ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﮔﻢ ﺷﺪه در زﻧﺪﮔﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﯾﺮاﻧﯽ
ﺑﺎ اﯾـﻦ ﺗﻮﺻـﯿﻒ در اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﻗﺼـﺪ دارﯾﻢ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ از درﯾﭽﻪ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﯿﻢ .
اﻟﮕـﻮی ﭘـﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺪل 7 ﻣﺮﺣﻠﻪ ای ﻣﺸﺎوره ای ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺎﻣﻬﺎی ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ آﻏﺎزﯾﻦ، ارزﯾﺎﺑﯽ اوﻟﯿﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺸﮑﻞ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ، ﺗﻨﻈﯿﻢ اﻫﺪاف ، ﮔﺴﺘﺮش ﻃﺮح ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻓﺮد ، اﺟـﺮای ﻃـﺮح ﯾـﺎدﮔﯿﺮی ﻓـﺮدی و ﻣـﺮور ﮐﻮﺗـﺎه و ﺗﻌﻤﯿﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺤﻮر وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺮاﺟﻊ اﺳﺖ .
در اﯾﻦ ﻣﺪل ﺗﻔﮑﺮﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ و ﻣﺸﮑﻼت ﭘﺮدازش ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ، از دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎی اﺻﻠﯽ در آﻏﺎز ﻣﺸﺎوره ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .
ﻣﺸﺎوران ﻣﺸﮑﻼت واﻫﺪاف را روﺷﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ راه ﺑﺮدﻫﺎی ﻣﺪاﺧﻠﻪ ای ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .
ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﺟﻊ و ﻣﺸﺎورﻧﺪ. ﻋﻠﻞ ﺷﮑﺎف ﺑـﯿﻦ آرزوﻫﺎ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎی ﻣﺮاﺟﻊ در آﯾﻨﺪه و واﻗﻌﯿﺖ ، ﺳﺮﻧﺦ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﻧﻮع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد . ﻣﺸﺎوران از ﻃﺮﯾـﻖ ﺑﺎزﺳـﺎزی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻌﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ
ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﯾﮑﯽ از ﭘﯿﭽﺪه ﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮد در ﻣﺴﯿﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﺧـﻮد ﺑـﺎ آن روﺑـﺮو ﻣـﯽ ﺷﻮد .
ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﯾﮏ وﻇﯿﻔﻪ رواﻧﯽ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ، ﻓﺮدی اﺳﺖ(ﺳﻮﭘﺮ ،ﺳﺎوﯾﮑﺲ و ﺳﻮﭘﺮ، 1996)
در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﯿﺎری از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎ ، اﻫﺪاف زﻧﺪﮔﯽ ، ﺗﺮﺟﯿﻬﺎت ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ و اﻧﺘﻈﺎرات ﺧﻮد و اﻓﺮاد ﻣﻬﻢ زﻧـﺪﮔﯽ ﻧﯿـﺎزبه ﺗﻮﺟﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻠﯽ و ﮔﺴـﺘﺮده اﺳـﺖ
از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد :
ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﻣﺴﺌﻠﻪ ای اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳﺖ ذﻫﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن ، داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه و ﮐﻮدﮐﺎن ﺳﻨﯿﻦ ﭘﯿﺶ از ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ را درﮔﯿﺮ ﺧﻮد ﮔﺮداﻧﺪ ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﺷـﻐﻠﯽ ﻋﺒـﺎرت اﺳـﺖ از اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﻧﺪاﺷـﺘﻦ در ﻣـﻮرد رﺷـﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺗﺮدﯾﺪ درﺑﺎره ﺷﻐﻞ اﯾﻨﺪه ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺧﻮدﮐﺎراﻣﺪی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺷﻐﻠﯽ راﺑﻄﻪ دارد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﮔﺴـﺘﺮه زﻧـﺪﮔﯽ ﺳﻮﭘﺮ و ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ و ﺳﺎزش ﮔﺎﺗﻔﺮدﺳﻮن (ﻟﻨﺖ و ﺑﺮاون2013)
دوره ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ دوره ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﺣﯿﺎﺗﯽ در زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ، ﭼﻮن ﻫﻤﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ و ﻋﻼﯾﻖ ﺷﻐﻠﯽ ، ارزﺷﻬﺎی ﮐﺎری و اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ در اﯾﻦ دوره ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد
ﺑﺴﯿﺎری از داﻧﺶ آﻣﻮزان در اﯾﻦ دوره ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺴﯿﺎری ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ ﻧﺎﺷـﯽ از ﻋﻮاﻣـﻞ ﻓﺮدی ﻫﻤﭽﻮن ﻓﻘﺪان اﻣﺎدﮔﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ، ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺧﻮدآﮔﺎﻫﯽ و اﻃﻼﻋﺎت در ﻣـﻮرد ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
از آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ در زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﺳﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻬﻢ را اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ، ﺷﻐﻞ و ازدواج ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮑﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻬﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ اﺳـﺖ و اﯾـﻦ ﻣﻬـﻢ ﮐـﻞ زﻧـﺪﮔﯽ ﻫـﺮ ﻓـﺮدی را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ و ﺗﺤﺼﯿﻞ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی درﺳﺖ اﻓﺮاد دارد و در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﮐﺎر ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﯾﯽ در زﻣﯿﻨـﻪ ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﯾـﮏ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﺻﺪدرﺻـﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﺳﺖ و ﻣﺎﻫﯿﺖ روﯾﮑﺮد ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﺳﺖ ، ﻟﺬا ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﻧﺎدرﺳﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﻗﺪام ﮔﺮدد
از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روی اﻓﺮاد ، ﺧﺎﻧﻮاده و ﺟﺎﻣﻌﻪ آﺳﯿﺐ رواﻧﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺠﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارد ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ اﺳﺖ
ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ( decision – making ) روﯾﮑﺮدی ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از داﻧـﺶ و اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﺮای اﻧﺘﺨـﺎب و ﯾـﺎ ﺣـﻞ ﯾـﮏ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ .
ﺑﻌﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ، از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﮐـﻪ ﻣﻬـﺎرت ﭘﯿﭽﯿـﺪه ای اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ارزش ﻫـﺎی ﻓـﺮد و ﺟﺎﻣﻌـﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ در دﺳﺘﺮس ﻓﺮد ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد
در ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﺑﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻓﺮد ﺑﯿﺶ از ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد .
ﭘﯿﺮوان اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎ ﺑـﺎ ﺗﺠﺮﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ، ﻣﺴﯿﺮ رﺷﺪی اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ را ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ
ﺑﺮای ﺳﺎزش ﺑﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮدی ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ، اﻧﺴﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺳﻨﺠﯿﺪه و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷـﺪ.
ﺑـﻪ ﺑﯿـﺎن دﯾﮕـﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی اﻧﺴﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺠﺎرب ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﺤﻮه ﮔﺬراﻧﺪن ﻣﺮاﺣﻞ رﺷـﺪ ، ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت ارﺛـﯽ و ﻓﺸـﺎرﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد
ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ
ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎٌ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﺎﯾﻊ در ﺑﯿﻦ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از داﻧﺶ آﻣﻮزان دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد .
ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ و اﻓﺰاﯾﺶ اﺿﻄﺮاب در ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺧﺼﻮص اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد .
اﯾﻦ ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﺪاف ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ اﺛﺮ ﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ .
ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﯾﮑﯽ از ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮد در ﻣﺴﯿﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﺑﺎ آن روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮد .
ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﯾﮏ وﻇﯿﻔﻪ رواﻧﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮدی اﺳﺖ
در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﯿﺎری از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﻫﺎ ، اﻫﺪاف زﻧﺪﮔﯽ ، ﺗﺮﺟﯿﺤﺎت ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ و اﻧﺘﻈﺎرات ﺧﻮد و اﻓﺮاد ﻣﻬﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ دارﻧﺪ .
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻠﯽ و ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ .
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﯾﺎ دﺷﻮارﯾﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد در ﻃﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﺿﻄﺮاب ، ﻣﮑﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﺮوﻧﯽ و ﮐﻤﺎل ﮔﺮاﯾﯽ در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ .
ﻋﺪم ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ، اﻟﮕﻮی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز ، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﺤﺮان ﻫﻮﯾﺖ و ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ ﺑﺎورﻫﺎی ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ از ﺧﻮد ﮐﺎرآﻣﺪی ﺿﻌﯿﻒ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی و ﻃﺮح رﯾﺰی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ .
ﺑﻌﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮی در ﺑﺮوز دﺷﻮارﯾﻬﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷﻐﻠﯽ دارد
اﻓﺮاد از راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻮاﺳﻄﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎی دﻗﯿﻖ و ﻣﻨﻈﻢ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ در ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎ ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻖ و ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻤﺘﺮ وﺟﻮد دارد .
ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﺤﻮه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ذﻫﻨﯽ اﻓﺮاد ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎی ﻓﺮدی آﻧﻬﺎ از ﻧﻈﺮ روش ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﺑﻮﯾﮋه در ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت اﻫﻤﯿﺖ دارد ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﺗﺎﮐﻨﻮن روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺑﺮای ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ، ﯾﮑﯽ ازاﯾﻦ روﯾﮑﺮدﻫﺎ روﯾﮑﺮد ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ از ﭘﺘﺮﺳﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ
آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ CIPﻣﺪل ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻫﻔﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای ﺑﺮای ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ را اراﺋﻪ ﮐﺮدﻧﺪ .
اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﻢ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﻫﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮدی ، ﮔﺮوﻫﯽ ، ﺧﻮدﻓﺮﻣﺎن و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻣﺪون ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮود .
ﯾﻦ ﻣﺪل ، ﺑﺴﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ رﺷﺪ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ اﺳﺖ و ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺘﺮﺳﻮن ، ﺳﺎﻣﭙﺴﻮن ، رﯾﺮدن اراﺋﻪ ﮐﺮده اﻧﺪ ، اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ .
