مشاوره و نقش آن در دوره های مختلف تحصیلی
بررای
مشاوره ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﻤﻦ ﺑﺮﺧﻮداری از ﺗﻨﻮع، از وﺟﻮه ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺑﺮای رﻋﺎﯾﺖ اﺧﺘﺼﺎر و ﭘﺮﻫﯿﺰ از اﻃﺎﻟﻪ ﮐﻼم ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از آن ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﺴﻨﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ:
مشاوره و یا راهنمایی ﮐﻮﺷﺸﯽ اﺳﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ،
ﺑﺮای اﯾﺠﺎد ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﯿﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﺮد ﻣﻮرد راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺘﻘﻀﯿﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﯾﺎ ﺣﺮﻓﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺪان ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ
در ﺟﺎﻣﻌﻪ ی ﺟﻬﺎﻧﯽ اﻣﺮوز ﮐﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺟﺰ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ،ﺗﻔﮑﺮ در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ زﻧﺪﮔﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎی ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮان ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺸﮑﻼت درﺳﯽ و روﺣﯽ و رواﻧﯽ داﻧﺶ
آﻣﻮزان ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺤﺼﯿﻞ و اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺣﺘﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ درﺳﺖ، ﺗﻨﻬﺎ وﻇﯿﻔﻪ ﻣﺸﺎور ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﯿﺴﺖ،
ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ دﻫﯿﻢ و ﺗﻼش ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﺎﻫﻤﮑﺎری و ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎی ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ای ﺑﺮای ﻓﺮزﻧﺪان اﯾﺮان اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ.…
و اما اکنون
در اﯾﻦ ﻣﺠﺎل اﻧﺪك دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﺑﺮده و ﺑﺮ آن ﺷﺪﯾﻢ ﯾﮑﯽ از ﺷﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﻌﻀﻼت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪارس ﺧﻮدﻣﺎن را ﻋﻨﻮان، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ اﻣﺎ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ ﻋﺰﯾﺰﺗﺮﯾﻦ ﻗﺸﺮ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﮐﺸﯿﺪه،
و در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎ اراﺋﻪ ﭼﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد در ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻧﺪك ﺳﻬﯿﻢ ﺷﻮﯾﻢ.
در ﺳﺎﻟﯿﺎن دراز ﻃﻮل ﻋﻤﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش، ﻣﺸﺎوران و ﻣﻌﻠﻤﺎن ﻫﻤﻪ ﺑﺮ آن ﺑﻮده اﻧﺪ ﺑﻪ راه و روشﻫﺎی ﺑﻬﯿﻨﻪ ای دﺳﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ
ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ آن ﯾﺎدﮔﯿﺮی دﻟﺨﻮاه و ﻣﻄﻠﻮب از ﺟﺎﻧﺐ ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺑﻪ وﯾﮋه برﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰان درﺳﯽ، ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل راه ﺣﻞﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮده اﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮی و ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﻋﻤﻠﯽ،
ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزانرا ﺗﺄﻣﯿﻦ و ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ.
ﻧﻘﺶ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ
(ﻣﺸﺎوره) در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ و آﺳﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﺟﺮﯾﺎن آن اﺳﺖ.
در واﻗﻊ، اﻣﺮ
ﻫﺪاﯾﺖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ داﻧﺶ آﻣﻮز و ﻣﺤﯿﻂ و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﯾﻬﺎی ﻫﺮ ﯾﮏ، ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻟﺬا ﺿﺮورت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﺗﻮأم آﮔﺎﻫﯽ و ﺑﺼﯿﺮت، ﺑﻮﯾﮋه در دﻧﯿﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ و در ﮐﺸﻮرﻫﺎی رو ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ای ﭼﻮن ﮐﺸﻮر ﻣﺎ، ﺑﯿﺶ از ﺑﯿﺶ ﺣﺴﺎس ﻣﯽﺷﻮد.
ﺑﺪﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﮐﺸﻮر و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻼك ﻫﺎی آن ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ.
