان و خانواده‌ها از رشته‌ها و مشاغل، نگرش و انتظارات آنها را از هدف تحصیلی معقول‌تر و منطقی‌تر ساخته و زمینه رضایت‌مندی از شغل آینده و پیشبرد نیازهای جامعه را فراهم می‌سازد.

ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن اﺳﺘﻌﺪاد، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ، ﻋﻼﻗﻪ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ داﻧﺶآﻣﻮزان، ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ رﺷﺘﻪﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﺴﯿﺮ آﯾﻨﺪه ﺷﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪای داﻧﺶآﻣﻮزان و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﺘﻮازن داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و رﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪای ﮐﺸﻮر از ﺟﻤﻠﻪ اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی هدایتﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

از آن جا که یکی از اهداف تعلیم و تربیت در کنار اهداف دیگر ، تسهیل رشد حرفه ای و هدایت شغلی افراد است.

این هدف ویژه درحیطه آموزش و پرورش و تا حدی آموزش عالی کشور قرار می گیرد.

لذا ، باید کوشش نمود تا این مهم به صورت سیستماتیک به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد و هدایت  تحصیلی و هدایت شغلی تحصیلی متناسب با ویژگی های فرد و نیاز بازار کار حرکت کند.

فرهنگ به عنوان نقطه کانونی و پیوند دهنده ارزش ها، آداب و رسوم، اعتقادات و سبک ها و رویه های زندگی در تمامی زوایای زندگی افراد و جوامع قابل مشاهده است حتی در مساله بسیار مهم خواندن و ناتوانایی های مرتبط با آن. ناتوانی های یاد گیری در خواندن، ریاضیات، زبان و… می تواند در مسائل شغلی و حرفه ای، پویایی خانواده، ادامه تحصیل وروابط اجتماعی و ادارک فرهنگی افراد تاثیر بگذارد.

نوجوانان مبتلا به ناتوانی یادگیری باید نسبت به آینده، به ویژه موضوع استخدام، که برای آنان فایده بسیار دارد، آگاهی و آموزش های لازم را دریافت نمایند. هدف اصلی در این مقاله واکاوی شرایط و ویژگی های دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری و بررسی زمینه های اشتغال آنها در آینده و نقش خانواده دراین رابطه است. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات اسنادی یاکتابخانه ای است و از تحلیل متن برای تجزیه و تحلیل داده ها بهره گرفته شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بالا بودن ترک تحصیل دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری خبر از شکست خانواده ها و مدارس و سازمان ها در ارائه خدمات مناسب به این دانش آموزان است.

وسعه بینش خانواده ها و دانش آموزان به عنوان یک عامل فرهنگی نسبت به آینده و اشتغال و بهره گیری از مشاوره و حمایت های آموزشی و انگیزشی مستمر برای پویایی خانواده، ادامه تحصیلات و روابط اجتماعی فرد یک ضرورت است.

ﺷﻐﻞ وﺣﺮﻓﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ای از زﻧﺪﮔﯽ ﯾﮏ ﻓﺮد را ﺑﺎ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دﻫﺪ

ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ اﻧﺴﺎن ﺳﺎﻋﺎت زﯾﺎدی از وﻗﺖ ﺧـﻮد را در ﻣﺤـﻞ ﮐﺎر ﺧﻮﯾﺶ و درﮔﯿﺮ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ درﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﮔﺮ ﺳﺎزﮔﺎری و اﻧﮕﯿﺰه ی ﻓﺮد ﺑﺮای اداﻣﻪ ﺷـﻐﻞ وﺟـﻮد ﻧﺪاﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑـﻪ ﻋـﺪم رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺧﻮاﻫﯿﺪ اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ

و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺘﺮس زا در زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی دﯾﮕﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ.

از طریق « خدمات راهنمایی و مشاوره » می توان تواناییها و نیز محدودیت های دانش آموزان را شناخت و از امكانات موجود حداكثر استفاده را به عمل آورد. مشاور تحصیلی با شناخت دانش آموزان در زمینه های گوناگون می تواند آنان را به رشته های تحصیلی مناسب راهنمایی كند و آنان را در حل مشكلات یاری دهد. اهداف آموزش وپرورش زمانی تحقق خواهند یافت كه برنامه ها و محتوای آموزشی با توجه به نیازها و امكانات دانش آموزان تهیه و اجرا گردند.

در پژوهش حاضر به بررسی نقش مشاوره در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداخته شده است که با استفاده از تحلیل مطالب گردآوری شده می توان گفت: مشاوره تحصیلی با آگاهی تنگاتنگ مشکلات تحصیلی با زمینه های روانی اجتماعی دانش آموزان به آنها کمک می کند تا با بررسی های همه جانبه مشکلات بتوانند راه حل های مناسب را انتخاب و برای اجرای آنها برنامه ریزی و در نهایت عملکرد تحصیلی دانش آموزان در ابعاد مختلف بهبود می یابد.

از ﺟﻤﻠﻪ، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ  ﺣﺮﻓﻪ ای  ﮔﺮوهی ﺳﺎزش و اﻧﻄﺒﺎﻗﯽ  ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ.