در اﯾﻦ ﻣﺪل (ﻧﻤﻮدار1)، ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻈﺎم ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺎزی ﺷﺪه اﺳﺖ .
اوﻟﯿﻦ ﺳﻄﺢ آن ﺑﻌﺪ داﻧﺶ اﺳﺖ( ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻐﻠﯽ )،ﺳﻄﺢ ﺑﻌﺪی ، ﺑﻌﺪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی و آﺧﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ، ﭘﺮدازش ﺑﻌﺪ اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺖ
در ﺑﻌﺪ داﻧﺶ ، ﺧﻮﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﻋﻼﺋﻖ ، ﺗﻮان ﻣﻨﺪی ﻫﺎ و ارزش ﻫﺎی ﻓﺮد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎه ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻏﻞ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺳﺮوﮐﺎردارد.
در ﺑﻌﺪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ،ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان CASVE ﯾﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد
.CASVE ﺳﺮواژه ی ، ﮐﻠﻤﺎت ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت درك ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺷﮑﺎف (ﺗﺤﻠﯿﻞ) ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ اﺟﺰاءش ﺧﺮد ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺴﺌﻠﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﺠﺪد ﺳﺎﺧﺘﺎرﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﺷﻮد (ارزش ﮔﺬاری)راه ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻮﺳﻂ ارزش ﮔﺬاری ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ( و اﺟﺮا ) راه ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ از ﺳﺮﯾﻖ ﺷﮑﻞ ﺑﻨﺪی راه ﺑﻌﺪ اﺟﺮاﯾﯽ ﭘﺮدازش ، ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺷﺮوع ، ﺗﻨﻈﯿﻢ ، ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت را در ﺑﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮد .
اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻮدﮔﻮﯾﯽ ، ﺧﻮدآﮔﺎﻫﯽ و ﮐﻨﺘﺮل در ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮند.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺧﻮدﮔﻮﯾﯽ ( ﻣﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻢ ﯾﮏ ﻣﻬﻨﺪس ﺧﻮب ﺑﺎﺷﻢ ) اﻧﺘﻈﺎرات را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و رﻓﺘﺎر را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ .
ﺧﻮدآﮔﺎﻫﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ اﻫﺪاف ﻓﺮدی و اﻫﺪاف دﯾﮕﺮان ، ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد.
ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻓﺮد ﺑﺮای ﻣﻬﺎر ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﮑﺎﻧﺸﯽ در روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ اﺷﺎره دارد.
ﺳﺒﮏ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺑﺮاﺳﺎس ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت در اﻧﺴﺎن و ﺗﺄﺛﯿﺮ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﻣﺸﺨﺺ ﻫﺮ ﻓﺮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎی ﻣﺤﯿﻄﯽ ( ﻓﺸﺎر زﻣﺎﻧﯽ) در اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ (ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت در دﺳﺘﺮس ) ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ از ارﺗﮑﺎب ﺧﻄﺎ و ﺑﺮوز ﺣﺎدﺛﻪ ، ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ، ﻓﺸﺎر زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﺑﻬﺎم در اﻧﺘﺨﺎب و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺑﯿﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎی ﻓﺮدی اﻓﺮاد را ﺑﺎﯾﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد.
منابع
ﭘﺮﯾﺸﺎﻧﯽ، ن 1393 .: ﺑﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ در ﭘﺴﺮان: ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮدی و ﺳﺒﮏ ﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری واﻟﺪﯾﻦ، ﻣﺠﻠﻪ ی ﻋﻠﻤﯽ ﭘﮋوﻫﺸﯽ داﻧﺶ و ﭘﮋوﻫﺶ در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎرﺑﺮدی ﺳﺎل ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ، ﺷﻤﺎره 3 ، ﭘﯿﺎﭘﯽ 57 . ﺻﺺ 54 - 62
ﺟﯽ، ﭘﺘﺮﺳﻮن، ﺟﯽ، ﺳﺎﻣﺴﻮن واﯾﯽ، رﯾﺮدن، رﺷﺪ و ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻐﻠﯽ: روﯾﮑﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ.ص 28.
جهانبخشی، ز.خوش کش، الف . شریفی. م خان محمدی . م ، کشاورز ، ح ( 1391) اثر بخشی برنامه آماده سازی شغلی به روش گروهی بر سبک های تصمیم گیری دانشجویان دختر ، فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی
زوﻧﮑﺮ ،و ﺟﯽ ﻣﺸﺎوره ﻣﺴﯿﺮ ﺷـﻐﻠﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﮐﻞ ﻧﮕﺮ .( ﺗﺮﺟﻤﻪ ی : ﯾﻮﺳﻔﯽ ، ز . ﻋﺎﺑﺪی،م) اﻧﺘﺸﺎرات ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ واﺣﺪ اﺻﻔﻬﺎن ( 1388 )
نظر خود را ارسال کنید