عوامل اهمیت بررسی هدایت تحصیلی
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ، اﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻋﻼﻗﻪ ﻻزم ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﺿﺮورت ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ، از ﻣﻮاردی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ
ﺑﺮرﺳﯽ
ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را در ﻣﺪرﺳﻪ دو ﭼﻨﺪان ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﻫﺪف ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ،
ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﻣﺴﯿﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﯿﻤﻮدن آن، ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻓﺮدی داﻧﺶ آﻣﻮزان، از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ
ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﺴﺌﻮﻻن وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﺮای ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﺷﺨﺺ داﻧﺶآﻣﻮزان و ﻧﯿﺎزﻫﺎ و ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ
را ﺑﻪ
ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اﺧﺘﺼﺎص داده اﻧﺪ و ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ اﺟﺮای ﻃﺮح
ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ و ﻫﺪف ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻈﺎم
آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﻨﻮن را ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪ.
پیشینه تحقیق :
ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﻄﻠﺒﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺻﺮﻓﺎ زاﺋﯿﺪه ﻓﮑﺮ ﺑﺸﺮ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﺧﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ، زﯾﺮا ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻗﺮآن و اﺣﺎدﯾﺚ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﻼﻣﯽ و ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ
اﺳﻼﻣﯽ، ﺷﯿﻮه ﻫﺎی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ وﻓﻮر ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺮآن را ﮐﺘﺎب ﻫﺪاﯾﺖ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﺸﺮ ﻧﺎﻣﯿﺪه اﺳﺖ در ﺳﻮره اﻋﺮاف آﯾﻪ 165 ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ:
ﭼﻮن ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺬﮐﺮ داده ﺷﺪه ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﺎ ﻫﻢ آن ﺟﻤﺎﻋﺖ را ﮐﻪ ﭘﻨﺪ دادﻧﺪ و ﺧﻠﻖ را از ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎز ﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﻧﺠﺎت دادﯾﻢ و آﻧﺎن را ﮐﻪﺳﺘﻤﮑﺎری ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﯿﻔﺮ
ﻓﺴﻘﺸﺎن ﺑﻪ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﻋﺬاب ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺳﺎﺧﺘﯿﻢ.
ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ در اﯾﻦ آﯾﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺮآن، ﮐﺘﺎب ﻫﺪاﯾﺖ را ﺳﻮی اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده اﻓﺮادی را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان هداﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه و
ﻣﺸﺎور اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ
ﻣﺮدم را در راه ﻫﺪاﯾﺖ و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻋﺎﻟﯿﻪ و رﺳﺘﮕﺎری ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و
ﻣﺸﺎوره ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در ﮐﺸﻮر آﻣﺮﯾﮑﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮاﻧﮏ ﭘﺎﺳﺘﻮر در ﺳﺎل 1908 ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻠﯽ اﺟﺮا ﺷﺪ در ﮐﺸﻮرﻣﺎ در ﺳﺎل 1332 ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮد
ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺑﻌﺪ از اﻓﺖ و ﺧﯿﺰﻫﺎﯾﯽ در ﺳﺎل ﻫﺎی 37 و 38 ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﺮی ﺿﺮوری در ﺳﺎل 47 اداره ﮐﻞ آﻣﻮزش راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪ در ﺳﺎل 59 ﻃﯽ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ای ﺗﻌﻄﯿﻞ و
در ﺳﺎل 67 ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺿﺮورت آن در اﻣﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﺠﺪداً ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﮐﺮد.
وﺟﻮد ﻣﺸﺎوره در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش:
ﯾﮑﯽ از ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﺗﻌﺎرﯾﻒ
ﻣﺸﺎوره ﻋﺒﺎرﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل 1965 ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺮوﻣﺒﻮﻟﻨﺰ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. او ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ: ﻣ
ﺸﺎوره ﻫﺎ از ﯾﮏ ﺳﺮی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ
ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در آن
ﻣﺸﺎور ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﺴﺎﺋﻞ او ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﺎﻫﯿﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ زﻧﺪﮔﯽ از ﺟﻤﻠﻪ دوره ﻣﺪرﺳﻪ و ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ ﻧﯿﺎز ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﻪ ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﯾﻦ
راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻣﺘﺨﺼﺺ و آﮔﺎه ﺳﭙﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد.
