مشاوره و هدایت تحصیلی درست، بدون شک نقش قابل توجهی در آینده تحصیلی و شغلی دانشآموزان دارد، با توجه به اهمیت و جایگاه مشاوره و راهنمایی، این مقاله با هدف تبیین نقش مشاوره و هدایت تحصیلی در آینده شغلی و حرفهای دانشآموزان دوره متوسطه تهیه شده.
اجرای درست طرح هدایت تحصیلی با كمك مشاوره و نظر خانواده از انتخاب نادرست رشته تحصیلی و پیامدهای آن از قبیل افت تحصیلی و شكوفا نشدن استعدادهای دانشآموزان جلوگیری میكند و با افزایش آگاهی دانشآموزان و خانوادهها از رشتهها و مشاغل، نگرش و انتظارات آنها را از هدف تحصیلی معقولتر و منطقیتر ساخته و زمینه رضایتمندی از شغل آینده و پیشبرد نیازهای جامعه را فراهم میسازد.
اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﯾﮑﯽ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ، ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز اﺣﺴﺎس رﺿﺎﯾﺖ در ﺳﺎﯾﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻮد.اﻣﯿﺪ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﮕﺎن، ﯾﮑﯽ از ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ در ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺳﻮدﻣﻨﺪی و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﯾﻨﺪه آﻧﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ.ﺣﻖ اﺷﺘﻐﺎل و آزادی اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺎر و ﺷﻐﻞ ، ﯾﮑﯽ از ﺣﻘﻮق ﻣﺴﻠﻢ و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮای اﻧﺴﺎن ﻫﺎﺳﺖ.در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺴﯿﺮ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪاد، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ و ﻣﻬﺎرت ﺧﻮد ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ.ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ، ﻣﺮور و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺑﺎره روﯾﮑﺮد اﺷﺘﻐﺎل، اﯾﺠﺎد ﺷﻐﻞ وﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ .ﺗﺎ از اﯾﻦ راه، ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻫﻤﻪ جانبه ای از اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد،از اﯾﻦ رو در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺪﻟﯽ را اراﺋﻪ دادﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺸﺎور ﺷﻐﻠﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ویژگی های ﺗﻤﺎم شغل ها ﺗﺴﻠﻂ دارد و اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
از آن جا که یکی از اهداف تعلیم و تربیت در کنار اهداف دیگر ، تسهیل رشد حرفه ای و هدایت شغلی افراد است.
این هدف ویژه درحیطه آموزش و پرورش و تا حدی آموزش عالی کشور قرار می گیرد.
لذا ، باید کوشش نمود تا این مهم به صورت سیستماتیک به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد و هدایت تحصیلی و هدایت شغلی تحصیلی متناسب با ویژگی های فرد و نیاز بازار کار حرکت کند.
ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ این ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑـﺎ آﻣـﻮزش ﻫﺪﻓﮕـﺬاری شغلی، تاثیر آن ﺑـﺮ اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﻐﻞ دانشجویان ﻣﻮرد ﺑﺮرسی ﻗﺮار گیرد
همچنین درﺻـﺪد ﺑـﻮدیم ﺗـﺎ ﺗـﺎثیر ایـﻦ آﻣـﻮزش ﺑـﺮ ﻧﮕـﺮش اﻧﺘﻈﺎرات و ﺗﻮاﻧﺎیی اﻧﺠﺎم ﻛﺎر داﻧﺸﺠﻮیان در ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ نیز بررسی شود
و نتایج ﻧـﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﺪف ﮔﺬاری شغلی ﺑﺮ اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﻐﻞ داﻧـﺸﺠﻮ یان تاثیرگذار اﺳـﺖ
ﺷﻐﻞ وﺣﺮﻓﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ای از زﻧﺪﮔﯽ ﯾﮏ ﻓﺮد را ﺑﺎ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دﻫﺪ
ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ اﻧﺴﺎن ﺳﺎﻋﺎت زﯾﺎدی از وﻗﺖ ﺧـﻮد را در ﻣﺤـﻞ ﮐﺎر ﺧﻮﯾﺶ و درﮔﯿﺮ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ درﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﮔﺮ ﺳﺎزﮔﺎری و اﻧﮕﯿﺰه ی ﻓﺮد ﺑﺮای اداﻣﻪ ﺷـﻐﻞ وﺟـﻮد ﻧﺪاﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑـﻪ ﻋـﺪم رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺧﻮاﻫﯿﺪ اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ
و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺘﺮس زا در زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی دﯾﮕﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ.