 در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺑﻪ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺨﺘﻠﻒ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ، اﻫﺪاف آﻧﯽ و ﻏﺎﯾﯽ ، ﺿﺮورت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در زﻧﺪﮔﯽ، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺷﻐﻠﯽ، وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﯾﮏ ﻓﺮد ﻣﺸﺎور ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﯾﻢ.

اﻧﺴﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻨﻮﻋﺎن ﺧﻮدﺑﻪ ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﭘﺮدازد و ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد ﺑﺎ آﻧﺎن ﻣﺸﻮرت و از راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ آﻧﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﻮرت درﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ آدﻣﯿﺎن ﻣﻄﺮح ﺑﻮده وآﻧﺎن ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل و اﻋﺘﻤﺎدﺷﺎن ﺑﻮده ﻣﺸﻮرت ﻣﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ.ﺑﺎﺗﻮﺳﻌﮥ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و رﺷﺪﻋﻠﻮم رﻓﺘﺎری ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ وﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﻪ ای ﻣﺴﺘﻘﻞ ازﻋﻠﻮم رﻓﺘﺎری ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪ.

اﻣﺮوزه راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ وﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺮﻓﻪ ای ﯾﺎوراﻧﻪ ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻓﺮادی اﺳﺖ ﮐﻪ در رﺷﺪ ، ﺳﺎزﮔﺎری،ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ، رواﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮادگی  ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ وﺷﯿﻮه  زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ دارﻧﺪ وﻣﺸﺎوره ﺑﻪ اﯾﻦ اﻓﺮاد ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿﺎﺑﻨﺪ.

در ﺟﺎﻣﻌﻪ ی ﺟﻬﺎﻧﯽ اﻣﺮوز ﮐﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺟﺰ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ،ﺗﻔﮑﺮ در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ زﻧﺪﮔﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎی ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮان ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺸﮑﻼت درﺳﯽ و روﺣﯽ و رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺤﺼﯿﻞ و اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺣﺘﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ درﺳﺖ، ﺗﻨﻬﺎ وﻇﯿﻔﻪ ﻣﺸﺎور ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ دﻫﯿﻢ و ﺗﻼش ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎری و ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎی ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ای ﺑﺮای ﻓﺮزﻧﺪان اﯾﺮان اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ.…

در اﯾﻦ ﻣﺠﺎل اﻧﺪك دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﺑﺮده و ﺑﺮ آن ﺷﺪﯾﻢ ﯾﮑﯽ از ﺷﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﻌﻀﻼت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪارس ﺧﻮدﻣﺎن را ﻋﻨﻮان، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ اﻣﺎ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ ﻋﺰﯾﺰﺗﺮﯾﻦ ﻗﺸﺮ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﮐﺸﯿﺪه، و در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎ اراﺋﻪ ﭼﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد در ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻧﺪك ﺳﻬﯿﻢ ﺷﻮﯾﻢ.

تصمیم گیری درباره انتخاب شغل و حرفه یکی از مهمترین و سرنوشت سازترین موضوعات در زندگی هر فرد به حساب می آید.

امروزه پیچیدگی و دگرگونی دنیای کار، سرعت فرآیند، رشد تکنولوژی، تقاضای روز افزون برای ورود به برخی مشاغل و

نیاز به کسب دانش و مهارت ها با توجه به تفاوت های فردی،موجب  برهم خوردن تعادل آموزش و بازار کار شده و مشکلاتی را در چگونگی هدایت استعدادها ، راهنمایی شغلی و تصمیم گیری حرفه ای به وجود آورده استو از آن جا که یکی از اهداف تعلیم و تربیت در کنار اهداف دیگر ، تسهیل رشد حرفه ای و هدایت شغلی افراد است و این هدف ویژه درحیطه آموزش و پرورش و تا حدی آموزش عالی کشور قرار می گیرد، لذا، باید کوشش نمود تا این مهم به صورت سیستماتیک به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد و راهنمایی تحصیلی و شغلی متناسب با ویژگی های فرد و نیاز بازار کار حرکت کند.

هدف کلی از انجام این پژوهش حاضر بررسی تاثیر هدایت تحصیلی در انتخاب رشته متناسب با توانایی دانش آموزان برای انتخاب رشته تحصیلی و شغل آینده خود می باشد.

حجم نمونه 70 نفر از دانش آموزان دختر و پسر که مشغول تحصیل بودند .

برای انجام مطالعه از دو روش کیفی و کمی (ترکیبی ) استفاده شده است.

در مرحله کیفی شناسایی مولفه های تاثیر گذار بر فرآیند انتخاب رشته و کاوش روابط بین مقوله ها ، و در مرحله کمی توصیف نگرش دانش آموزان و بررسی عملکرد آنها درانتخاب رشته بود و به صورت پیمایشی و اجرای پرسشنامه مربوط به انتخاب رشته برروی گروه نمونه بود.

نتایج بدست آمده از تحقیق نشان داد که عملکرد دانش آموزان در انتخاب نامناسب ضعیف و پایین و از حد مورد انتظار و شناخت دانش آموزان به انتخاب در حیطه شناختی ، عاطفی و رفتاری در سطح مطلوبی نیست و شناخت اکثر دانش آموزان به هدایت تحصیلی منفی ارزشیابی شده است .