از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﭼﻮن ارﺗﺒﺎط داﻧﺶ آﻣﻮز و ﻣﻌﻠﻢ در ﻣﺪرﺳﻪ و ﮐﻼس راﺑﻄﻪ ای ﻧﺰدﯾﮏ اﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﻌﻠﻤﺎن ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻪ ﻓﻨﻮن و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ﻣﺸﺎوره ای آﮔﺎهی
ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ.
ﻣﻌﻠﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ
ﻣﺸﺎوره آﺷﻨﺎﯾﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻫﻤﺪﻟﯽ ﺑﻬﺘﺮی اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺎ آﻧﺎن دارد.
ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﺣﺪود دو ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ارﺳﻄﻮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺷﺎره ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ: ﺗﻤﺎم ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻫﺎ ﯾﮏ ﻣﺒﻨﺎی ﻋﺎﻃﻔﯽ و ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ دارد.
ضرورت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ای در ﻣﺪارس:
آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻬﺎدی ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻣﻄﺮح در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﺮﺑﯿﺖ و ﭘﺮورش داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞ ﺟﻮان و آﯾﻨﺪه ﺳﺎز ﮐﺸﻮر دارد و ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﮑﺎﻧﯽ
اﺳﺖ ﮐﻪ در آن اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎی داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﯾﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﻠﯿﺖ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺎرب ﻣﻌﻠﻤﺎن و اراﺋﻪ ارزش ﻫﺎی ﻣﻄﻠﻮب و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی
ﻻزم در اﻓﺮاد آﻧﻬﺎ ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل اﻧﺴﺎﻧﯽ و رﺷﺪ ﻋﻠﻤﯽ آﻣﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و
ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس ﮐﻪ ﻫﻤﻪ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻬﻢ ﭘﺮورش ﻧﯿﺮوﻫﺎﯾﯽ ﺗﻮاﻧﺎ و آﮔﺎه ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﭘﺮرﻧﮓ ﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﭼﺮا ﮐﻪ ﻫﻤﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان
ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﮐﻤﮏ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎوران و ﻣﻌﻠﻤﺎن ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﯾﮑﯽ از ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﯾﮏ
ﻣﺸﺎور ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان اﺳﺖ.
داﻧﺶآﻣﻮزاﻧﯽ از ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اوﻻً ﺧﻮد را ﻓﺮدی ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﺪاﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎی ﺧﻮد اﻃﻤﯿﻨﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺛﺎﻧﯿﺎً ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪون دﻏﺪﻏﻪ ﺧﺎﻃﺮ
و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺎت زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﮐﻞ وﺟﻮدﺷﺎن را ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﻫﺴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ و ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ، ﺛﺎﻟﺜﺎً ﺑﺎ آراﻣﺶ ﺧﺎﻃﺮ و اﺣﺴﺎس اﻣﻨﯿﺖ و ﺑﺎ ﺷﻮق و اﻣﯿﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
ﻣﺸﺎوره ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺗﺎزه ای را ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎی ذﻫﻨﯽ ﻣﯽ ﮔﺸﺎﯾﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز و ﻧﮕﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ آدﻣﯽ ﻣﺠﺎل زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽدﻫﺪ و ﻓﺮﺻﺘﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺮد ﺧﻮدش را در
ذﻫﻨﺶ ﺑﺎزﺳﺎزی ﮐﻨﺪ و ﻗﺪرﺗﯽ را در اﺧﺘﯿﺎر ﻓﺮدی ﻣﯽ ﮔﺬارد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از آن ﻧﻮع ﺟﺪﯾﺪی از ﺣﻀﻮر در رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻓﺮدی را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﻨﺪ.
مشاور در اﻣﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش دو ﻧﻘﺶ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ:
1 -ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﮏ ﺗﮏ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ، ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺷﺨﺼﯽ، ﺑﺮوز و ﻇﻬﻮر اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و رﺷﺪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎ؛
2- ﮐﻤﮏ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ راه از ﻧﻈﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﻐﻠﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی و آﻣﺎدﮔﯽ ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ.