ﺗﺤﻮﻻت ﺑﯽ ﺣﺪ و ﺣﺼﺮ در ﺑﻨﯿﺎن ﻫﺎی ﺟﻮاﻣﻊ ،ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺣﺮﮐﺖ از دوران ﮔﺬار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ رخ داده، ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪن ﺷﮑﺎف ﻫﺎﯾﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎی اﻣﺮوز را ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ از ﻫﻤﻨﻮاﺳﺎزی ﺧﻮد ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﺮده اﺳﺖ.
در ﭼﻨﯿﻦ فضایی ﺑﺤﺮان ﻫﺎﯾﯽ ﭘﯿﺶ روی اﻓﺮاد ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺸﻮد دﻧﯿﺎی روحی ، رواﻧﯽ آﻧﻬﺎ را ﻣﺘﻼﻃﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
آﺳﯿﺐ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و روﺣﯽ و رواﻧﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻃﻼق، اﻋﺘﯿﺎد، ﺧﻮدﮐﺸﯽ ، ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ، ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﯽ ﺷﻐﻠﯽ اﺿﻄﺮاب ، اﻓﺴﺮدﮔﯽ وﻏﯿﺮه ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺤﻮﻻت زﻧﺪﮔﯽ ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻧﺪ.
عدالت یعنی هر چیز را در جای خود قرار دادن .
اﻓﺮاد ﻣﻮﻓﻖ، ﮐﺴــﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺟﺎى ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﻧﻤﻰ ﮐﻨﻨﺪ، ﭼﺮاﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت، ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻟﻄﻤﻪ ﻣﻰ زﻧﻨﺪ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ.
ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در اﯾﺮان ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ ﺗﻨﮕﺪﺳـﺘﯽ ﻣـﺎﻟﯽ ﺧـﺎﻧﻮاده و ﻋـﺪم وﺟـﻮد اﻣﮑﺎﻧـﺎت ﻧﺘﻮاﻧﺴــﺘﻪ اﻧــﺪ ﺑــﺎ ﻣﺸــﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠــﻒ آﺷــﻨﺎ ﺷــﻮﻧﺪ و ﻟــﺬا ﻓﺎﻗــﺪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻮده اﻧﺪ. ﺑﻌﻼوه ﺑﺮای اﯾـﻦ اﻓـﺮاد ﮔﺴـﺘﺮه و ﺗﻨﻮع ﻣﺸﺎﻏﻞ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕـﺮان ﺑـﺎ ﻣﺤـﺪودﯾﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮی روﺑﺮو ﺑﻮده اﺳـﺖ
ﺗﺤﻘﯿـﻖ اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺗﻮﺳــﻂ اﻧﺠﻤــﻦ و اوﻟﯿــﺎء و ﻣﺮﺑﯿــﺎن در ﺳــﺎل 62 در اﺳــﺘﺎن کرمانشاه ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﭘﺴـﺮ 25% ﻣﺸـﺎﻏﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، 17% ﻣﺸﺎﻏﻞ ﭘﺰﺷﮑﯽ، 16% ﻣﺸـﺎﻏﻞ ﻧﻈـﺎﻣﯽ و7% ﻣﺸﺎﻏﻞ آزاد و ﺑﻘﯿـﻪ ﻣﺸـﺎﻏﻞ اداری و ﻧﺎﻣﺸـﺨﺺ را اﻧﺘﺨـﺎب ﮐﺮده اﻧﺪ.
در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن دﺧﺘـﺮ، 49% ﻣﺸـﺎﻏﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕـﯽ،31% ﻣﺸﺎﻏﻞ ﭘﺰﺷﮑﯽ، 6% ﻣﺸـﺎﻏﻞ ﺑﻬﺪاﺷـﺘﯽ و 5% اﻣـﻮر اداری ﺑﻘﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻏﻠﯽ ﭼﻮن اﻣﻮر ﻫﻨﺮی و ﺷـﻐﻞ آزاد ﻋﻼﻗـﻪ ﻣﻨـﺪی ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ
اﻣﺮوزه ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺷﺘﻐﺎل ﯾﺎ در واﻗﻊ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺎر و ﺑﯿﮑﺎری ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ روز در ﮐﺸﻮر ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ رود، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ در دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان آن را ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ آﯾﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آورد.
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺟﻮان اﺳﺖ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی آن، ﺑﺤﺮان ﺑﯿﮑﺎری اﺳﺖ .
ﺑﺴﯿﺎری از ﺟﻮاﻧﺎن ﮐﻪ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺷﺘﻐﺎل اﻧﺪ، از اﯾﻦ رو ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎراﻓﺮﯾﻨﯽ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﻮزﺷﻬﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن از ﺿﺮورﯾﺎت اﺳﺖ.