در واﻗﻊ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪارس را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮد:
ﻣﺸﺎوران ﺑﺎ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺟﺮﯾﺎن رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻓﺮد آﻣﻮزش و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﮐﺎﻫﺶ و ﺣﺬف ﻣﻮاﻧﻊ رﺷﺪ، ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻣﺤﯿﻂ ﺷﻨﺎﺳﯽ و اراﺋﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺧﺪﻣﺎت
رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ در ﻣﺪارس وﻇﯿﻔﻪ ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮﻋﻬﺪه دارﻧﺪ.
ﻣﺸﺎوران در ﺻﻮرتی در ﮐﺎر ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان و آﮔﺎه ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﯽ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ و اﺻﻮل ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از اﯾﻦ آﮔﺎﻫﯽ و
ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺎری ﺧﻮد در ﻣﺤﻞ ﻣﺸﮑﻼت داﻧﺶ آﻣﻮزان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ.
ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎور در اﻣﻮر ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ:
داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺟﺮﯾﺎن ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت زﯾﺎدی ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎور ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در رﻓﻊ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻤﮏ ﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮی ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان اراﺋﻪ دﻫﺪ، ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ
ﺑﻪ ﺷﺎﯾﻊﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ:
1 -ﺿﻌﻒ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ:
در ﻣﻮرد ﭼﻨﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزاﻧﯽ
ﻣﺸﺎوره ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮای ﻓﺮاﮔﯿﺮی درون ﭘﺎﯾﻪ از ﻧﻘﻄﻪ ای ﮐﻪ
داﻧﺶ آﻣﻮز ﺿﻌﻒ دارد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﺎﻧﻮاده ﺿﻌﻒ ﭘﺎﯾﻪ اورا ﺟﺒﺮان ﮐﻨﺪ.
ﻓﺸﺎر و وادار ﮐﺮدن داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ زﺣﻤﺎت ﺷﺒﺎﻧﻪ روزی در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﯽ ﻓﺎﯾﺪه اﺳﺖ. آﻣﺎده ﮐﺮدن داﻧﺶ آﻣﻮز و اوﻟﯿﺎی او ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت
ﻣﺸﺎوره ﻣﺘﻮاﻟﯽ دارد
2- ﮐﻤﺒﻮد ﯾﺎ ﻧﺒﻮد اﻧﮕﯿﺰه ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ:
داﻧﺶ آﻣﻮزاﻧﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻫﻮﺷﯽ در ﺣﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻻزم ﺑﺮای ﯾﺎدﮔﯿﺮی را دارﻧﺪ، اﻣﺎ اﻧﮕﯿﺰه ای ﺑﺮای درس ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﺪارﻧﺪ.
در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮارد اﯾﻦ اﻧﮕﯿﺰه ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻋﺎﻃﻔﯽ و رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮز و دﯾﮕﺮ ﻣﺸﮑﻼت او در ﺧﺎﻧﻮاده و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮدد.
ﻣﺸﺎوره ﺑﺎ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ واﺣﺴﺎس ﺧﻮد ارزﺷﻤﻨﺪی و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ و ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ و ارﺗﻘﺎی ﺳﻼﻣﺖ
رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮز ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ و او را از ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت رواﻧﯽ و ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺑﺎز ﻣﯽ دارد و ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎری ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﻌﻘﻮﻟﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﺳﺪ.
اﯾﻦ اﻣﺮ در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان (ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی زﻧﺪﮔﯽ) در ﻓﺮآﯾﻨﺪ
ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺷﻐﻠﯽ در اﮐﺜﺮ ﻣﺪارس اﺟﺮا ﺷﺪ.
درس ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی زﻧﺪﮔﯽ
ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺸﮑﻼت داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺧﺎص را ﺣﻞ ﮐﺮد و ﺗﺎ ﺣﺪ ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎدی اﯾﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه ﺑﺮای داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ.
ﻣﺎ ﻣﻌﻠﻤﺎن در ﮐﻼس درس ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی داﻧﺶ آﻣﻮز ﺳﺮو ﮐﺎر دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻃﺮف ﻣﺎ ﯾﺎ ﻫﻤﮑﺎران
ﻣﺸﺎوره در ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرﯾﻬﺎی زﯾﺎدی در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﻋﺘﯿﺎد، اﯾﺪز، ﺧﻮدﮐﺸﯽ و… را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورد. واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺒﺮان
ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺴﺎرﺗﻬﺎﯾﯽ ﮐﺎر ﺳﺎده ای ﻧﯿﺴﺖ.
و ﺑﻬﺘﺮ آن اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺟﺒﺮان اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎﺷﯿﻢ از رخ دادن آﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﯿﻢ.
عمده ﺗﺮﯾﻦ اﻫﺪاف ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺎوران:
الف ) رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮز:
ﻣﺸﺎور ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ 1- داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﺮای ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮی از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻢ ﺷﻮد. 2- ﺑﺘﻮاﻧﺪ رواﺑﻂ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ در ﺟﺎﻣﻌﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. 3- ﺗﺪارك ﻣﺤﯿﻂ
ﺳﺎﻟﻢ و ﻣﺴﺎﻋﺪ در ﮐﻼس ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ رﺷﺪ رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان. 4- ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ واﻟﺪﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ﺷﻨﺎﺧﺖ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎی رواﻧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان.
ب)رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ﺷﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ای داﻧﺶ آﻣﻮزان:
آﮔﺎه ﺳﺎﺧﺘﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد درجامعه و در ﮔﺎم ﺟﻠﻮﺗﺮ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎﯾﺸﺎن در ﯾﮏ ﺣﺮﻓﻪ و ﺷﻐﻞ ﺧﺎص.
ج) رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﻮای ﻓﮑﺮی و ﻣﻌﻨﯽ و ﻋﻘﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان:
اﯾﺠﺎد زﻣﯿﻨﻪ ای ﺑﺮای ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، اﻧﺘﺨﺎب رﺷﺘﻪ، اﻧﺘﺨﺎب دروس ﺧﺎص ﺑﺮای اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ در رﺷﺘﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن دروس، آﺷﻨﺎ ﮐﺮدن داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ﺧﻼﻗﯿﺖ
ﻫﺎﯾﺸﺎن.
ﻫﺪف ﻋﻤﺪه ﻫﺮ
ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز ﻃﯽ دوران ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮد رﺷﺘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ.
در واﻗﻊ
ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ درﺳﺖ و آﮔﺎه ﺗﺎ ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﻫﺪر رﻓﺘﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ
ﻣﺸﺎوره، ﻣﺸﺎوره ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ داﻧﺶآﻣﻮز ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺧﻮد را درك ﮐﻨﺪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﺮای ﻫﺪف ﻫﺎی آﯾﻨﺪه اش در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد.
در اﻣﺮ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﮏ ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎدی ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ. از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ:
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﻬﺎی ذﻫﻨﯽ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی داﻧﺶ آﻣﻮزان، وﯾﮋﮔﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ آﻧﻬﺎ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ ، ارﺗﻘﺎی ﺳﻄﺢ داﻧﺶ و ﺗﺨﺼﺺ ﻣﺸﺎوران ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮕﺮش ﻣﺮدم در ﻣﻮرد ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ، دادن آﮔﺎﻫﯽ ﻻزم ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان واﻟﺪﯾﻦ آﻧﻬﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺎرﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ای و...
اﻫﺪاف ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ
در ﺗﻌﺎرﯾﻔﯽ ﮐﻪ از راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه ﺗﺼﺮﯾح ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮد ﮐﻤﮏ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ.ﻣﻨﻈﻮر وﻫﺪف از اﯾﻨﮑﻪ ﻓﺮد ﺧﻮد را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻪ
ﺻﻮرت اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ و ﺧﻼق تر ودر ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺷﺎدﻣﺎﻧﺘﺮ درآﯾﺪ.
ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮدی در ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرل راﺟﺮز ﺑﯿﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻌﺎﻟﺘﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد.ازﻃﺮﯾﻖ
ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻓﺮد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ وﺿﻊ ﻓﻌﻠﯽ ﺧﻮد رادرك ﻣﯽ ﮐﻨﺪ،ﺑﻠﮑﻪ از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ
ﺑﻪ ﺻﻮرت آن در ﺧﻮاﻫﺪآﻣﺪ ﻧﯿﺰ آﮔﺎه ﻣﯽ ﺷﻮد.
راﺟﺮز ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺪف ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﯾﺎری دﻫﻨﺪه ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺎوره وراﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد،اﻓﺰاﯾﺶ رﺷﺪ ﺷﺨﺼﯽ ورواﻧﯽ ﻓﺮد در ﻣﺴﯿﺮ رﺷﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ
ﺑﺪﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ دارای دو ﻫﺪف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪﮐﻪ ﻫﺪف آﻧﯽ و دﯾﮕﺮی ﻫﺪف ﻏﺎﯾﯽ و ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﺪف آﻧﯽ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﮐﻤﮏ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻓﺮد در ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ،ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ واﺣﯿﺎﻧﺎً ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺖ، ﮐﻪ اﯾﻦ را ﻋﻼج واﻗﻌﻪ ﻗﺒﻞ از وﻗﻮع ﻣﺪاﻧﻨﺪ وﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از اﺗﻼف
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی ﻓﺮد در راﻫﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد
ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﯾﻨﮑﻪ ﻓﺮد ﺧﻮد ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪﯾﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﯿﻨﺶ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮﯾﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻧﻤﺎﯾﺪ.اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ آﻧﯽ ﺷﺮط ﻻزم و ﻣﮑﻤﻞ
راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻏﺎﯾﯽ وﻧﻬﺎﯾﯽ وﺧﻮد رﻫﺒﺮی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ
از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺸﺮ داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﯿﺶ از ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺳﻨﯽ دﯾﮕﺮی ﻧﯿﺎز ﺑﻪ
ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ دارد،ﻟﺬا ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﻫﺪاف اﯾﻦ داﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮاردی ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻣﺪارس
ﺟﻨﻤﺒﻪ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﯿﺮد
ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﺪﻓﻬﺎی ﯾﮏ دوره ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﯾﻨﺪه
ﺗﺤﺼﯿﻼت ﺣﺮﻓﻪ ای
ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻫﻨﺮی
ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻤﯽ و ﻓﮑﺮی ه-رﺷﺪ ﻋﻼﺋﻖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
نتیجه گیری :
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﺪارس را در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎی آﻣﻮزﺷﯽ،ﺣﺮﻓﻪ ای،رواﻧﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﺮده اﻧﺪ.
اﻣﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در راه ﺗﺄﻣﯿﻦ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﻨﻈﻮر اﻗﺪام ﻧﻤﻮده وﺑﻘﯿﻪ اﻫﺪاف را در درﺟﻪ دوم اﻫﻤﯿﺖ ﻗﺮار داده و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﯽ در ﺑﺮآوردن آﻧﻬﺎ اﻗﺪام ﮐﺮده
اﺳﺖ،اﻣﺮوز در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی
ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد،ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ
ﻣﺸﺎوره ﻣﯿﺪان ﻋﻤﻞ ﺧﻮد را ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ودراﺧﺘﯿﺎر داﻧﺶ
آﻣﻮزان در ﻫﻤﻪ ی ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻗﺮار داده اﺳﺖ
در ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﻣﺸﺎوره ﺧﺪﻣﺘﯽ رﺳﻤﯽ وﻟﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﮐﻪ ﺑﻪ
اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮔﺸﺖ واﻣﺮوز ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ وﺷﺨﺼﯽ ﺑﺴﯿﺎر
ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ وﻫﻤﺎﻫﻨﮓ درآﻣﺪه اﺳﺖ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ
ﻣﺸﺎوره ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی رﺷﺪوﺗﮑﺎﻣﻞ ﺷﺎﮔﺮد اﺳﺖ.
در ﮔﺬﺷﺘﻪ راﻫﻨﻤﺎﺷﺨﺼﯽ ﻧﺎﺻﺢ ﺑﻮد واﻣﺮوز ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎور،ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﻨﺪه ی ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮد،ﮐﻤﮏ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ او در ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ،راﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﺧﺎﻧﻪ وﻣﺪرﺳﻪ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪه ی
ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﮐﺎرﻣﻨﺪان وﻣﻌﻠﻤﯿﻦ ﻃﺮف ﻣﺸﻮرت در ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ اﺳﺖ.
در ﮔﺬﺷﺘﻪ وﻇﺎﯾﻒ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و
ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ی ﻣﻌﻠﻤﯿﻦ وﻣﺪﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ واﻣﺮوزﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺪارس ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﻣﺸﺎور ﯾﺎ
ﻣﺘﺨﺼﺺ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺷﺪه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ
در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺪرﺳﻪ ﻓﻘﻂ دادن ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت وﺗﻨﻬﺎ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ارزﺷﯿﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ،ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎوﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎی ذﻫﻨﯽ ﮐﻮدكﺑﻮد،وﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ داﺷﺖ وﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ
ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ او ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﻼن رﺷﺘﻪ رااﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ وﯾﺎ ﻓﻼن دوره را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﮑﻨﺪ،اﻣﺎ اﻣﺮوز
ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ی ﮐﻮدك ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺪارس ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ
وﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺴﺐﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی آﻣﻮزﺷﯽ وﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻫﺎی درﺳﯽ اﮐﺘﻔﺎ ﻧﻤﯽ ﺷﻮدﺑﻠﮑﻪ ﻫﺪف، رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﮐﻮدك ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﻣﻘﺎم ﯾﮏ ﻓﺮد ﺑﺰرﮔﺴﺎل ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻮرداراز
ﺳﻼﻣﺖ روان ﺑﺮﺳﺪ.ازﺟﻤﻠﻪ اﻣﻮری ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ،ﺳﺎزﮔﺎرﯾﻬﺎی ﺣﺮﻓﻪ ای،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ وﺷﺨﺼﯿﺘﯽ اوﺳﺖ،ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺎزه ی آﻣﻮزش وﭘﺮورش ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ
ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ و ﺧﺪﻣﺎت راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺪارس واﯾﺠﺎد ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻻزم ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ آن ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ی ﺟﺪﯾﺪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ رﺷﺪ ﺳﻼﻣﺖ روان ﮐﻮدك ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ وﻟﺬا اﺟﺮای آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ی ﺟﻮاﻧﺐ رﺷﺪ ﮐﻮدك وﻫﻤﮕﯽ اﺑﻌﺎد ﺷﺨﺼﯿﺖ
اوﺑﺮروش ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ ودرﻣﺎن ﺑﺮﺗﺮی ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻟﺰوم وﮔﺴﺘﺮش ﺧﺪﻣﺖ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و
ﻣﺸﺎوره در ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ازاﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺎ دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن ﯾﮏ
ﺿﺮورت ﻣﺴﻠﻢ در ﻫﻤﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ
منابع
ﺳﺨﺎل، اﺻﻮل راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﯽ ﻣﺤﻤﺪ ﮐﺎردان، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، چ ﭘﻨﺠﻢ، 1382
ﻋﺒﺪاﷲ ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی ، ﻓﻨﻮن و روشﻫﺎی ﻣﺸﺎوره ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﺗﺮﻣﻪ، 1372
ﯾﻮﺳﻒ اردﺑﯿﻠﯽ، اﺻﻮل و ﻓﻨﻮن راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﻌﺜﺖ، 1381
ﻋﻠﯽ رﺿﺎ ﺻﺎﻓﯽ ﭘﻮر، اﺻﻮل و ﻓﻨﻮن راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره در دوره ﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات
ﻣﻬﺮﮔﺎن،1350
ﻗﺎﺳﻢ ﻗﺎﺿﯽ، زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺸﺎوره و راﻫﻨﻤﺎی، )ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، 1366
ﺣﺴﯿﻦ ﺑﯿﺮﺟﻨﺪی، اﺻﻮل و روش ﻫﺎی راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﺷﻤﺎوره،)ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ،1371 ﭘﻨﺠﻢ، ص 42
ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﺠﻠﺴﯽ، ج 72، ص 102
ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﺠﻠﺴﯽ، ج 72، ص 102،
نظر خود را ارسال کنید